________________
[૧૨] ઉત્કૃષ્ટતમ ઉપસર્ગ અને બેધપાઠ
આપણે કઈ પણ સારું મોટું કામ ઉપાડીએ એટલે એ સીધેસીધું પાર ઉતરે એવું ભાગ્યે જ બને છે. ઘર બાંધવાની વાત દૂર રહી પરંતુ એ સમરાવવાનું કાર્ય હાથ ધરીએ તે તેમાં યે કેટલીક વાર અણધારેલી મુશ્કેલી ઊભી થાય છે. “ઘર તે કે ઉકેલી જે અને લગન તે કે માંડી જો” એ કહેવત આ બાબતની સાક્ષી પૂરે છે. ગૃહસ્થજીવનમાં એક મંગળકારી અને આનંદજનક અવસરરૂપ ઓળખાવા લગ્ન જે શુભ પ્રસંગ પણ સદા નિર્વિદને ઉજવાય છે ખરા ? કેઈક અંતરનું સરું કે ખાસ ઓળખીતું એ જ સમયે રિસાઈ જાય છે અને એને મનાવતાં નવનેજાં પાછું આવે છે, નહિ માંદાનું કે ઈ માંદું થઈ જાય છે અને કેઈક તે એકાએક સ્વધામ પહોંચી જાય છે. આમ આફતની હારમાળા ઉપસ્થિત થાય છે.
આ તે સાંસારિક પ્રવૃત્તિઓમાં નડતા ઉપસર્ગોની વાત થઈ. આત્મોન્નતિ સાધવાની તીવ્ર તાવેલી થતાં એ મહાભારત કાર્યને સિદ્ધ કરવા માટે જે સ્તુત્ય પગલાં ભરાય તેમાં કેટકેટલી મુસીબતેને પાર પામવાના પ્રસંગે આવી ચડે છે. આનું એક અનુપમ ઉદાહરણ આપણને શ્રમણ ભગવાન મહાવીરસવામીના જીવનમાંથી જાણવા મળે છે. એ વાત હવે હું વિચારું છું અને એમાંથી કેટલાક મુદ્દાઓ-બોધપાઠ પણ તારવી શકાય તેમ જણાય છે તે પણ દર્શાવવા ઇચ્છું છું,