________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
જૈન ધર્મ પ્રકાશ.
જેના હાથે વરસમાં લાખા રૂપિયાના વેપાર થતા હોય છે. તેને કુદરતને ફટકા લાગતાં તે કેાડની કિમતને થઇ જાય છે. મુછ પર લીંબુ રાખનારા ધૂળ ભેગા થઈ જાય છે. આવી ધનની અસ્થિરતા સમજીએ છીએ,જોઇએ છીએ, અનુભવીએ છીએ, છતાં તેની ખાતર કપટયુક્ત વર્તન કરવાની ઇચ્છા થાય છે એ એહુ આશ્ચર્યજનક છે ? તેવીજ રીતે જનસ્તુતિમાં કાંઈ દમ નથી, તેમાં કાંઇ વાસ્તવિક સત્ય નથી, સત્ય હાય તે તેને આ જીવ સાથે કાંઈ સંબંધ નથી, સબંધ સહુજ માનવામાં આવે તે તે પશુ આ ભવથી વધારેતેા નથીજ. આ સર્વ હકીકત જાણવા છતાં આ જીવ શામાટે માનસ્તુતિ ખાતર પોતાના અમૂલ્ય સમય દાંભિક વનની ગેડવણમાં કાઢતા હશે ? એનાપર ખરાખર વિચાર કરવામાં આવે તે તુરત જણાઇ આવશે કે ! જીવ જે વર્તન કરે છે તેના સ’બ'ધમાં પુષ્ઠ વિચારકરવાને બદલે ઉપરઉપરના ખ્યાલથી તે લેવાઇ જાય છે. વસ્તુવભાવ અને આત્મવિચારણા સાથે આત્માની થતી ઉત્ક્રાન્તિ મ્ભપકાન્તિને ખરાખર વિચાર કરે અને તેનાં કારણેા સમજે તે કિ પણ આવી સ્થિતિ થવી જોઇએ નહિ.
દાંભિક વર્તન કરતી વખતે મનને કેટલા ગેટા ગણાવવા પડે છે, તેને હવે ખ્યાલ કરીએ. એક કપટયુક્ત વર્તન કરવા માટે પહેલાં તેા તેની ચેાજના કરવી પડે છે. એ ચે!જના કરતી વખત તેના સ''ધમાં ખીજા પ્રાણીઓ કેવા વિચાર કરતા હશે, કેવી તૈયારીઓ કરતા હશે, કેવા ઘાટ ઘડતા હશે, એના અનુમાનમાં અને કલ્પનામાં પેાતાની અગત્યની શક્તિઓને ઉપયેગ કરવા પડે છે, એ શક્તિના ઉ યેગ કરતી વખત જે ધારણાએ સામા પ્રાણીએ ધારી પણ ન હોય તેને માટે પણ ગોઠવણ કરવી પડે છે, અને ભવિષ્યમાં ધારણા ધારશે એમ માની શકાય—કલ્પી શકાય, એવી શકય વસ્તુએ માટે પણ ગોઠવણ કરવી પડે છે. આ પ્રમાણે વ્યવસ્થા કરી નીચ ગેજના તૈયાર કરવામાં માનસિક, શારીરિક અને આર્થિક અનેક શક્તિએના પરિમિત વ્યય થાય છે. આવી આવી ગાડવા કરી છેવટે એક દાંભિક કાર્ય કર્યું, પણ આટલેથી તેના છેડે આવતા નથી. દાંભિક કાર્યાં કરતાં પહેલાં અને કરતી વખતે જે મુશ્કેલી હોય છે તેથી હજારો ગણી મુશ્કેલી તે કર્યા પછી ઉત્પન્ન થાય છે. એક દેખાવ કર્યાં, એને જાળવી રાખવા હુમ્નરી અસત્ય બેલવાં પડે છે, અનેક માણસે ઉપર દૃષ્ટિ રાખવી પડે છે, પેાતાની સત્ય સ્વરૂપની હકીકત જાણુનાર સામી માન્નુને મળી જઇ પોતાને ઉધાડે ન પાડે તે માટે તેની અનેક ખુશામતા ક રવી પડે છે, એક નીચ કૃત્યને છુપાવવા બીજા અનેક નીચ કૃત્ય કરવાં પડે છે. અને તેટલા પરિશ્રમ કરતાં છતાં પણ હુમેશાં ઉઘાડા પડી જવાના ભયમાં રહેવું પડે છે. કપટિકયા જેટલી નાની હોય છે તેટલું ઓછું કામ કરવુ પડે છે, અને મેટી હોય તે લાંબા વખત સુધી તેને માટે અનેક માણસો સાથે અનેક પ્રકારે આ અ
For Private And Personal Use Only
