________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
સમકા ર–એક અયાવરયક ગુણ
૧૧૩ કરવાના કથનથી કુદેવ, કુગુરૂ અને કુધર્મનું ભૂલેચૂકે અજાણપણે કે દાક્ષિણ્યતા મેગે પમ પૂજન, સેવન કે આરાધન કયારે પણ ન થાય એ ધ્યાનમાં રાખી તેવું વર્તન કર્યું એમ સમજવા યોગ્ય છે. એ અવલંબન અને આ વર્તનની ઉપગપૂર્વક ટેવ પાડવાથી જીવ સહજ સમ્યકવિ સમ્મુખ થઈ શકે છે.
પર જણાવેલાં ત્રણ સમ્યકત્વના ભેદ છે. તેમ બીજા રોચક, કારક અને દીપક વિગેરે પણ સમ્યકત્વના ભેદ છે. વ્યવહાર સમક્તિ નિશ્ચય સમ્યકત્વના કારરૂપ કાર્ય બજાવે છે. દેવાદિ ત્રણ તત્વ આરાધવાની ઈચ્છા થાય તે રેચક, શા કથન મુજબ યથાર્થ ધર્મ આરાધાય તે કારક અને અન્ય આગળ એ તત્રયના મહિમાનું પ્રરૂપણ માત્ર થાય તે દીપક સસ્પેન્ડ કહેવાય છે. એ સમ્યક અભવ્ય જીવને હોય છે અને તે પ્રકાર ન કરતાં પરોપકાર કરવા જેટલું જ કાર્ય કરે છે.
કાયિક સમ્યકત્વ સાથી શ્રેષ્ઠ છે. એ પ્રાપ્ત થયા પછી જતું નથી, અપ્રતિપાતી છે. એ વેગે જીવ બહુ તે ત્રીજે થે ભવે સિદ્ધિપદ પામે છે. ઉપશમ સભ્યની સ્થિતિ અંતર્મહત્ત્વની છે. તે આખા ભવચકમાં (મિક્ષ જતાં સુધીમાં ) પાંચ વખત આવે છે અને ક્ષેપશમ સમ્યકત્વ અસંખ્ય વાર આવે છે. તે ઉત્કૃષ્ટ સ્થિતિ છાસઠ સાગરોપમ સાધિક હોય છે. એ સમ્યકત્વવાળા છે સમક્તિ વમે ના તે વધારેમાં વધારે સાત આઠ ભવ કરી બેસે જાય છે. એની અંતર્મહતીની પ્રાપ્તિ પણ અનંત પુલ પરાવર્ત સંસાર ઘટાડી ફક્ત વધારેમાં વધારે અદ્ધ પુલ પરાવર્ત સંસાર પરિભ્રમણમાં જીવને લાવી મૂકે છે.
જે જીવને આત્મતત્વ સંબંધી સચોટ નિર્ધાર થાય છે તે એમ માને છે કે આત્મા છે, આમા નિત્ય છે, આભા કર્મો કર્તા છે, આત્મા સ્વકૃત કને ભે છે, મેક્ષ છે અને મોક્ષના ઉપાય છે. આ પ્રમાણે દઢ વિશ્વાસથી તે માને છે. પછી તેને કોઈ યુક્ત પ્રયુક્તિથી છેતરવામાં આવે તે પણ તે પિતાના વિચારથી કદી પણ પતિત થતું નથી. તેને ઘમરંગ અસ્થિ મજજા પરિણત ( હાડોહાડ લાગેલે) હોય છે. તેનું આત્મ વીર્ય બહુ મજબૂત હોય છે. તે છાતી
કૌન કહે છે કે જિન અને જિનમત વિના અન્ય સર્વ વિતથ છે અને આજ સર્વ સત્ય છે. આવો દ શ્રદ્ધા થયા પછી એ જીવ જે જે અભ્યસે છે તે તે સર્વ સભ્ય થાય છે—સત્ય જ્ઞાનરૂપે પરિણમે છે અને જે જે આચરે છે-કિયા કરે છે તે તે સર્વ રળવતી થાય છે. એની મા–એને આનંદ અલકિક જ છે. એ કરતી વખતે ખેદ કે કંટાળો લેશ પણ આવતું નથી. એ કરી, કેવળ આત્માને કર્મથી મુક્ત કરવાની તેની ભાવના હોય છે. એ અર્થેજ સર્વ ઉપાય – જ એ સેવે છે, એ સુખ અનુભવનાર શ્રીમતે, પે અને કવિએ
For Private And Personal Use Only
