________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
શ્રીમાન હરિભદ્રસૂરિ કૃત શ્રાવક ધર્મ વિધિ પંચાશક.
૨૦૭
એમ બાકીના ત્રણે પ્રકારના પિષધ પ્રસંગે પણ સમજી લેવું. આઠમ પાખી પ્રમુખ પર્વ નિધિ કરનારા શ્રાવક આહારનો સર્વથી કે દેશથી ત્યાગ કરે છે. બાકીના ત્રણ પ્રકારને પોષધ તો સર્વથીજ કરવામાં આવે છે. ચારે પ્રકારના દેશથી કે સર્વથી પિષધનું સ્વરૂપ સમજી ખપી જનેએ તેને યથાશક્તિ આદર કરે ઘટે છે.
૩૦ અપ્રતિલેખિત, પ્રતિલેખિત શય્યા-સંથારે; અપ્રમાજિત, દુપ્રમાર્જિત શમ્યા–સંથારે; અપ્રતિલેખિત દુપ્રતિલેખિત ઉચ્ચાર પાસવણ ભૂમિ તથા અપ્રમાજિત દુષ્પમાર્જિત ઉચ્ચાર પાવણ ભૂમિ-વાપરવાનું આ પ્રસ્તુત પિષધ વ્રતમાં વર્જવાનું છે. વળી ઉક્ત ચાર પ્રકારના પિષધ આગમ રીતે યથાવિધિ કરવામાં થતી ઉપેક્ષા પણ વર્જવાની છે. મતલ કે જયણાપૂર્વક સાવધાનતાથી પિષધ કરાશી શ્રાવકજને કરવી ઘટે છે. શય્યા સંથારે કે વસતિ–ભૂમિ જીવ રહિત પ્રથમ નજરે જોઈ તપાસી લેવી તે પ્રતિલેખિત, અને રજોહરણ ચરવળાદિકવડે તે જયણપૂર્વક સાફ કરી લેવી તે પ્રમાજિંત સમજવી. જેમ તેમ જયણ રહિત સંજાન્ત ચિત્તે નજરે જેવી ને સાફ કરવી તે પ્રતિખિત અને પ્રમાર્જિત સમજવી. એજ રીતે લઘુનીતિ ને વડીનીતિ માટેની ભૂમિ આશ્રી સમજવું.
૩ યુદ્ધ-ન્યાયપાર્જિત અને આધાક પ્રમુખ દેષ રહિત પ્રસ્તાચિત અથવા ક્ષેત્ર કાળ ઉચિત એવી અન્ન પાન વસ્ત્ર એવધ પ્રમુખ વસ્તુ સાધુજનોને આપવી તે શ્રાવકોગ્ય ચોથું શિક્ષાવ્રત જાવું. તેમાં બ્રાહ્મણ ક્ષત્રિય વૈશ્ય તથા સુદ આશ્રી શુદ્ધ સ્વવૃત્તિ અનુષ્ઠાનથી ઉપાર્જિત તે ન્યાયપાર્જિત દ્રવ્ય જાણવું. ખરા અવસરે જવા દેશ કા ઉચિત વસ્તુ સુપાત્રે આપવાથી મહા ઉપકારક થવા પામે છે, તેથી તે દ્રવ્ય અમૂલ્ય લેખી શકાય છે.
૩૨ સજીવ-પૃથ્વી પ્રમુખ ઉપર સ્થાપી રાખેલ, તથા સચિત્ત-ફળ પ્રમુખવડે ઢાંકેલ ભાત પાણી સાધુને આપવાથી, સાધુઉચિત ભિક્ષા સમય વિતાવી દેવાથી, ન દેવાની બુદ્ધિથી ચન્નાદિક પિતાની વસ્તુ પારકી કહેવી અને દેવાની બુદ્ધિથી પારકી વસ્તુ પિતાની કહેવી તેથી, તેમજ મત્સર ધરીને દાન દેવાથી–અતિચાર લાગે છે. એ પાંચ અતિચારો પ્રસ્તુત વ્રત સંબંધી યથાર્થ સમજીને વર્જવા.
૩૩ અખંડ વિરતિપરિણામથી ઉપર જણાવેલ સઘળા શુદ્ધ બારે તેમાં અતિચાર ન જ થાયથવા ન પડે. માટે જ તે સર્વત્ર વર્જવાનું કહ્યું છે. નિર્મળ પરિણામવાળા શાવકજને તો સ્વાભાવિક રીતે તે અતિચારોમાં પ્રવૃત્તિ ન કરે.
૩૪ ઉકત સમ્યકત્વ અમુકાતાદિકની પ્રાપ્તિના ઉપાય-અભ્યથાન, વિનય, પરફંડ મ અને સાધુ સેવનાદિક કહેલા છે.તથા અંગીકાર કરેલ સમ્યકત્વ વ્રતાદિકની નફાડ કરવાના ઉપાય હિતકારી કરઘાણસ્થાનનું સેવન, વગર કારણે પરઘરમાં પ્રવે
For Private And Personal Use Only
