________________
૧૫ર
જ્ઞાતપુત્ર શ્રમણ ભગવાન મહાવીર
(૧૦) એઓ પક્ષીની પેઠે મુક્ત હતા કેમકે એઓ પરિકરથી મુક્ત હતા તેમ જ એમને નિવાસ અનિયત હત–નિશ્ચિત ન હતે.
(૧૧) એ ભાખંડ પક્ષીની જેમ અપ્રમત્ત હતા. અપ્રમત્તતામાં ભારડ પક્ષી સૌથી ચડિયાતું ગણાય છે એથી એની ઉપમા અપાઈ છે.
(૧૨) એ હાથીની જેમ શૉડીર અર્થાત્ શૂરવીર હતા કેમકે એઓ કર્મરૂપ શત્રુઓને મારી હઠાવવામાં શૂરવીર હતા.
(૧૩) એ બળદની પેઠે પરાક્રમી હતા કેમકે એએ પિતે સ્વીકારેલાં મહાવ્રતના ભારને વહન કરવામાં સમર્થ હતા,
(૧૪) એઓ સિંહની જેમ દુધર્ષ હતા અર્થાત એમને કે સામને કરી શકે તેમ ન હતું કેમકે પરીષડરૂપ પદે એમને જીતી શકે તેમ ન હતું.
(૧૫) એઓ મેરુ પર્વતની પેઠે નિષ્કપ એટલે કે અડગ હતા કેમકે એ બે ઉપસર્ગોરૂપ વાયુથી ચલિત થાય તેમ ન હતું.
(૧૬) એ સાગરની જેમ ગંભીર હતા કારણ કે એ હર્ષ, શેક વગેરેનાં કારણ ઉપસ્થિત થવા છતાં એમને સ્વભાવ અવિકારી રહેતે હતે–એમાં પરિવર્તન થતું નહિ.
૧. આ પક્ષી વિષે મેં “ભારંડ : એક મહાકાય પક્ષી” નામના મારા લેખમાં કેટલીક બાબતે લખી છે. આ લેખ “ગુજરાતમિત્ર તથા ગુજરાત દર્પણ”ના તા. ૧૨-૧૦-૪૭ના અંકમાં છપાયો છે.