________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
સુનમુક્તાવલી
૨૭.
સૂમુatવી.
(અનુસંધાન) સવિક પ્રાપ્ત કરવા હિતોપદેશ.
* ૧૪ વિવેકહૃદયઘર વિવેકે, પ્રાણી જે દીપ વાસે, સકળ ભવતણો તે, મોહઅંધાર નાસે; પરમ ધરમ વરતુ-તત્વ પ્રત્યક્ષ ભાસે, કરમાર પતંગા, સ્વાંગ તેને વિધેસે. ૩૧ વિઠળ નર કહીએ, જે વિવેકે વિહીના, સકળ ગુણભર્યા છે, તે વિવેકે વિલીના જિમ સુમતિ પુરાધા, ભૂમિગેહે વસંતે, યુગતિ ગતિ કીધી, જે વિવેકે ઉગતે. ૩૨
જે હૃદયરૂપી ઘરમાં વિવેકરૂપી રત્નદીપક જગાવવામાં આવે તે ભવભ્રમણ કરાવનાર-સંસારઅટવીમાં અરહાપરતા અટવાવનાર મેહઅંધકાર ટકી શકે નહિ,
અને જે કંઈ અલખ અને અચરતવ-વસ્તુ નરી આંખે નજરે આવતી નથી તે 'પરમતત્વ પ્રત્યક્ષ જોઇ શકાય, તેમજ સમસ્ત કર્મસમૂહ સમૂળગો નષ્ટ થઈ જવા પામે. સદ્દવિવેક કળા વગર ગમે તેવા અને ગમે તેટલા ગુણવાળો જીવ વિકળ કહેવાય છે અને જેનામાં સદવિવેક કેળા ખીલી રહી છે તે સંપૂર્ણ-ગુણવાન લેખાય છે. શાસ્ત્રકાર ઠીકજ કહે છે કે --
રવિ દૂજે તીજે નયન, અંતર ભાવી પ્રકાશ,
-કરે બંધ સબ પરિહરી, એક વિવેક અભ્યાસ.' તેને એ ભાવાર્થ છે કે સદવિવેક એ એક બીજો અપૂર્વ સૂર્ય અને અપૂર્વ લોચન છે, કેમકે એથી શુદ્ધ પ્રકાશ મેળવી તેવડે અંતર-ઘટમાં જે જે દિવ્ય વસ્તુઓ (સદ્દગુણ રત્નો ) વિદ્યમાન છે, તેનું યથાર્થ ભાન થાય છે અને તેની દ્રઢ પ્રતીતિ આવે છે. પછી અજ્ઞાન તથા મિથ્યાત્વ અંધકારજનિત બ્રાન્તિ ટળી જાય છે અને નિર્મળ જ્ઞાન અને શ્રદ્ધારૂપ દિવ્ય નયનયુગલ પ્રગટ થાય છે. એ અપૂર્વ લાભ સદવિવેક જાગવાથી મળે છે. માટે શાસ્ત્રકાર કહે છે કે હે ભવ્ય જન! તમે અન્ય દિશામાં તમારા પુરૂષાર્થને જે ગેરઉપગ કરી ખુવાર થાઓ છો ત્યાંથી નિવતીને સવિવેક જાગે એવા વિહિતમાં તમે પુરૂષાર્થ કરે. પરમતત્વ પામેલા શુદ્ધ દેવગુરૂનું શરણ ગ્રહો અને તેમાં એકનિષ્ઠ રહો, તેમની જ આજ્ઞા અંગીકાર કરે. વિદ્યા સંપાદન કરવા વિષે હિતોપદેશ.
૧૫ વિધા. અગમ મતિ પ્રયુજે, વિધયે કોણ ગંજે, રિપુદળ બળ ભજે, વિયે વિશ્વરજે;
૧ પુરોહિત. ૨ ભોંયરામાં
For Private And Personal Use Only
