________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
૧૪
શ્રી જૈનધર્મ પ્રકાશ, સામાયિકનું ચાર પ્રકારનું સ્વરૂપ બાંધી શકાય. (૧) દ્રવ્યથી. સામાયિક સ્વરૂપ. (૨) ક્ષેત્રથી. (૩) કાળથી. (૪) ભાવથી. દ્રવ્યથી સામાયિક માટે શરૂઆતમાંજ કહેવાઈ ગયું છે.
જોડતાં ઉપકરણે ઉપધિ, કપડાં, પુસ્તક, નોકરદ્રવ્યથી સામાયિક વાળી આદિ જ્ઞાનનાં સાધને (જે સાધન સા
માયિકને પુષ્ટિ રૂપ હોય તે) શિવાય બીજા પરની મમત્વ બુદ્ધિ ટાળવી, તેટલાં જ મર્યાદા રાખવી, તેટલાં ખપ જેમાં ગણી મેકળાં રાખવાં; એ દ્રવ્યથી સામાયિક. દુકામાં દ્રવ્યથી સામાયિક એમ સૂચવે છે કે સામાયિકના નિવાહ અર્થ જે લુગડાં–લતાં પુસ્તકાદિ જોઈએ તેની મર્યાદા કરવી, બાકીનાનું પચ્ચખાણું કરવું. - ક્ષેત્રથી સામાયિક એટલે સામાયિક કરવા માટે જેટલી
જગ્યા રેકી હેય તેટલીની મર્યાદા ક્ષેત્રથી સામાયિક, કરી, બીજી જગ્યાનો પરિત્યાગ ધા
રે તે. - કાળથી સામાયિક જઘન્ય, ઓછામાં ઓછું એક મુહૂર્ત,
બે ઘડી અથવા અડતાલીશ મીનીટનું સાકાળથી ચામાયિક માયિકી કાળનું માન છે. અત્રે કોઈ પ્રશ્ન
કરે કે સામાયિકનાં પચ્ચખાણરૂપ સૂત્રમાં તે સામાયિકી કાળની કાંઈ અમુક મર્યાદા બાંધી નથી, એમાં તો જ્યાં સુધી નિયમ હોય ત્યાં સુધી, પછી ચાહે એ નિયમ પા કલાકનો. અર્ધા કલાક કે કલાક બે કલાકો કે વિશેષ છેધારો. આ પ્રશ્નકારનું સમાધાન આમ થવા ગ્ય છે કે હમેશાં નિદૈષ અને સુપ્રતિષ્ઠિત આસરૂપ વૃદ્ધ પુરૂએ જે આમ્નાય પાડી હોય, બોખી હોય, તે પ્રમાણે ચાલવું શ્રેય:રૂપ છે. શ્રી મહેકચંદ્રાચાર્ય શ્રી ગિશાસ્ત્રને વિષે સામાયિક શિક્ષાવ્રતના અધિકારે બે ઘીનું સામાયિકનું ઓછામાં ઓછું કાલમાન કહે છે. તો તેવા સુપ્રતિષ્ઠિત ધુરંધર મહાન્ આચાર્યના વચનનું ઉલ્લંધન થવું ન જોઈએકદાચું. બે ઘડી જેટલે ૫ણ વખત ન મળે
For Private And Personal Use Only
