________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
જૈનધર્મ પ્રકાશ.
૧૫. જે જ્ઞાન અને શ્રદ્ધાનવડે આત્માના અનાદિ રાગાદિ દોષ દૂર થવા પામે અને નિર્મળ ચારિત્રનો પ્રકાશ થાય તેજ જ્ઞાન અને તેજ દર્શન સફળ સમજવા. જ્ઞાનવ તત્વની પિછાન થાય અને શ્રદ્ધાનવડે તે તત્વનો નિશ્ચય થાય તો પછી તત્ત્વને આદર કરેવા એજ એનું ફળ સમજવું ઈતિશમૂ.
स्वगण प्रच्छादन.
(દશમ સૌજન્ય) (લેખક-કાપડીયા નીચંદ ગીરધરલાલ-સલીમીટર) હવે માપણે કેમ પ્રાપ્ત દેશમાં પર વિચાર કરીએ. ત્યાં મનુષ્યભવની દુર્લભતા પર ખાસ વિચાર થાય છે. પણ ભાવમાં રમણ કરતાં આત્માને આ સંસાર સમુદ્રમાં ભટકવું પડે છે. તે અહીંથી તહીં એમ ગમે ત્યાં રખડ્યા કરે છે. કઈવાર તે એક ગતિમાં જાય છે અને કે ઇવાર બીજી ગતિમાં જાય છે. અનાદિ નિગોદમાંથી નીકળતાંજ પ્રથમ તો તેને બહુ વખત લાગે છે. કોઈ વખત અકામ નિર્જરા થતાં તે બહાર નીકળી આવે છે તો પૃથ્વીકાય, અપકાય, તેઉકાય, વાયુકાય આદિમાં સૂકમ અને આદર અવસ્થામાં તેમજ આદર વનસ્પતિ કાયમાં ઘણો કાળ કાઢે છે. વળી કાંઈક વયસ્કુરણા થતાં વિકબેંદ્રિયમાં આવી તેમાં બેઇદ્રિય, તેઈદ્રિય, ચોરિદ્રિયમાં રખડે છે. ત્યાંથી વળી કોઇવાર નીચે ઉતરી જાય છે. વળી કઈક જોર થતાં પદ્રિય દશા પ્રાપ્ત કરે છે. ત્યાં અનેક પ્રકારના તિયચપણે ઉત્પન્ન થાય છે. જળચર, સ્થળચર, બેચર વિગેરેમાં અનેક પ્રકારના જનાવરનાં તથા પક્ષીનાં રૂપ હાઇ સંસારયાત્રા કરે છે, ઉદર નિર્વાહ માટે આ દિવસ પ્રયાસ કરે છે અને આત્મગુણ શું છે તેને વિચાર જ કરી શકતો નથી. આવી રીતે અથડાતાં પછડાતાં મહા કટે મનુષ્યગતિ પ્રાપ્ત કરે છે, મનુષ્યગતિ પ્રાપ્ત કરવી કેટલી મુશ્કેલ છે તે સંબંધમાં શાસકારે દશ દૃષ્ટાંતો આપ્યાં છે. અત્ર તે પર વિવેચના કરવાની જરૂર નથી, અન્યત્ર તે વિચારાઈ ગયાં છે. એ
તેને આશય એવો છે કે રથ ટિમાં અમુક ચોક્કસ પગે એક વખત થયા તેવા ઈછાનુસાર ફરી વખત થવા જેમ બહુ મુશ્કેલ છે-લગભગ અશક્ય છે એમ મનુષ્યભવ પ્રાપ્ત કરે તે પણ અતિ મુશ્કેલ છે.
મનુભાવ પ્રાપ્ત થવાની દુર્લભતા પર આટલો બધો વિચાર શાસ્ત્રકાર કરે અને તે દુર્લભતા મન પર ઠસાવવા માટે અનેક દ્રષ્ટાંતો આપે તેનું ખાસ કારણ શું હશે? તે વિચારવાની જરૂર છે. પ્રોજન વગર મંદ પ્રાણી હોય તે પણ સવૃત્તિ કરતા નથી તે અતિ દીર્ધ વિચારશળ વિદ્વાને આવી બાબતમાં વારં
For Private And Personal Use Only
