________________
૨૪૨
જ્ઞાતપુત્ર શ્રમણ ભગવાન મહાવીર
જૈન શાસ્ત્રમાં સૂયગડ સૂત્રકૃત) અંગની ગણના એક પ્રાચીન માં પ્રાચીન આગમ તરીકે કરાય છે. એમાં મહાવીરસ્વામીની સ્તુતિરૂપ ૨૯ પદ્યનું અને મુખ્યતયા ઉપજાતિમાં રચાયેલું એક અઝયણ (અધ્યયન) છે. એનાં સોળમા અને સત્તરમાં પદ્યોને સાર એ છે કે મહાવીરસ્વામીએ શ્રેષ્ઠ ધર્મ કહ્યો, ઉત્તમ પ્રકારનું શુકલ ધ્યાન ધર્યું, આત્માને પરતંત્ર બનાવનારાં સમસ્ત કર્મોને સર્વથા નાશ કર્યો અને સર્વોત્તમ જ્ઞાન, દર્શન અને ચારિત્રથી અલંકૃત એએ મેક્ષે ગયા. એ પદ્યો હું હવે ઉચ્ચારું છું—
"*णुत्तरं धम्ममुईरइत्ता अणुत्तरं झाणवर झियाइ । सुसुक्क सुक्क अपगण्डसुक्क सबिन्दुएगन्तवातसुक्कं । १६ ।। अणुत्तरग्गं परमं महेसी असेसम्म स विसोहइत्ता । सिद्धि गते साइमणन्तपत्ते नाणेण सीलेण य इसणेण ॥ १७॥"१
મહાવીરસ્વામીને “વર્ધમાન' પણ કહે છે. એમણે કમ ઉપર વિજય મેળવ્યા છે. એમનું દર્શન કુતીથિને શક્ય નથી. એને અંગેનું પદ્ય હું રજૂ કરું છું –
"नमोऽस्तु वर्धमानाय स्पर्धमानाय कर्मणा । तज्जयावाप्तमोक्षाय परोक्षाय कुतीथिनाम् ।"
મહાવીરસ્વામી એટલે અપરાધીઓ પ્રત્યે પણ કૃપા દર્શાવનાર પુરુષોત્તમ. આ બાબત કલિકાલસર્વજ્ઞ” હેમચન્દ્રસૂરિના શબ્દોમાં કહું તે
૧. આ બંને પના સારા ભાવાનુવાદ માટે જુઓ પૃ. ૨૫.
