________________
અમારી આ તાલીમના ઉપરી હતા જમાદાર બિલે. તેઓ પૂરા લશ્કરી મિજાજના હતા. રોજ પરેડ-ગ્રાઉન્ડ ઉપર બે-ત્રણ વાર રાઉન્ડ મારી જતા. અમારો વર્ગ જ્યાં ચાલતો ત્યાંથી થોડે દૂર ઊભા રહી, થોડીક મિનિટ નિરીક્ષણ કરી, બેચાર જણને ભૂલચૂક કે શિસ્તની શિથિલતા માટે બહુ કડક શબ્દોમાં ધમકાવી તેઓ ચાલ્યા જતા. તેમને દૂરથી આવતા જોઈને અમારા મુખ ૫૨ના ભાવ ફરી જતા.
લશ્કરી ઑફિસરોના કડક મિજાજથી તો અમે ટેવાઈ ગયા હતા, પરંતુ તેમાં જમાદાર બિલેની ભાષા અમને બહુ તોછડી અને અપમાનજનક લાગતી હતી. અમે બધા કૉલેજના અધ્યાપકો હતા. અમારામાંના એક તો કૉલેજના આચાર્ય હતા. અમને બધાને થતું કે ક્યાં કૉલેજમાં વિદ્યાર્થીઓ સાથેની સૌમ્ય અને સંસ્કારી ભાષા અને ક્યાં અહીં જમાદાર બિલેની તોછડી અને જંગલી ભાષા ! એક તો કપરી તાલીમનો થાક અને તેમાં સાંભળવી પડતી આવી કડક મિજાજી ભાષા. એને કારણે અમે મનમાં સમસમી ઊઠતા, પરંતુ લશ્કરની શિસ્ત પ્રમાણે અમારાથી કશું બોલી શકાય એમ નહોતું.
એકાદ અઠવાડિયું થયું હશે ત્યાં તો એક દિવસ સવારના પહેલા પિરિયડમાં જ એક અધ્યાપકની નજીવી ભૂલને માટે ઠપકો આપતાં જમાદાર બિલે બરાડી ઊઠ્યા : ગધે કી માફક ક્યું ઐસી ગલતી કરતે હો ?”
વળી બીજાને કહ્યું :
?
મુરદેકી માફક ક્યું સુસ્ત બૈઠે હો ! સીના નિકાલકર બરાબર સીધા બૈઠો.’ કૉલેજના અધ્યાપકો માટે બધાની વચ્ચે જમાદાર બિલેએ ‘ગધેડા’ જેવો અને મુડદા’ જેવો શબ્દ વાપર્યો એથી અમે ચોંકી ઊઠ્યા. વર્ગ દરમિયાન અમે બધા ચૂપ રહ્યા, પણ રિસેસમાં બહુ ચર્ચા થઈ. કૉલેજના જે આચાર્ય હતા એમણે કહ્યું કે હું તો આજે જ તાલીમ લીધા વગર પાછો ચાલ્યો જવાનો છું.' બીજા કેટલાક અધ્યાપકોનો એવો મત પડ્યો કે આપણે બધાએ ભેગા થઈ બટેલિયનના કમાન્ડિંગ ઑફિસ૨ કર્નલ શેખને ફરિયાદ ક૨વી.
સાંજે અમે બધાં કર્નલ શેખ પાસે પહોંચ્યા; પરંતુ એમણે તો ઊલટાના સામા ધધડાવ્યા અને કહ્યું, ‘તમે તાલીમ લેવા આવ્યા છો કે મઝા કરવા ? લશ્કરમાં આવી ભાષા ઘણી વાર વપરાતી હોય છે. તાલીમ લેવાની ગરજ હોય તો તમારે એવી ભાષાથી ટેવાઈ જવું પડશે. હું જાણું છું કે બીજા કરતાં જમાદાર બિલે સ્વભાવના બહુ તીખા છે અને પુષ્કળ ગુસ્સો કરે છે. પરંતુ એને લીધે જ અમારી શિસ્ત ઘણી સારી રહે છે. અલબત્ત, એટલું હું જરૂર કહું કે જમાદાર બિલે ભૂલચૂક વગર તમને જરા પણ નહિ ટોકે અને અંગત વેરભાવથી તેઓ કશું જ નહિ બોલે. જમાદાર
૨૪૨ ચરિત્રદર્શન
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
