________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
૧૨
શ્રી જૈનમ પ્રકાશ.
નિરાંતે ખાધું, પછી તૃષા લાગી એટલે પાછા મુંઝાણા. ઘાના મેડા છોડ્યા
વાય પાણી શી રીતે પીવું? શ્રેણિકે બુદ્ધિ આપી કે “જુઓ ! આ પાણીના હા કાવ્યો છે. તેમાંથી પાણી ગમે છે. તમે તેને ફરનાં વસ્ત્ર વીંટાળો. તે ભીંજાઈ ય એટલે તેને નીરવી નીચવીને પીવો. રાજપુત્રએ તે રીતે તૃપા દૂર કરી. એક કવિએ કહ્યું છે કે
यस्य बुद्भिवलं तस्य, निर्बुद्धश्च कुनौ बलम् ।।
बने सिंहो मदोन्मत्तः, शशकेन निपातितः ॥१॥ જેની બુદ્ધિ તેજ બળ, નિબુદ્વિવું ગમે તેટલું બળ હોય તો પણ શા કામનું ? જુઓ ! વનમાં રહેલા મદમત્ત સિંહને ક સરલા માત્ર બુદ્ધિ કેળવીને કુવામાં નાખી દીધો.'
આ કથા પંચતંત્રમાં આવે છે. તેનો સાર એ છે કે- એક વનમાં એક સિંહ બહુ મદોન્મત્ત થયો હતો. તેથી ઘણા જીવોને હેરાન કરતો હતા. એટલે બધા જીવોની અરજ ઉપરથી એક સસલાએ બુદ્ધિ કેળવીને પેલા સિંહને કહ્યું કે અહીં બીજે સિંહ આવ્યું છે.” એટલે સિંહ કહે-ક્યાં છે, બતાવ.” સસલે કહે-“ચાલ, બતાવું. પછી એક કુવા પાસે લઈ જઈને કહ્યું કે- તમારા ભયથી આ કુવામાં સંતાઈ ગયે છે, જુઓ.” સિંહે કુવામાં જોયું તે પિતાનો પડછાયો દીઠે. તેને બીજે સિંહ માની તેની સામે તાકિ કર્યો; એટલે કુવામાંથી તેજ પડઘો પડ્યો. એમ વધારે તાલુકા થતાં તેને મારવાને ઈચ્છાથી સિંહ કુવામાં કુદી પડ્યો. અને પ્રાંતે તેમાં મરણ પામ્યા. આ પ્રમાણે એક સસલાની બુદ્ધિથી ઘણા પ્રાણીઓને સુખ થઈ ગયું. '
અહીં રાંધ્યાકાળે કરીનજિત રાજાએ એરડો ઉઘાડ્યો, અને “ભુખ્યા રહ્યા કે ખાધું ?' એમ પૂછ્યું, એટલે દરોએ કહ્યું કે-“આ શ્રેણિકની બુદ્ધિથી અમે સાએ ખાધુએ ખરું ને પાણી પીધું. રાજાએ હકીકત પૂછતાં બધી હકીકત કહી બતાવી. રાજ શેણિકની બુદ્ધિથી પ્રસન્ન થયા, પણ બીજાઓ તેની ઈર્ષ્યા કરે, એટલા માટે તેના વખાણ ન કરતાં ઉલટો વખોડ્યો કે- એમ ખંખેરીને તે ખવાતું હશે? '
અન્યદા બધા પુત્રોને એક સાથે જમવા બેસાડ્યા અને સોનાના થાળમાં ખાર ખાંડ ને ધી પીરસ્યા. પછી શા તેને મેળવીને ખાવા લાગ્યા, એટલે શીકારી કુ ને તેની ઉપર છેડી મૂકયા. સા થાળ મૂકી મૂકીને ભાગી ગયા. શ્રેણિકે તા દંડક થાળમાંથી એકેક કાળીઓ ભરીને તે પાળ કુતરાઓ તરફ ફેંકવા માંડ્યો; એટલે કુતરાઓ તેની નજીક ન આવ્યા અને પોતે ધરાઈ ગયે. પ્રસેનજિત રાજ તેની બુદ્ધિથી બહુ પ્રસન્ન થયા. પછી એ અવસરે પોતાનું મુખ્ય રાજય . બીજા પર જુદા જુદા દેશ આઝ અને પિતે
For Private And Personal Use Only
