________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
૫૪
શ્રી જેન ધર્મ પ્રકાશ
| [ માગશર
પ્રશ્ન ૪૦-જીવને મુક્તિ જવામાં પણ પાંચ કારણ હોય ? ઉત્તર–છેલ્લા ભવને અંગે વિચાર કરતા પાંચે કારણે સંભવે છે. પ્રશ્ન ૪૧–-જીવ વિગ્રહગતિમાં કઈ કર્મ પ્રકૃતિના ઉદયથી જાય?
ઉત્તર–અનુપૂવી નામકર્મનો ઉદય વક્રગતિમાં જ થાય છે તેથી તે પ્રકૃતિવડે જ વિગ્રહ ગતિ કરે છે અને ઉપજવાને સ્થાને આવે છે.
પ્રશ્ન જર–એકેદ્રિય જીને દારિક અંગોપાંગ હોય? ઉત્તર-ને હાય. પ્રશ્ન ૪૩–એઈદ્રિય જીવોને મુખ ને જીભ એકેક જ હોય કે વધારે હોય ? ઉત્તર–એકેક જ હોય,
પ્રશ્ન ૪૪ ઇંદ્રિયને ઘણિ, ચૌદ્રિયને નેત્ર ને પંચંદ્રિયને કાન એકેક જ હોય કે વધારે હોય?
ઉત્તર–ધ્રાણુ, નેત્ર ને કાન દ્રવ્યેદ્રિય તરીકે બે બે હોય ને ભાવેદ્રિય તરીકે એકેક જ હોય. ચંદ્રિય અને દ્રવ્ય દ્રિય આઠ અને ભાવેદ્રિય પાંચ હાય.
પ્રશ્ન ૪૫–ઉત્તરક્રિયશરીર કરતાં દેવે મુખ વિગેરે વધારે કરે ?
ઉત્તર–જેવી ધારે તેવી આકૃતિ કરે, પણ તેમાં જીવ એક જ હોવાથી ભાવ ઇંદ્રિય એકેક જ સમજવી. મૂળ શરીરમાં તે દેવાદિક સર્વને પાંચથી વધારે ભાવેંદ્રિય હાય જ નહીં.
પ્રશ્ન ૪૬–દેવને અને દેવાંગનાઓને મનુષ્યની જેમ પુરુષને નવ દ્વાર અને સ્ત્રીને બાર દ્વાર હોય કે ન હોય ?
ઉત્તર-દ્વાર આકૃતિએ તે મનુષ્ય પ્રમાણે નવ ને બાર જ હોય પણ દારિક શરીરની જેમ તે વહેતા ન હોય, કારણ વૈકિયશરીરમાં સાત ધાતુઓ વિગેરે હોતું નથી.
પ્રશ્ન ૪૭–નારકીના જીને મુખ વિગેરે કેટલાં દ્વાર હોય ?
ઉત્તર–મનુષ્ય પ્રમાણે જ દેખાવમાં હોય પણ તે નપુંસકવેદી જ હોવાથી તેને નપુંસક મનુષ્ય જેવી આકૃતિના દ્વાર હોય અને શરીર વૈકિય હોવાથી વહેતા ન હોય.
પ્રશ્ન ૪૮–ભાર ડેપક્ષીને મુખ ને જીવ કેટલાં હોય ?
ઉત્તર–સુખ બે હોય ને જીવ પણ બે હાય, કઈ પણ એક શરીરમાં એકથી. વધારે જીવ ન હોય, માત્ર અનંતકીયમાં એક શરીરમાં અનંતા જી હાય. ભારંડ પક્ષીના શરીરમાં અમુક ભાગ જુદા જુદા ને અમુક ભેગા હાય. આ પ્રશ્ન ૪૯–આશાતના શબ્દને વ્યુત્પત્તિ અર્થ શું ?
ઉત્તર-આ-સમસ્ત પ્રકારે. શાતન–ગુણથી, ધર્મથી શાતન કરે-ગુણને, ધુમેન નાશ કરે તેને આશાતના કહીએ.
For Private And Personal Use Only
