________________
તત્પરતા જોઈ મને એના પ્રત્યે માન થયું. કૉલેજમાં નવો દાખલ થયેલો મુંબઈનો વિદ્યાર્થી આવું કામ તરત ન કરે. એટલે તેનો આત્મવિશ્વાસ જબરો લાગ્યો. લશ્કરમાં તો ગમે ત્યારે ગમે તે પ્રકારનું કામ કરવાનું આવી પડે. કોઈ કામ હલકું નથી. કોઈ કામ કરવામાં કશી શરમ ન હોવી જોઈએ. એટલે આવી કામગીરી કરનાર કેડેટ લશ્કરી જીવનને–એન.સી.સી.ને અનુરૂપ લાગ્યો.
થોડી વાર પછી એ કેડેટ ફરી ઓફિસમાં આવ્યો. એના એક હાથમાં પાણી ભરેલી બાલદી હતી. બીજા હાથમાં લૂગડું હતું. તરત એણે પાણીથી ઓફિસમાં પોતું કરી નાખ્યું. પંખો ફાસ્ટ ચલાવ્યો. થોડી વારમાં દુર્ગધ નીકળી ગઈ. એને. પૂછ્યું, “તારું નામ શું ?'
બારશી, સર !”
ભલે, આભાર તારો, બારશી!” પછી ઘડિયાળ સામે જોઈ મેં કહ્યું, “હવે બારશી ! પરેડનો ટાઇમ થઈ ગયો છે. પરેડમાં તું મોડો ન પડવો જોઈએ. જા, જલદી જા.'
એના ગયા પછી મેં અમારા સી.એસ.એમ.ને એ કેડેટ વિશે પૂછ્યું, પરંતુ એને બારશીનો બરાબર પરિચય નહોતો; વર્ષની હજુ શરૂઆત હતી; કેડેટ નવો
હતો.
* મને બારશીના વ્યક્તિત્વમાં રસ પડ્યો. એન.સી.સી.ની કંપનીમાં આવો હિંમતવાળો હોશિયાર વિદ્યાર્થી હોય તો શિસ્ત અને વહીવટની દષ્ટિએ ઘણો ઉપયોગી થઈ પડે. બીજા છોકરાઓને તે સારો દાખલો બેસાડે.
ઊંચો, એકદમ કાળો, લંબગોળ ચહેરાવાળો, મોટી આંખોવાળો અને હસે ત્યારે કાળા હોઠ વચ્ચે સફેદ દાંત ચકચકે એવો આ કેડેટ બીજા બધામાં જુદો તરી આવતો હતો. દરમિયાન સી.એસ.એમ. તપાસ કરી લાવ્યો કે તે સાર્જન્ટ કૃષ્ણસ્વામીના પ્લેટૂનમાં છે. ચારેક વાર સાર્જન્ટને મળ્યો હશે, પરંતુ એટલા સમયમાં જ એની કામ કરવાની તત્પરતા જોઈને સાર્જન્ટ કૃષ્ણસ્વામી પણ એનાથી પ્રભાવિત થઈ ગયા હતા.
બારશી સરેરાશ છોકરાઓ કરતાં વધુ લાંબો અને ઘણો તગડો હતો, એટલે એના માપનાં કપડાં યુનિફોર્મ અમારા સ્ટોરમાં નહોતાં. એને માટે દરજી પાસે પેન્ટ ખોલાવીને શક્ય તેટલું લાંબુ કરાવી આપ્યું, પણ બારશીને તે પછી પણ ઘણું ટૂંકું પડ્યું. એવું પગેથી ઊંચું પેન્ટ (એના માપ પ્રમાણે યુનિફોર્મ ન બનાવાય ત્યાં સુધી) પહેર્યા સિવાય છૂટકો ન હતો. પહોળું કરાવેલ શર્ટ પણ બારશીને ભીંસાતું હતું. એટલે બીજા બધા કેડેટોમાં બારશી એના માપ વગરના યુનિફૉર્મથી પણ જુદો તરી
કોપરલ બારશી
૨૬૫
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org