Jain Dharm Prakash 1947 Pustak 063 Ank 07

Author(s): Jain Dharm Prasarak Sabha
Publisher: Jain Dharm Prasarak Sabha

Page 9

૧૫૫
.. m
aar
અંક ૭ મો ]
પ્રભુદર્શન મળી જાય તે પ્રભુ બક્ષિસ માની અત્યંત આસક્તિ ભાવે તેને ઉપયોગ કરવાથી મિથ્યાત્વને પિષીને સંસાર વધારે છે, માટે પ્રભુ મિથ્યાત્વની વૃદ્ધિ કરી સંસાર વધારવામાં નિમિત્ત બની શકે જ નહિં, પણું વીતરાગ દશા પ્રાપ્ત કરી સંસારને નાશ કરવામાં જ નિમિત્ત હોઈ શકે છે. પ્રભુ પોતે કર્મથી મુકાયા છે તેથી જ તે બીજાને કર્મથી છોડાવનારા છે, પણ કર્મ બંધાવનારા નથી. પુન્ય કર્મના બંધ સિવાય પૌગલિક સુખના સાધન મળી શકે નહિં, માટે જડ વસ્તુની માંગણી કરનાર પુન્ય કર્મ બંધ માંગે છે. તે પ્રભુ કેવી રીતે બંધાવી શકે અર્થાત્ કર્મથી મુક્ત કર્મ બાંધવામાં કેવી રીતે નિમિત્ત બને ? અને જે કર્મ બાંધવામાં પ્રભુને નિમિત્તભૂત માનવામાં આવે તો અસભૂત અવગુણેને પ્રભુમાં આરોપ કરવાથી આત્મા અનંતસંસારી બને છે માટે કેવળ પાગલિક સુખ મેળવવાની ઈચ્છાથી જ કરવામાં આવતું વંદન-પૂજન વીતરાગનું કહી શકાય નહિ પણ કેવળ મૂર્તિનું જ કહેવાય.
- કેટલાક માણસો પૌગલિક સુખની આશાથી મિથ્યાષ્ટિ દેવ, દેવીને નમે છે, પૂજે છે અને બાધા પણ રાખે છે. તેમને જ્યારે પૂછવામાં આવે છે કે તમે વીતરાગના ઉપાસક થઈને મિથ્યાષ્ટિ દેવ-દેવીઓને શામાટે નમે છે અને પૂજે છે ? ત્યારે તેઓ ઉત્તરમાં જણાવે છે કે-અમે સાંસારિક-પગલિક સુખ માટે નમીએ છીએ, પૂજીએ છીએ પણ તારક સમજીને મુકિતના માટે અમે નમતા પૂજતા નથી. જો એમ જ હોય તો પછી પગલિક સુખવાળી મિથ્યાણિ દેવની જેવી શ્રદ્ધાથી વીતરાગ દેવને પણ પૂજવા નમવાથી મિથ્યાદષ્ટિ દેવમાં અને વીતરાગમાં ફેર શું રહ્યો ? બંનેને એક જ પંકિતમાં મૂકવાની અજ્ઞાનતા જ કહી શકાય. જે કેવળ કર્મની નિર્જરા કરીને વીતરાગ દશા મેળવવાની શ્રદ્ધા-અધ્યવસાયથી જ પ્રભુદર્શન, પૂજન થાય તે જ મિથ્યાદષ્ટિ દેવ-દેવીને જુદા પાડી શકાય અને અનંત ચતુષ્ટય મેળવી આત્મવિકાસની શુદ્ધ શ્રદ્ધા હોવા છતાં ભલે પછી પુન્ય જ કેમ ન બંધાય તો પણ દર્શન-પૂજન કરનાર દોષના ભાગી બની શકતા નથી.
પ્રભુપ્રતિમા, સદભૂત સ્થાપના નિક્ષેપ છે તેમાં વીતરાગના સદભૂત ગુણેને જ આશય થઈ શકે છે અને સુદેવ તરીકે જ નમન પૂજન થઈ શકે છે, પણ પગલિક સુખના સાધન આપી વૈષયિક ઈચ્છાઓ પાષવી તથા નિંદક અને પૂજકને હાનિ લાભ પહોંચાડવારૂપ અવગુણે કે જે વીતરાગદશાના વિરોધી હોઈને રાગી દ્રષી કુદેવોમાં રહેલા છે તેને વીતરાગની પ્રતિમામાં આરોપ કરી નમન-પૂજન થાય નહિં. અને તેમ કરવામાં આવે તો કુદેવપણાને આરોપ કરી નમવા-પૂજવાથી પ્રભુની મહાન આશાતના થાય છે, અને તેથી મહામહનીય કર્મ ઉપાર્જન કરીને અનંત સંસાર વધારવાને પ્રસંગે ઉપસ્થિત થાય છે.
આ પ્રમાણે તાવિક દષ્ટિથી વિચાર કરીએ તે પ્રભુ પ્રતિમાનું દર્શન તથા પૂજન વીતરાગ દશા પ્રાપ્ત કરવાનું જ સાધન બની શકે છે, પણ પુદગલાનંદીપણું