Jain Dharm Prakash 1918 Pustak 034 Ank 12

Author(s): Jain Dharm Prasarak Sabha
Publisher: Jain Dharm Prasarak Sabha

Page 8

૮
જૈન ધર્મ પ્રકાશ.
अन्तः सदैव जिन यस्य विभाव्यसे त्वं, भव्यैः कथं तदपि नाशयसे शरीरम् । एतत्स्वरुपमय मध्यविवर्तिनो हि, यद्विग्रहं प्रशमयन्ति महानुभावाः ॥ १६ ॥
કલ્યાણ મંદિર. અહિં “વિગ્રહ’ શબ્દ ઉપર લેષ છે અને તે ક્ષેષ-યોગને લીધે આ “લેક બહુ મનોહર લાગે છે.'
કઈ કઈ સ્થળે કલ્યાણમંદિરકાર લેષનો બહુ ઉપયોગ કરે છે અને પરસ્પર વિધી કથનને એક સ્થાને એકત્રિત કરે છે. દાખલા તરીકે – विश्वेश्वरोऽपि जनपालक दुर्गतस्त्वम्, किंवाक्षरप्रकृतिरप्यलिपिस्त्वमीश । अज्ञानवत्यपि सदैव कथंचिदेव, ज्ञानं त्वयि स्फुरति विश्वविकासहेतुः ।। ३० ।
કલ્યાણમંદિર. અહિં લે એટલા બધા વ્યાપક છે કે સંસ્કૃત ભાષાના સારા અભ્યાસ સિવાય આ લેક સમજ બહુ કઠિન પડે તેમ છે.
લોક ૩૧,૩૨, તથા ૩૩ મામાં શ્રી પાર્શ્વનાથ પ્રભુના ઉપસર્ગોનું વર્ણન આવે છે, અહિં ભાષા ભારે છે, શબ્દચિત્રમયતા પ્રધાનપણે છે, અને તે રીતે પ્રથ. મના *લેકેથી આ લેકે એકદમ જુદા પડી જાય છે.
આઠ પ્રતિહાર્યનું વર્ણન બહુ સરસ છે તથા તેને લગતી કલ્પનાઓ બહુ રમણીય દીસે છે. નિર્જીવ પદાર્થોને પણ દિવ્ય સંદેશ અર્પવાને કવિને પ્રયાસ બહુ સ્તુત્ય છે
' કલ્યાણમંદિરમાં ખરી મજા તે પાછળના ભાગમાં આ છે કે જ્યાં પિતે અત્યાર સુધી પ્રભુની અવગણના કરી તે સંબંધી કવિ ખરા અન્તરને પશ્ચાત્તાપ જણાવે છે. અહિં કવિત્વ દર્શાવવાનું છોડી દે છે, સુઘટિત દષ્ટાન્તની યેજના કર વાનું ભૂલી જાય છે, લેપની વિકટ ઘટનાને તિલાંજલિ આપે છે, અને માત્ર પિતાની આન્તરૂવેદનાને આગળ ધરે છે. છેલ્લા છેલ્લા *લોકમાં અમુક પ્રકારનો મનમેહ કરૂણરસ વ્યાપી રહેલ છે. “તારા પાદપંકજને પામીને પણ હું જે નમસ્કાર-નિસુખ બનું તે તે પછી-વધ્યોરિ વસાવન હાફતોw” આ ઉદ્ગારે નીચે કવિનું છૂપું રૂદન ભરેલું છે. છેવટે કવિ પરમાત્મા શ્રી જિનેશ્વર ભગવાનનું ભભવ શરણ યાચીને વિરમે છે. - આ રીતે કલ્યાણમંદિરની કેટલીક ખુબીઓનું નિરીક્ષણ કીધું. હવે ભક્તામર