Jain Dharm Prakash 1909 Pustak 025 Ank 11

Author(s): Jain Dharm Prasarak Sabha
Publisher: Jain Dharm Prasarak Sabha

Page 5

૩૨૫
જ્ઞાનસાર સૂત્ર સ્પષ્ટીકરણ શાન્તિ સ્વરૂપ એમ ભાવશે, ધરી શુદ્ધ પ્રણિધાન આનંદઘન પદ પામશે, તે લહેશે બહુ માન. શાં. ૧૫
કે અદ્દભુત પરમાર્થવાળે બોધ આથી સહુદયને પ્રાપ્ત થઈ શકે છે? આને સારાંશ એ છે કે સહજ અધ્યાત્મિક શક્તિનું સ્વરૂપ સદ્દગુરૂ સમીપે યથાર્થ સમજી નિધીરી તેવાજ પવિત્ર લક્ષથી તેવી અધ્યાત્મિક શક્તિ મેળવવા પ્રયત્ન કરે એ સર્વ કઈ આત્માથી સજજનનું મુખ્ય કર્તવ્ય છે. સર્વજ્ઞ સર્વદશ તીર્થંકર ભગવાને આત્માથી જીવના હિતને માટે જે સદુપદેશ આપે છે તે શ્રી ગણધરોએ સૂત્રમાં ગુંફિત કરેલ છે. તદનુસારે ઉત્તમ ચારિત્રનું સેવન કરી સમતા રસમાં નિમગ્ન થયેલા મહાશાએ આપણા કલ્યાણાર્થે નિઃસ્વાર્થપણે જે અથાગ પરિશ્રમ ઉઠાવી આપણને અપૂર્વ જ્ઞાનરૂપી અમૃતમય પ્રસાદી આપી છે, તે જો આપણે કૃત બની પ્રસન્ન ચિત્તથી ચાખીએ તે આપણને પણ તેવાજ ઉત્તમ શમામૃતની ખુમારીથી રાગ દ્વેષાદિક દુષ્ટ વિકારે સંતાપી શકે જ નહિ.
રાગદ્વેષાદિક વિષ-વિકારને ટાળવા સમર્થ એવા શમામૃતનું સદા સેવન કર વાથી જેમનામાં અપૂર્વ શાંતિ પ્રગટી રહી છે એવા મહાત્મા–મુનિવરેની હેડ કરવા કોઈ સમર્થ થઈ શકે તેમ નથી, એ વાત આ અષ્ટકને ઉપસંહાર કરતા છતા ગ્રંથકર્તા જણાવે છે –
गर्जद ज्ञानगजानुंग, रंगध्ध्यानतुरंगमाः
जयति मुनिराजस्य, शमसाम्राज्यसंपदः ।। ७ ॥ ભાવાર્થ –ગરવ કરતા જ્ઞાનરૂપી હાથીઓ અને ઉંચા લક્ષણવાળા ના. ચતા ધ્યાનરૂપી અો જેમાં વિદ્યમાન છે એવી મુનિરાજની શમસામ્રાજ્યસંપદા સદા જયવંત વર્તે છે. - વિવેચન --આગળ જતાં સર્વસમદ્ધિ અષ્ટકમાં જેમ જણાવ્યું છે તેમ છેહિર વૃત્તિ માત્રના ત્યાગી એવા અંતરદષ્ટિ અણગારોના ઘટમાં સર્વ પ્રકારની અદ્ધિ સમૃદ્ધિ સ્કુટ માલમ પડે છે. ઈદની સાહેબી, ચક્રવતીની સાહેબી, નાગેની સાહળી હરિ હર બ્રહ્માની સાહેબી તેમની પાસે કંઈ હિસાબમાં નથી. તીર્થકર કાગવાનની દ્ધિ પણ તેવા મુનિવરને સુલભ છે. એ સર્વ રિદ્ધિસિદ્ધિ શી રીતે સાંપડે છે? તેનું સમાધાન ગ્રંથકારે સર્વસમૃદ્ધિ અષ્ટકમાં સારી રીતે કરેલું છે. ઇદ્રની ગતિનિની સાહેબી આગળ પાણી ભરે છે એમ ગ્રંથકારે અન્ય સ્થળે પણ જણાવ્યું છે. તેમાં લખ્યું છે કે –