________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
અંક ૨ ને ] સમક્તિદૃષ્ટિ જીવ કે હેાય ?
૫૧ જાય. દક્ષ હોય તેમ જ દાક્ષિણ્યતાવાળા હોય, તે દાક્ષિણ્યના છડી ન શકે. કે તેના ભદ્રિકપણાને ખોટી રીતે લાભ લેતા હોય તો તેને સમજે પણ દાક્ષિણ્યતા છોડી શકે નહીં. આ ગુણુ જેવો તેવો નથી, બહુ કિંમતી છે. દયા તો તેના રોમેરેામમાં ભરેલી હોય, કંઈપણ કારણે હિંસા થતી જુએ કે જાણે તો તેનું યથાશક્તિ નિવારણ કરે. અસત્ય બોલતાં તો તેનું હૃદય કંપી ઊઠે. અપ્રમાણૂિંકપણું કરીને કેાઈને ઠગે નહીં. અતિ તૃષ્ણાવાળા ન હોય, ભાગ્યની પ્રતીતિવાળા દેય અસંતોષી મનુષ્યને જોઈને તેને દયા આવે. અભિમાન તો તે કરે જ નહીં. તેને પિતામાં કોઈપણ વસ્તુ અભિમાન કરવા જેવી દેખાય જ નહીં. પિતાથી અધિક બુદ્ધિવાળા, અધિક અભ્યાસી, અધિક દ્રવ્યવાળા, અધિક આબરુ-ઇજજતવાળા, અધિક રૂપવાળા એમ અનેક બાબતમાં બીજાઓને પિતાથી અધિક જુએ એટલે તેને અભિમાન કરવાપણું જ ન હોય. દેશકાળને અનુસરીને વર્તનારા હોય, બીએ કરેલા ગુણને જાણનાર હોય. લોકહિતનાં-પ્રાસેવાનાં કાર્યો કરનાર હોવાથી તેમાં પ્રિચતાવાળા હોય. લોકો તેને જોઈને પ્રસન્ન થાયપરોપકાર કરવા જેવો વિષય જાણે કે તરત જ પોપકાર કરવામાં તત્પર થઈ જાય. પરોપકાર તેને અંત:કરણથી પ્રિય હોય. કેઈને ઠગવું તે પિતાના આત્માને ઠગવારૂપ જ જાણે, તેથી તે કદી પણ બીજને ઠગે નહીં. આ દસ્તુ ખવાય કે આ ન ખવાય, આ સ્થળે ખવાય કે આ સ્થળે ન ખવાય, આવા મનુષ્યને હાથે અથવા તેની દષ્ટિએ ખવાય કે ન ખવાય એમ બધી રીતે ભાભશ્યને જણનાર હેય. ઉપલક્ષણથી પિયા પેયને વિવેકી પણ સમજી લે. મદિરાદિક વસ્તુઓ પીવાય જ નહીં એમ સમજનાર હોય. કુત્યોત્ય-આ કાર્ય મારાથી કરાય અને આ કાર્ય ન કરાય એને બરાબર સમજનાર હોય અને તેવી સમજણને લઈને કરવા ચોગ્ય કાર્યનો જ કરનારે હોય. રાજવિરુદ્ધ, લોકવિરુદ્ધ ને ઉપલક્ષણથી ધર્મ વિરુદ્ધ કેઈપણ પ્રવૃત્તિમાં ભાગ લેનાર ન હોય. એવી વિદ્ધ પ્રવૃત્તિ કરનારા એના સંસર્ગથી દૂર રહેનાર હોય. દરેક રીતે પિતે નુકશાન સહન કરીને પણ કુટુંબમાં સંપ જાળવવાની અપેક્ષાવાળે હોય. ધર્મ તો તેના અંત:કરણનું મધ્ય-બિદુ હોય, તે જ તેને પ્રિય લાગે. કાયમ સારી આકાંક્ષ.-વાંચ્છા કરનારો હોય, તેના વિચારો જ એવા હોય. પરનિદા કરવામાં–લવામાં તો મૂક હાય. પિતાની પ્રશંસા પિતે તે ન જ કરે પણ બીજાની કરેલી પોતાની પ્રશંસા સાંભળવા માટે પણ કાનને બંધ કરનારો હોય. આત્મપ્રશંસાનો ઇરછક જ ન હોય. પરસ્ત્રીને માતા કે બહેન સમાન ગણનાર હોય. સદાચરણીમાં તે તે અગ્રણી હોય. સદાચરણીની ગણનામાં તે પ્રથમ પદે આવે તે હેય. સારા સલ્લુણી મનુષ્યોના પાડોશમાં જ વસનારો હોય, પાડોશીના આચરણની અસર પિતાના પરિવારને પણ સજજડ થાય છે એમ માનનાર હોય. દીર્ઘદશી-દરેક બાબતમાં પરિણામ પર્યત નજર પહોંચાડનાર હોય. સાહસ કરનારો ન હોય. પ્રકૃતિએ
For Private And Personal Use Only
