________________
૨૦૧
સંયમમાં આત્માની રમણુતા થાય છે તેા મનમન્દિરમાં આત્માને મહેાત્સવ થાય છે એમ સમજવુ. સયમથી આત્માની અનત શક્તિયેા પ્રગટે છે. અ પકાલમાં મુક્તિની પ્રાપ્તિ કરાવી આપનાર સયમ છે એવી પ્રેરણા કરીને તેમાં આત્માની પ્રવૃત્તિ કરાવનાર સુમતિ છે. જગતમાં સત્ય સમાન અન્ય કાઇ ધર્મ નથી. સત્યથી અન્ય કાઇ મહાન ધર્મ નથી. સત્યથી દુનિયાને વ્યવહાર ચાલે છે. જ્યાં સત્ય છે ત્યાં ધર્મ છે અને જ્યાં અસત્ય છે. ત્યાં ધર્મ નથી. જ્યાં સત્ય છે ત્યાં પરમેશ્વર છે અને જ્યાં અસત્ય છે ત્યાં માયા છે એમ સમજાવનાર સુમતિ છે. સત્યાન્નાપ્તિ પરોધમ્મઃ સત્ય સમાન અન્ય કાઈ ઉત્કૃષ્ટ ધર્મ નથી. સત્યથી ધર્મનુ સામ્રાજ્ય પ્રવર્તે છે, સત્ય રાત્રી દીવસ જાગ્રત રહે છે સત્યને કાઇ પણ પ્રકારની આંચ આવતી નથી. સત્યને કાઇ જાતને! ભય નથી સત્ય ત્રણ ભુવનમાં ગાજે છે. સત્યને ખાવવામાં આવે તા તે દખાતું નથી. સત્ય સમાન અન્ય કોઇ પ્રકાશ નથી. સત્યના સૂર્ય જેના હૃદયમાં છે તેની પાસે પરમાત્મા છે. સત્યમાંજ પરમાત્મા વસે છે.
સત્ય થકી મન વાણી અને કાયાની શુદ્ધિ થાય છે. જ્યાં સત્ય છે ત્યાં વ્રત છે. જ્યાં સત્ય છે ત્યાં સન્તપણું છે, સત્યના પ્રકાશ ત્રણ ભુવનના જીવાને પવિત્ર કરે છે. સત્યરૂપ ગંગાનદી જેના હૃદયમાં વહે છે તેને આધિ, વ્યાધિ અને ઉપાધિના તાપે। અસર કરી ચૂકતા નથી. સત્યના તેજની આગળ સર્વ પ્રકારનાં તેજ ઝાંખાં પડી જાય છે. સત્યના પ્રતાપથી દુનિયા ટકી રહી છે. સત્ય કદી અસત્યને મદત કરી થતું નથી. સત્યના મહા સાગરમાં સુખના તરંગા યા કરે છે, જે મનુષ્યા જિબ્હાવર્ડ અસત્ય વહે છે. તે મનુષ્યપણાના પણ અધિકારી થયા નથી. જે મનુષ્યે સ્વાના દાસ થઇને સત્યના તિરસ્કાર કરે છે તેને ધમ તિરસ્કાર કરે છે. જે મનુષ્યા સત્ય છે. લતાં અચકાય છે તે મેક્ષમાં જતાં પણ અચકાય છે. હૃદયરૂપ ધરમાં અસત્યરૂપ અંધકાર રાખવાથી કષ્ટ પશુ હિત થતું નથી પણ દિ જો હૃદ યરૂપ ધરમાં સત્યરૂપ પ્રકાશ ધારણ કરવામાં આવે તે આત્મા પરમ સુખને માર્ગ ગ્રહણ કરી શકે. સત્ય વિનાનાં તપ જપ વગેરેનાં અનુાના મુક્તિ આપવા સમર્થ થતાં નથી. સત્ય ધારણ કરવાને માટે મનુષ્યની જીંદગી છે પશુ અસત્ય ધારણ કરવા માટે નથી. સત્ય ખાલવા માટે જિવ્યા છે પણ અસત્ય ખેલવા માટે જિન્હા નથી. હૃદયમાં સત્ય ધારવું તે હૃદયના સદુ૫યેાગ છે અને જિન્હાથી સય ઍલવુ તેજ જિન્હાનું મુખ્ય પ્રયેાજન છે. સત્યની મર્યાદા નથી અર્થાત્ તે અમુક દેશ કાળવડે પરિચ્છિન્ન નથી પણ સત્ય સત્ર રહે છે. સત્યને મહિમા લાખ્ખા કરેડા જિન્હાથી કરાડે વર્ષ
