________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
મુખ્ય ઉદ્દેશ વ્યવહારમાં સામાન્ય રોજિંદા જેવા પરમવીર અહિંસક વિરેની ગણના મોટા વ્યવહારમાં ભક્ષ્ય મેળવવાને હોઈ એ અનિવાર્ય મેટા શક્તિશાળી રાજાઓ કરતાં વધારે વીર પણે કરવી પડે છે.
હતા એ રીતે જ થાય છે. એમની આ અહિંસક પ્રાણીઓ હિંસા બીજા ઉદ્દેશથી પણ કરતા
વીરતાની પૂજા એમના શત્રુઓ પણ આજદિન હોય છે. અને તે ઉદ્દેશ સ્વરક્ષણ. નાનામાં
સુધી કરે છે. આમ જગતમાં ભલે હિંસા નાનું પ્રાણી સ્વરક્ષણ માટે હિંસાનો ઉપયોગ
સાહજિક હોય પરંતુ પૂજા, પ્રતિષ્ઠા એ સર્વ કરે છે. એની શક્તિ ન હોય તે એને પણ
લોકો અહિંસાની જ કરે છે. પાછા પડવું પડે છે. છતાં પોતાના પ્રાણ ઉપર રાજનીતિમાં પણ કહેવત છે કે સામ, દામ, આફત આવી પડે ત્યારે અનિચ્છાએ પણ દંડ અને ભેદ. એટલે જ્યાં સુધી શાંતિથી, હિંસાથી દબાતું પ્રાણ પ્રતિહિંસા આચરે છે. કેઈપણ પ્રકારની શાંતિથી કામ થતું હોય મંકેડો કે કીડી જેવાં નાનાં જંતુઓ પણ પગ ત્યાંસુધી દંડને આશ્રય ન લેવો એમ રાજનીચે આવે કે કાંઈક પ્રતિઘાત થાય તેજ કરડે નીતિ વર્ષોથી કહેતા આવ્યા છે. પ્રાચીન છે એમને એમ નહિ. આમ હિંસક બળ સામે સમયના રાજસૂય યજ્ઞમાં પણ જે રાજાઓએ પોતાનું રક્ષણ કરવું અને એ માટે પોતાની ચક્રવતી રાજાની શક્તિને સ્વીકાર કર્યો હતે શક્તિ વાપરવી એ હિંસાને બીજો ઉદ્દેશ છે. એની સાથે કેઈએ યુદ્ધ કર્યું નથી. આજે સામાન્ય રીતે બધાં પ્રાણીઓમાં પોતાના લોકશાહીમાં પણ જૂના જમાનાની જેમ ચકઅસ્તિત્વની ભાવના પ્રબળ હોઈ આ રક્ષણાત્મક વતીપણું સ્થાપવા કે રાજ્ય વિજય કરવા હિંસા મુખ્ય ભાગ ભજવે છે. આપણામાં નીકળી શકતું નથી. ઊલટું નાનામાં નાના કહેવત છે કે “દબાયે કરડે નાગ.” આમ નાગ સ્વીટ્ઝલેન્ડ જેવા દેશની મધ્યસ્થીથી ઘણીવાર જેવા ઝેરી પ્રાણીઓ તથા હિંસક પશુઓ પણ મોટા મોટા દેશે યુદ્ધમાં મધ્યસ્થી સ્વીકારી સ્વરક્ષણ માટે પિતાના ભૌતિક બળને આશ્રય વાટાઘાટો દ્વારા પોતાનું કામ પતાવે છે. આજે લે છે. આ સ્વરક્ષણની બાબતમાં જ મનુષ્ય જગતમાં ભૌતિક શક્તિમાં નિર્બળ એવા હિંસા કે અહિંસાને આશ્રય લે એને કેટલાએ દેશનું અસ્તિત્વ સ્વીકારવામાં આવે છે. નિર્ણય કરી શકે છે. એમાં સંતપુરુષ કે જે અમેરિકા જાપાન ઉપર અણુબ નાખે કે ખરેખર વીર છે તે અહિંસાને આશ્રય લે છે. વિયેટનામ ઉપર બબવર્ષા કયે જાય પરંતુ ક્ષમા વીથ મુE નો અર્થ આ છે. તપસ્વી એની સ્તુતિ જગતમાં થતી નથી. રશિયા પણ પાસે શાપ આપવાની કે બીજી શક્તિ હોવા છતાં કેકેસ્લેવિકા કે પૂર્વ જર્મની યા હંગેરી જેવા એને આશ્રય ન લે અને શાંતિ અને સંયમથી દેશને પિતાનાં ભૌતિક બળથી દબાવી રાખે અડગ ધિય રાખી સહન કરવું. પણ અન્યાયને એની ગ્યતાને કે ઔચિત્યને કેઈ દેશે વશ ન થવું એ વિવેકશીલ મનુષ્યનું અહિંસક સ્વીકારતા નથી. આમ અનેક યુદ્ધો થાય, બળ છે. આજ અર્થમાં આપણા દેશના કે હલ થાય તેમ છતાં જે વ્યક્તિ કે દેશ વિશ્વના અન્ય દેશોના સંતપુરુષે સાચા વીર શાંતિથી અને સમજાવટથી કામ લે છે એની જ થયા છે. પ્રાચીન યુગમાં ભગવાન મહાવીર, બુદ્ધ આજના વિશ્વમાં આજે તથા પ્રાચીન સમયમાં કે ઈશુખ્રિસ્ત તથા આ યુગમાં પૂ. ગાંધીજી પણ પ્રતિષ્ઠા હતી અને છે. આજે તે અનેક
મહાવીર જયંતિ અંક
For Private And Personal Use Only
