________________
મેં પૂછ્યું, ‘તું આટલું સારું કામ કરે છે, તો આ નોકરી છોડીને બહાર બીજું કોઈ કામ કરે તો? ધારો કે તને વધારે પૈસા મળે તો ગમે કે નહીં?”
એણે કહ્યું, “સર, હું જાણું છું કે મારા નસીબમાં પૈસા નથી, એટલે આ કામ છોડી હું બીજે જવાનો નથી.”
મેં કહ્યું, ‘તું કેવી રીતે કહી શકે કે તારા નસીબમાં પૈસા નથી ?”
સર, એક જ દાખલો આપું. ઘણાં વર્ષ પહેલાં, લડાઈ પહેલાં આ યુનિટના કમાન્ડર હતા કર્નલ ચાલ્યું. હું એમનો ઓર્ડરલી હતો. તેઓ રિટાયર્ડ થઈને ઇંગ્લેન્ડ જવાના હતા. નીકળતી વખતે મિલિટરી કારમાં બેસતાં પહેલાં એમણે મને બોલાવ્યો. કહ્યું, “ધોન્ડી ! તું ખરેખર એક બહુ સારો ઑર્ડરલી છે. હું તારા પર બહોત ખુશ છું. ઇંગ્લેન્ડ જતાં પહેલાં મારે તને સારી બક્ષિસ આપવી છે. પરંતુ મારે એ જોવું છે કે તારા નસીબમાં કેટલી બક્ષિસ છે. મેં પહેરેલ આ યુનિફોર્મમાં બંને મોટાં ખિસ્સામાં પૈસા મૂકેલા છે. તારી મરજી મુજબ કોઈ પણ એક ખિસ્સામાં હાથ નાખીને એમાંથી બધા જ પૈસા તું લઈ લે.'
સાહેબના ખિસ્સામાં હાથ નાખતાં મને સંકોચ થયો, પરંતુ એમનો ઑર્ડર થયો એટલે એ પ્રમાણે મેં એક ખિસ્સામાં હાથ નાખ્યો. એમાં પુષ્કળ પૈસા હતા. કર્નલે તે બધા જ લઈ લેવા કહ્યું. મેં લીધા. કર્નલે આજ્ઞા કરી એટલે ગણી જોયા. બધા સિક્કા મળીને મને કુલ પાંચ રૂપિયા મળ્યા. આટલી બધી બક્ષિસથી ખરેખર મને બહુ જ આનંદ થયો; જિંદગીમાં એટલી બક્ષિસ ક્યારેય મળી નહોતી. પરંતુ કર્નલ ચાર્લ્સે કહ્યું, “ધોડી, તારા નસીબમાં ઝાઝા પૈસા નથી. જો તેં આ બીજા ખિસ્સામાં હાથ નાખ્યો હોત તો તને પાંચસો રૂપિયા મળત.” એમ કહી કર્નલે પાંચસો રૂપિયાની નોટોની થપ્પી કાઢીને બતાવી. એ જોઈ મને ઘણો અફસોસ થયો. પણ પછી તો મેં મન મનાવી લીધું કે મારા નસીબમાં પૈસા જ નથી.”
તો એ કર્નલે તને પાંચસો રૂપિયા ન આપ્યા ?”
ના. એ બ્રિટિશ કર્નલ હતા તો બહુ ભલા. પણ જે બોલ્યા તે બોલ્યા. બોલેલું બધું પાળે. નિયમ એટલે નિયમ. રૂપિયા ન આપે તે ન જ આપે. પરંતુ એ જ કર્નલ મારી આંખના ઑપરેશન માટે ઘણી મહેનત લીધી હતી. પરંતુ મારું નસીબ જ વાંકું, આંખ સારી ન થઈ તે ન જ થઈ.”
શું થયું હતું આંખે ?”
“આ મારી એક આંખ મેં લડાઈમાં ગુમાવી છે. અમારા એક ઓફિસર મેજર હન્ટ સાથે ઈટલીના મોરચે હું ગયો હતો. તે વખતે મેજર સાહેબનું એક અર્જન્ટ કામ કરવા માટે હું મારી સાઈકલ બહુ ઝડપથી દોડાવી રહ્યો હતો. એવામાં એક
ર૫૪ ચરિત્રદર્શન
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
WWW.jainelibrary.org