________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
૧૨૬
જેનધર્મ પ્રકાશ
आठमा व्रत उपर कथा.
આd રાકધ્યાન, શસ્ત્ર પ્રદાન, પાપકર્મને ઉપદેશ તથા પ્રમાદાચરણ –એ ચાર પ્રકારે અનર્થદંડ કહેવાય છે, તેને જે ત્યાગ કરે તે ત્રીજું ગુણવ્રત છે.
આર્તધ્યાન ને રોદ્રધ્યાનના ચાર ચાર પાયા અથવા ચાર ચાર ભેદ છે. ઈષ્ટવિયોગ, અનિષ્ટ સંગ, રોગચિંતા, આગામી ચિંતા એ ચાર પ્રકાર આર્તધ્યાનના છે અને હિંસાનુબંધિ, મૃષાનુબંધિ, ચાયનુબંધિ અને પરિગ્રહાનુબંધિ આ ચાર પ્રકાર રેદ્રધ્યાનના છે. એનું વિશેષ વર્ણન અન્ય સ્થાનેથી જાણવું. આવા પાપકારી ધ્યાન થાવા કે જેથી તિર્યંચ અને નરકની ગતિને બંધ પડે તે અશુભધ્યાન નામને અનર્થદંડનો પ્રથમ પ્રકાર છે. જેનાથી હિંસા થાય એવા ઘટી, ઉષળ, મુશળ, દાતરડાં વિગેરે અનેક પ્રકારનાં શ, અગ્નિ વિગેરે માગ્યાં આપવાં કે જેથી તેના વડે થતા પાપકર્મને-વગર કારણે--પિતે પાપ કર્યા વિના આપનાર ભાગીદાર થાય છે એ હિંન્નપ્રદાન નામને અનર્થદંડને બીજો પ્રકાર છે. કઈ અન્યને પાપકાર્ય કરવાને ઉપદેશ આપ-શિખામણ આપવી, મકાન બાંધવાની, સ્ત્રી પરણવાની, ખેતી કરવાની, મીલ, જીન, પ્રેસ વિગેરે કરવાની અથવા એવી બીજી અનેક પ્રકારની સલાહ આપવી કે જેને પરિણામે ત્રસ સ્થાવર અનેક
ની વિરાધના થાય તે પાપપદેશ નામને અનર્થદંડને ત્રીજો પ્રકાર છે. અને નાટક જેવા, ઇન્દ્રિયના વિષયની તૃપ્તિને માટે નવા નવા સાધનની જના કરવી, અન્યનું અહિત ચિંતવવું, જુગટુ રમવું, ધાન્ય, ઘાસ, ઢેર વિગેરે લેવાની સલાહ આપવી, કલહ કરે ઇત્યાદિ અનેક પ્રકારે પ્રમાદાચરણ કહેવાય છે તે અનર્થદંડને ચોથે પ્રકાર છે. ઉત્તમ પુરૂષે આવા નિષ્કારણે કર્મબંધ કરાવનાર અનર્થદંડમાં પ્રવૃત્તિ કરતા નથી. જેઓ તેનાથી ન્યારો રહે છે તેઓ અશુભ કર્મબંધ કરતા નથી અને શુભકમને સંચય કરે છે.
અનર્થદંડની વિરતિ નામના આ વ્રતને વિષે ઘેર્યવાળા પુરૂષે સુરસેનની જેમ શુભકારક સંપત્તિથી દેદીપ્યમાન થઈને માટે ઉદય પામે છે.
અનર્થદંડ વિરમણ ઉપર સુરસેનની કથા. દેવપૂજાના ઉછળતા સુગંધમાં લુબ્ધ થયેલા ભમરાએ વારંવાર જેની પ્રશંસાનું ગાયન કરે છે એવી લક્ષમીથી ભરપૂર બંધુરા નામની નગરી છે. તેમાં ઉગ્ર વિર પુરૂની સેનાને શિરોમણી અને પવિત્ર આચરભુવડે ઉજવળ વીરસેન નામને રાજા રાજ્ય કરતું હતું. તેને ક્રોધાદિક અત્યંતર શત્રુઓને પ્રહાર કરવામાં ધર્મરૂપી બાણ જેવા શુભકારક સુરસેન અને મહાન નામના બે પુત્ર થયા. લેકે તે બન્નેના રૂપમાં તથા સાહચર્યમાં ઉપમાન અને ઉપમેય પાનું
1 નિરંતર સાથે રહેવાપણામાં
For Private And Personal Use Only
