________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
४२
શ્રી જૈન ધર્મ પ્રકાશ
| માગશર
રસગાસંબધીઓના વેધ જાળવવામાં, ફટાદાર શેઠ ઉપરીના ઢંગધડા વગરના હુકમને અમલ કરવામાં, ધન મેળવવાની બાજુએ ગોઠવવામાં, ન મળે તો તેની ચિંતામાં, મળી જાય તો તેની જાળવણીની ગૂંચવણીમાં, જરા ઓછું થઈ જાય તો જાણે પિતાનું જ કાંઈ ખરેખ ગુમાઈ ગયું હોય તેની વિમાસણમાં સમાજ સંરથા કે દેશના મંડળમાં સ્થાન મેળવવાના તલસાટમાં, મળી ગયું હોય તે તેને જાળવવાની ખટપટમાં અને આવી આવી યૂળ બાબત માં અથવા ઐહિક ભાવોમાં વખત જાય છે, પણ પિતે કોણ ? શા માટે ? અને ક્યાંનો ? અથવા પિતાને આ સર્વ વસ્તુ, સ્નેહી સગાં કે ભાવે સાથે સંબંધ કેટલો ? અને ક્યાં સુધી ? એને પ્રાણી વિચાર કરતો નથી. એ તે આંધળે બહેરું કૂટયે જ જાય છે, સંસારરાગમાં લપટાથે જ જાય છે અને નકામાં પ્રયાસમાં વલખાં માર્યા જ કરે છે.
આ ચેતન પતે પરમાત્મા છે, એનામાં અનંત જ્ઞાન, દર્શન, ચારિત્ર, વય, ઉપયોગ ભરેલાં છે, હાંસી ઠાંસીને ભરેલાં છે, પિતાને સ્વાધીન છે, પ્રયાસથી પ્રકટ કરી શકાય તેવાં છે, સાચા રમાનંદનાં સીમાચિહ્નો છે, અનંત કાળ સુધી પોતાનાં બનાવી શકાય તેવા છે, સર્વ ઉપાધિથી પર છે અને પિતામય છે એને એને વિચાર આવતા નથી, એ વાતની એને પિછાન થતી નથી, એ વાત એનામાં જામતી નથી. એ આમિક ગુણ સ્વાધીન છે અને મહામૂલ્યવાન રત્ના, અન ખજાને અંદર ભરેલે છે તેની પીછોન વગર પ્રાણી જ્યાં ત્યાં રખડવો કરે છે, કાર દ્વાર ભટકયા કરે છે, ધૂળ સુખમાં આનંદ માને છે અને બાહ્યભાવમાં લપેટાઈ જાય છે. એ સંદરને ખજાને કેમ જમે ? કયારે જામે ? કેમ હસ્તગત થાય ? તે વિચારવાનું છે.
પ્રયમ એ ખજાનાને ઓળખવા જોઈએ, પછી એને વિકસાવ જોઈએ અને ત્યાર પછી એને સ્વાધીન કરી એમાં મનની સ્થિરતા કરવી જોઈએ. એને ઉપાય છે ? જેણે એ ખનને સ્વાધીન કર્યો છે તેને આદર્શ સન્મુખ રાખ. એ ન થાય તે ખજાને મેળવવાની તમન્ના લાગે તેટલા માટે જે પરમાત્માએ એ ખજાને પ્રકટ કરી તન્મય જીવને જીવ્યું છે, અનંત આનંદમય સ્થિતિ પ્રાપ્ત કરી છે અને ધન્ય દશાએ પહોંચી ગયા છે તેને આદર સ્પષ્ટ કરે, તે આદર્શ છવા પ્રયત્ન કરે અને તે આદર્શ તેટલા માટે હૃદય સન્મુખ રાખ.
આને માટે “પ” એ પ્રાથમિક માર્ગ છે. આદર્શને ખ્યાલ કરી એને વારંવાર સંભાવે, એને યાદ કર, એના મય થઈ જવું અને ઊંઘતાં, બેસતાં, જાગતાં કે હરતાંફરતાં એ આદર્શ સન્મુખ રહે એવી ગોઠવણ કરવી, આપણે સર્વ સંગ ત્યાગ કરી અનંત આનંદ પ્રાપ્ત કરો હેય તે નિરજન નાથને હૃદય-ચક્ષુ સન્મુખ રાખવા ઘટે, તેને નિરંતર વનપ કરવો ઘટે, તેને માટે તમન્ના લગાવવી ઘટે અને તેને વારંવાર વિચાર કરો ઘટે. આ રીતે આદર્શ સિદ્ધિ થાય છે.
આ જાપ માટે જપમાળાની બેજના હોય છે, ૧૦૮ મણકાની માળાને જપમાળા (નવકારવાળી) કહેવામાં આવે છે. કોઈ નવ કે અઢાર પારાની પણ બનાવે છે. ચાલુ વ્યવહાર ૧૦૮ પારાને છે. એ પારા એક એક મૂકાતા છે અને મારા પરમાત્માની યાદ થતી
For Private And Personal Use Only
