Jain Dharm Prakash 1906 Pustak 022 Ank 06

Author(s): Jain Dharm Prasarak Sabha
Publisher: Jain Dharm Prasarak Sabha

Page 7

જૈનધર્મની દશ મહાશિક્ષા
૧૫૭ જેને ગુણદોષને જરાપણું જાતિ અનુભવ નહીં, ગુણદોષ પૂર્ણ પણે તપાસવા પ્રયત્ન કરેલ નહી એને ઉપરનાજ દેખાવથી મેહ પામી સર્વથા આદરવા અને અનુસરવા લાયક ગણવા એવું-હાલનાં યુવાનનું વર્તન દેખાય છે તે ખેદજનક છે. કોઈ પણ વસ્તુ, વિચાર કે વર્તન સંબંધે નિર્ણય ઉપર આવતા પહેલાં તેની ભૂત ભવિષ્ય અને વર્તમાન સ્થિતિનું સારી રીતે અવકન કરી જેવું જોઈએ. તેના ગુણદોષનું નિર્મળ દૃષ્ટિથી પૃથક્કરણ કરવું જોઈએ અને પછી તે વિષે નિશ્ચય ઉપર આવવું જોઈએ. બાઈબલની દશ આજ્ઞાઓમાં પહેલી બે કાઇટે પોતે કરેલા પરાક્રમ અથવા Gપકારની, તેને જ પરમેશ્વર તરીકે માનવાની અને તેની પ્રાર્થના કરવા વિશેની છે, ત્રીજી રવિવારનો દિવસ પવિત્ર ગણવાની, ચેથી માતાપિતાને માન આપવાની, પાંચમી વધ નહીં કરવાની, છઠ્ઠી વ્યભિચાર નહીં કરવાની, સાતમી ચોરી ન કરવાની અને આઠમી નવમી અને દશમી પિતાના પાડોશી વિરૂદ્ધ ખોટી સાક્ષી પુરવી નહીં અને એની સ્ત્રી અથવા સ્થાવર જંગમ કેઈપણ વસ્તુ પ્રત્યે લલચાવું નહીં એવી છે. અત્યારે તેના ગુણદોષ તથા સારાસારના વિષયે વિવેચન કરવાને પ્રસંગ નથી. એ આજ્ઞાઓમાં કેટલું એક સાર લેવા જેવું છે પણ એકંદરે તેમાં અપૂર્ણતા અને વિચિત્રતા ઘણું છે. એ આજ્ઞાઓ કરતાં વેદાનુયાયી ગ્રંથમાં ધર્મનાં લક્ષણે જુદાં જુદાં દશ પ્રકારે બતાવ્યાં છે તે ઉત્તમ છે. મનુસ્મૃતિમાં
धृतिः क्षमा दमो स्तेयं, शौचमिंद्रियनिग्रहः । धीविद्यासत्यपक्रोधो, दशकं धर्मलक्षणं ।।
“ધેર્ય, ક્ષમા, દમ, પ્રમાણિકપણું, પવિત્રતા, ઇન્દ્રિયનિ. પ્રહ, બુદ્ધિ, વિદ્યા, સત્ય તથા કેધને અભાવ એ ધર્મનાં દશ લક્ષણ છે. ” યાજ્ઞવલ્કય સ્મૃતિમાં કહ્યું છે કે –
सत्यमस्ते यमक्रोधो ही शौच धीतिमः । સંવતરિતારવા; ઘર્ષ વટાવર છે સત્યતા. સાતેય (શેરી નવી રે . . : --