Jain Dharm Prakash 1918 Pustak 034 Ank 12

Author(s): Jain Dharm Prasarak Sabha
Publisher: Jain Dharm Prasarak Sabha

Page 4

૪
...
જૈન ધર્મ પ્રકાશ,
દ્વિત અદ્વિત સુખ દુઃખ ચિન્તાની, દૂર થવા સભ્ય કુળ; ફરજ સમ ભાવે પાળ.
ન્યાય પથ ધરવા સમ દ્રષ્ટિ, કુમતિ કદાવ્રતુ ખાળ; ક્રોધાદિક કપાય નિવારવા, ચિત્ત ચપળતા રહેા ન અજ્ઞાની રીસાળ.
ટાળ;
જેમ ઝાંઝવાના જળ ઉપર, મૃગલા ભરતા કાળ;
...
તેમ અજ્ઞાની જન જગમાંહે, સુખની કરે સંભાળ; નિરાશ થવાના નિહાળ. નાથ ચરિત્ર નિહાળી સમરતાં, મુદ્રા શાન્ત નિહાળ; દુર્લભ તરભવ એહ પિતાને, પથે ચડી અજવાળ; મિટે તજ દુઃખ અસરાળ
***
...
સૌ પ
'
ભજો
ભજો દુ ભજી વિ. ગુલાબચંદ. મહેતા.
ભો૦ ૭
भक्तामर अने कल्याणमंदिर.
( અનુસંધાન પૃષ્ટ ૧૭૭ થી )
આ ઉપરથી કલ્યાણુમંદિરની તેમજ ભક્તામરની સામાન્ય રચનાના ખ્યાલ આવ્યા હશે. અને સ્તોત્રના આરંભમાં શ્રી સર્વજ્ઞ અસ ંખ્ય ગુણાકર તીર્થંકરની ગુણગણના કરવાના પ્રયાસ કેમ થઇ શકે ? એવા સ્વાભાવિક મન:સકેચ અને કવિએ અનુભવે છે. તે છતાં પણ જેવુ આવડે તેવું ખાળપ્રજપિત લખી નાખવાને નિશ્ચય કરે છે. ત્યારબાદ સ્તુત્યાત્મક તેમજ કાવ્યચમત્કૃતિથી ભરેલા એક પછી એક લેાકેા કવિલેખિનીમાંથી ઉદ્ભવતા જાય છે. કલ્યાણમંદિરમાં જુદી જુદી રીતે પ્રભુના ગુણાની સ્તુતિ કરતાં કરતાં સમવસરણસ્થ ભગવાનની સમૃદ્ધિ-માઠ પ્રાતિહા નું વર્ણન કવિ કરે છે. આવા સર્વજ્ઞ પુરૂષાત્તમ પ્રભુની સ્તુતિ કરતાં પેાતે અત્યારસુધી તેમની અવગણના કરી એવા ખ્યાલ કવિહૃદયમાં સહુજ સ્ફુરી આવે છે અને આત્મનિન્દ્રાત્મક લૈક પ્રસવ પામે છે. ત્રિલેાકના નાથનું ચિંતન ન કર્યું, મનન ન કર્યું, દર્શન ન કર્યું, શ્રવણુ ન કર્યું–ના જેવી ખીજી શી મૂર્ખાઈ હાઇ શકે ? આવી ગ્લાનિ કવિયમાં જન્મે છે અને સાહજિકતાથી ભરેલા સુન્દર લેાકામાં તે મૂર્તિ મન્ત બને છે. છેવટે પ્રભુ એકજ શરણુ છે અને તે મચાવે તેાજ ખચી શકાય તેમ છે-આમ કહી પ્રભુચરણનું કવિ શરણુ સ્વીકારે છે.
ભક્તામરના આરામાં તા કલ્યાણુમંદિરનુ અનુકરણ સુસ્પષ્ટ છે. કલ્યાણુમંદિરને પેાતાની સામે રાખીને ભક્તામરની રચના આરંભવામાં આવી હોય . એમ