________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
ર૬ નેધિ અને ચર્ચો.
૧૩૫
સૂત્રમાં ના કેતુની કથા કહીને પ ષણમાં અઠ્ઠમને તપ કરવાની સૂચના દરેક સજ્જનને કરવામાં આવી છે. અને તેણે સતત્ ત્રણ ઉપવાસ કરીને અંતે ન અને તે છેવટ ત્રણ છુટા છુટા ઉપવાસ કરીને એ તપ પૂર્ણ કરવાની સૂચના શાસ્ત્રકાર કરે છે. તેથી એટલી તપસ્યા તે અવશ્ય કરવી. આ પમાં તે કરતાં પણ વધારે તપસ્યા કરવામાં આવે છે. માસ-દેઢ માસ-એ માસ પણ તના ઉપવાસ કરવામાં આવે છે. મન પરિણામ કલેશાય નહિ, મનમાં આપ્તધ્યાન થાય નહિ, મનમાં સકલેશ થાય નહિ અને શરીરના ચાગે હીણા પડી જાય નહી તેવી રીતે ચથાશકિત તપસ્યા કરવાની છે. તપસ્યામાં ક્રોધ થાય, માન થાય કે બીજી કઇ અપેક્ષાથી તપસ્યા થાય તે તે તપસ્યા અલ્પ ફળદાયી થાય છે. વળી કમ્યૂનિર્જરા નિમિત્ત કરવાની તપસ્યાના ખાર ભેદ શાસ્ત્રકારે વર્ણવ્યા છે. તે દરેક ભેદ આદરવા લાયક છે. તેના બાહ્ય અને અભ્ય’તર વિભાગ સમજવા લાયક છે. બાહ્ય ભેટમાં (૧) અનશન, ( ૨ ) ઉભુંદરી, ( ૩ ) વૃત્તિક્ષેપ, (૪) રસત્યાગ, ( ૫ ) કાયલે અને ( ૯ ) સલિનતા કહેલ છે; અભ્યતર ભેદ્યમાં (૧) પ્રાયશ્ચિત્ત, (૨) વિનય, (૩) વૈયાવૃત્ય, (૪) સઝાય, (૫) ધ્યાન અને (૬) કાર્યોત્સર્ગ વર્ણવેલ છે. તે દરેક પ્રકાર સમજવા જેવા છે. આ ખારે પ્રકારના તપમાંથી જે જે પ્રકારો બની શકે તે તે આદરવાના-વિશેષ અનુભવવાના પર્યુષણમાં અવશ્ય નિ ય કરવે. જીંદગીમાં કચિત્ મળતી આ ઉત્તમ તકના જેમ બને તેમ વધારે લાભ લેવા.
***
*
X
(
જૈન ધર્મોની મહત્વતા–જૈન ધર્મોનુયાયીની માનસિક વિશાળતા આઠમે આ વશ્યક નિયમ દેખાડે છે. · સહેવુ અને ખમવુ ' ('Bear & forbear ) ના નિયમ આચરનાર સર્વત્ર પૂજ્ય થઈ શકે છે. આખા વરસમાં જે કેાઇની સાથે વેર, વિરાધ, કલેશ થયાં ડાય તેને શુદ્ધ ભાવથી ખમાવવા તે પરમ કબ્જે છે. સર્વ ઉપર મૈત્રી ભાવ રાખવા-વૈવિધને હંમેશને માટે ત્યાગ કરવા તે આદરણીય સદ્દગુણુ છે. પાછલી ખાળતા બધી ભુલી જવી, જે કાંઇ પણ મનદુ:ખનું કારણુ શ્યુ હોય તેને ભૂલી જઈ સર્વ સ્વધમી ભાઈઓને ખંધુ તુલ્ય લેખવવા-સર્વ ની ઉપર મિત્રભાવ ધારણ કરવા તેમાં મનની કેટલી વિશાળતા-મહત્વતાનેા સમાવેશ થાય છે તેને ખ્યાલ કરારજ તે સમજી શકે છે. શાસ્ત્રકાર તેા કહે છે કે આવી રીતે પુર પૂર ખાવી આખા વરસના દુષ્કૃત્યુ માટે મિથ્યા દુષ્કૃત આપી જે કલેશ-કંકાસ ભુલી જાય છે, તેજ રા આરાધક છે. આવી રીતે પરસ્પર ખમાવતાં વેર વિરાધ સમાવતાં વ્યવહારમાં પશુ કેટલી સરલતા થાય છે તે વિચારવા જેવુ' છે. જૈનશાસ્ત્રકારોએ દર્શાવેલ મત !મણાને! આ માર્ગ પરસ્પરના વ્યવહાર સરલ કરનાર અને લેાક-પરલેકને સુધારનાર છે. .અવશ્ય આદરવા લાયક છે. શાસ્ત્રકા
For Private And Personal Use Only
