________________
લાગે અને પડ્યા પછી બીજી બે સેકન્ડમાં તે ફૂટે. જ્યારે અમને ડમી ગ્રેનેડ વડે પ્રેક્ટિસ કરાવવામાં આવતી હતી ત્યારે ક્રિકેટની બોલિંગની જેમ હોંશભેર અમે તે કરતા હતા, પરંતુ સાચા ગ્રેનેડ ફોડવા માટે અમને જ્યારે નજીકની એક ટેકરી આગળ ખુલ્લા મેદાનમાં લઈ જવામાં આવ્યા ત્યારે જિંદગીમાં પહેલી વાર આવો બોમ્બ ફોડવાનો પ્રસંગ હોવાથી અમે બધા જ નર્વસ થઈ ગયા હતા. રાઇફલ, મશીનગન કે સ્ટેનગન ફોડવામાં બહુ જોખમ નથી. પરંતુ હેન્ડગ્રેનેડમાં તો ઘણું જોખમ હોય છે. સેફ્ટી પિન કાઢી નાખ્યા પછી હાથમાં જ ગ્રેનેડની ક્લિપ જો જરાક ઢીલી થઈ જાય તો હાથમાં ને હાથમાં જ ગ્રેનેડ ફૂટી જાય અને માણસ તરત મૃત્યુ પામે.
ગ્રેનેડ ફોડવાના મેદાનમાં બે બાજુ સુરક્ષિત ભોંયરાં હતાં. એક ભોંયરામાં અમને બેસાડવામાં આવ્યા. બીજા ભોંયરામાં લકરના ચારેક સૈનિકોને ગ્રેનેડ તૈયાર કરવા બેસાડવામાં આવ્યા. ભોંયરા પાસે બે ફૂટ ઊંચી એક મજબૂત સંરક્ષક પાળી હતી. એ પાળી પાસે ઊભા રહીને એક પછી એક એમ દરેક ગ્રેનેડ ફોડવાના હતા. અમને ભોંયરામાંથી એક પછી એક બોલાવવામાં આવ્યા. પાળી પાસે પહોંચ્યા પછી એક સૈનિક પિન ભરાવેલો બૉમ્બ આપી જાય. એક બાજુ થોડે દૂર ઊભા રહી હવાલદાર નિમ્બાલકર બોમ્બ ફેંકવા માટે તાલીમ પ્રમાણે ક્રમશઃ હુકમ આપતા જાય અને બીજી બાજુ થોડે છેટે ઊભા રહી જમાદાર બિલે બરાબર ધ્યાન રાખે. “ફાયર'નો છેલ્લો હુકમ આવે એટલે બોમ્બ ફેંકવાનો. ફેંકાય પછી તે ક્યાં પડે છે તે જોઈને તત્ક્ષણ નીચા નમી પાળીની ઓથે બેસી જવાનું. હવાલદાર અને જમાદાર પણ પોતાની જગ્યાએ પાળી પાસે બેસી જાય. બીજી દોઢ-બે સેકન્ડે બોમ્બનો મોટો ધડાકો થાય. ચારે બાજુ લોખંડના ટુકડાઓ ઊડીને પડે તેનો અવાજ પણ સંભળાય. કોઈ કોઈ ટુકડાઓ અમારી ઉપરથી ઊચે પસાર થાય તે દેખાય.
ગ્રેનેડ ફાયરિંગ વખતે ફાયરિંગ કરનાર સૈનિકની બાજુમાં ફાયરિંગનો હુકમ આપનાર તાલીમ-શિક્ષક ઉપરાંત બીજા એક ઓફિસરને પણ હાજર રાખવામાં આવે છે. એ ઓફિસર બહુ જ ચપળ હોવા જોઈએ, કારણ કે ગ્રેનેડ ફેંકનાર વ્યક્તિ જો ગભરાઈ જાય અને હાથમાંથી ગ્રેનેડ પડી જાય અને ફૂટે તો ત્યાં ઊભેલા બધા મૃત્યુ પામે. પરંતુ હાથમાંથી ગ્રેનેડ પડી જાય તે પછી તેને ફૂટતાં બે-ત્રણ સેકન્ડ લાગે. એટલી વારમાં દેખરેખ રાખનાર ઑફિસર તરત તે ગ્રેનેડ ઊંચકી લઈને દૂર મેદાનમાં ફેંકી દે. એટલી સમયસૂચકતા અને ચપળતા ન રહે તો કોઈ વખત અકસ્માત થઈ જાય. કોઈ વખત હાથમાં જ બોમ્બ ફૂટી જાય. આવી દેખરેખ રાખવા માટે અમારી સાથે જમાદાર બિલે પોતે આવ્યા હતા.
અમે બધાએ બોમ્બ ફેંકવાનો પહેલો રાઉન્ડ પૂરો કર્યો. જિંદગીનો એક નવો
જમાદાર બિલે તા ૨૪૫
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
