________________
મહાવીરસ્વામીના જીવનની વિશિષ્ટ ઘટનાએ ૧૫૭
જોઈએ. અર્થાત્ 'માતાપિતાની ભક્તિ કરવામાં પાછી પાની થવી ન ોઇએ.
આ સંબંધમાં જૈન પ્રજામાં બે વર્ગો પડી ગયેલા જણાય છે. એક વર્ગ એવી દલીલ કરે છે કે જેમ મહાવીરસ્વામીએ માતાપિતાની હયાતી સુધી દીક્ષા ન લીધી—અરે તેમના સ્વર્ગગમન થયા પછી પણ એક વર્ષ સુધી ગૃહસ્થાશ્રમમાં રહેવાને પોતાના વડીલ બંધુ નન્દવર્ધનની સૂચના સ્વીકારી તેમ માટે ભાગે દીક્ષા લેનારી વ્યક્તિએ કરવું જોઇએ. માતાપિતાને રઝળતા મૂકીને—વૃદ્ધાવસ્થામાં તેમને નિરાધાર છેાડીને તે સ'સારને ત્યાગ કરવા ચેાગ્ય નથી એવી તેમની માન્યતા છે.
ખીજા વર્ગનું આ સંબંધમાં એ કથન છે કે મહાવીરસ્વામી જેવા તીર્થંકરે જે જે કર્યું તે તે સામાન્ય વ્યક્તિ આચરણમાં ન મૂકી શકે. વળી તેમને ‘ભાગાવલી’ કર્મ ભાગવવું બાકી રહેલું હતું તેથી તે તેમણે દીક્ષા લેવામાં એટલે વિલખ સહન કર્યાં. આ ઉપરાંત તે મહાભારત જેવા ધર્મશાસ્ત્રના સુપ્રસિદ્ધ સૂક્તને આગળ કરી પેાતાના મતના સમર્થનાથે સૂચવે છે કે જે
૧. મનુસ્મૃતિ ( અ૦૨, શ્લા. ૨૨૬ ) વગેરે જૈન ધર્મગ્રન્થામાં આ વિષય ઉપર જેમ ભાર મૂકવામાં આવ્યેા છે તેમ જૈત મન્થા પણ જણાવે છે. આની સામાન્ય પ્રતીતિ યોગશાસ્ત્ર ( પ્ર. ૧, શ્લો, ૫૦) કે શ્રીહરભદ્રસૂરિપ્રણીત અષ્ટકમાંતા માતાપિતાની ભક્તિવિષયક અષ્ટક જોવાથી થઇ જાય છે. વિશેષ પ્રતીતિ થાય તેટલા માટે ઠાણ ( સ્થાન )ના તૃતીય સ્થાનને “તિરૂં સુŕયાર સમળાઽસો!” થી શરૂ થતા મુદ્રાલેખ વિચારી જવા હું ભલામણ કરું છું.
