________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
દેવદ્રવ્ય.
૧૦૯
ભાનુ' ખરેખર પારમાર્થિક દૃષ્ટિથી કલ્યાણ થાય-ઉન્નતિ ક્રમની શ્રેણીમાં પેાતાને! આત્મા કંઇક ઉચ્ચ સ્થાન પ્રાપ્ત કરી શકે તેવા માર્ગે જોઇએ તેટલુ ખર્ચ કરતા નથી પરંતુ સ્વાદષ્ટિથી સહાય કરનારા સંકુચીત વિચારના મનુષ્યની ખાલી પ્રશંસાથી અગર તેા ખુશામતથી ફુલાઇ જઇ પોતાની ઉદારતાને એક માગેજ ગતિ આગ્યે જાય છે.
મનુષ્ય સ્વભાવ જ કંઇક એવા પ્રકારના છે કે માણસ પોતાની ઉદારતાને લાભ સમાજને આપતી વખતે, કયા કયા ખાતા-કઇ કઇ સસ્થાએ કેવી રીતનીકેટલી અને કેવા પ્રકારની મદદની અપેક્ષાવાળાં છે તે બાબતના પુષ્ઠ વિચાર કરવાની તસ્દી લેતા નથી, પરંતુ ઘણુ' ખરૂ' કેવળ પોતાના યશેાગાન ગવરાવવાની લાલચથીજ ધર્માંદા ખરચ કરવા માટે બ્હાર પડે છે.. ઓછા ખર્ચે –એછી મ્હેનતે સમુદાયને વધારેમાં વધારે સારા સંગીન લાભ કઈ રીતે થાય તેના વિચાર કરવાની પરવા રાખવામાં આવતી નથી, પરંતુ ઓછા ખર્ચે તેમજ એછી મહેનતે પેાતાની મેટાઇ કઇ રીતે દેખાય-પેાતાની કીર્તિ ચેમેર કઇ રીતે ફેલાય-પેાતાના પ્રશંસકેાની સખ્યામાં વૃદ્ધિ કઇ રીતે થાય તેની ખાસ કાળજી પૂર્વક સંભાળ રાખવામાં આવે છે. માહ્યાડંબર-ડાકડમાળ એટલે બધા વધી પડ્યા છે કે સુગે મ્હાર્ડ-સમાજતું સર્વોત્તમ હિત નજરમાં રાખી કેવળ પરમાર્થ બુદ્ધિથી-સ્વાર્થ ત્યાગ વૃત્તિથી કામ કરનારા ઉદારચિત્ત મહાત્મા ઘણા નુજ નજરે પડે છે. ટાપટીપ અને ઉપલક દેખાવ મેહક અને ચિત્તાકર્ષક બનાવવા માટે જે જે પ્રયાસ અન્યત્ર થતા જોવામાં આવે છે તેવાજ પ્રયાસ ધાર્મિક સ’સ્થામાં પણ પ્રચલિત થઇ ગયા છે. જમણા હાથથી કાઇનું મ્હેતર કરવામાં આવ્યુ હોય તે તે ડાબા હાથે પણ ન જાણુપુ જોઇએ તેવી ચિત્તવૃત્તિથી કામ કરનારા મહાપુરૂષા ધણા વિરલા છે તેથી ઘણું અંશે એકજ દિશા તરફ જૈત ભાઇઓની ઉદાર વૃત્તિનું વલણુ જોવામાં આવે છે.
જે સમયે અન્ય ક્ષેત્રાને આર્થિક મદદની અપેક્ષા ઘણી એછી હશે, જે સમયે આપણા જૈન સમુદાયની આર્થિક સ્થિતિ ઘણી સંગીન હશે, તેવા વખતમાં દેવદ્રવ્યની વૃદ્ધિ માટે જે પ્રણાલિકાઓની ચેાજના કરવામાં આવેલ તેજ પ્રણાલિકાઓ તરફ્ સમુદાયનું વલણુ સ્વાભાવિક રીતે દેખાય છે. ટુંકામાં કહીએ તે વ્યવહારિક તેમજ ધાર્મિક દરેક બાબતેમાં કેવળ વ્યાપારી નજરથી કામ લેનારા આપણા જૈન ભાઈઓએ આ દેવદ્રવ્યના વિષયને એટલુ' બધું મહત્વનું સ્વરૂપ આપી દીધું છે કે આપણી ઘણી ખરી ધર્માદા પેઢીએ દેવદ્રવ્યની થાપણથી એકરીતે મેાટે ધધો ચલાવતી જોવામાં આવે છે. આવી સંસ્થાઓને “પેઢી” અગર તેા કારખાના”ના નામથી ઓળખવામાં આવે છે એટલે તે શબ્દોજ અ સૂચક છે. દેવદ્રવ્યની વૃદ્ધિ માટે જેટલી કાળજી
For Private And Personal Use Only