________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
તે સમજતા નથી, અને પાતાળની જેમ દુષ્પર જે મહાન સુખ છે તે તૃષ્ણા ક્ષયથી મળતા, એ તું મને દુઃખમાં જ દટાયેલે રાખવા સુખની સોળમી કળાને પણ યોગ્ય નથી, અને ઇચ્છે છે કે શું? પણ અલ્યા કામ ! હવે હું છેલ્લે પિતે સમત્વરૂપી અવધ્ય બ્રહ્મપુરી પ્રાપ્ત તારા સપાટામાં આવીશ નહિ. મને વૈરાગ્ય થયે કરી છે અને ત્યાં કામનાઓ ઉપર શાસન છે, તેથી પરમ નિવૃત્તિની સંતોષની ઉપાસના કરનારા સમ્રાટની જેમ સુખી થશે એમ કહીને કરીને વાસનાઓનું ચિંતન નહિ કરું. મેં બ્રહ્મરૂપી મહાન સુખ મેળવ્યું. મૂર્ખાએ ઘણું કલેશ સહ્યા, પણ હું કંઈ સમજ્યો
મંકિએ ગાયેલું કામવિજયનું ગીત, ભગવાન જ નહિ. પણ હવે હું સર્વાગે શાંત થઈને
સિદ્ધાર્થ બુદ્ધના મારવિજયની અને ભગવાન સૂઇશ. હું હવે મને ગત બધી અભિલાષાઓને
- વર્ધમાન મહાવીરના સંગમવિજયની યાદ આપે ત્યજીને તારે ત્યાગ કરી દઈશ. એટલે એ કામ!
છે. એની હું શમ (શાન્તિ) પામે , તું મને નાઘેલા બળદિયાની જેમ ફેરવીને મેજ
પરિનિર્વાણ પામ્યો છું અને કેવળ સુખને નહિ કરી શકે. હું ધિક્કાર કરનારાઓને ક્ષમા
અનુભવ કરી રહ્યો છું તે ઉક્તિ જૈન, બૌદ્ધ આપીશ, હિંસા કરનારની હિંસા નહિ કરું,
તથા તત્કાલીન બીજા શ્રમણ સંપ્રદાય અને અને અપ્રિય બોલનારાની સામે પણ દ્વેષ કયો વૈદિક પરંપરાના સંન્યાસમાગીઓની પરિભાષાને વિના પ્રિય બોલીશ. હું સદા તૃપ્ત, સ્વસ્થ :
સમન્વય કરીને એકત્વ દર્શાવે છે. ઈન્દ્રિયેવાળો અને જે કંઈ મળી આવશે તેનાથી આજીવિકા ચલાવનાર થઈશ. પણ તું કે જે આ આખ્યાનને મેકિ એક ધનલેલુપ મારે શત્રુ છે તેને સફળ નહિ કરું. હવે જાણુ સામાન્ય માનવી છે. પણ તેના દુઃખાનુભવના લે કે હું વૈરાગ્ય, નિવૃત્તિ (સંતોષ), તૃપ્તિ, પ્રત્યાઘાતમાંથી ઉદ્ભવેલા નિર્વેદમાંથી એ બુદ્ધત્વ શાન્તિ, સત્ય, દમ, ક્ષમા અને સર્વભૂતો પ્રત્યે (જાગૃતિ), કામવિજય (વિજેતાપણું) પ્રાપ્ત દયાને શરણાગત થયો છું. એ ગુણોનું મેં અનુષ્ઠાન કરે છે. એટલે જેમ ગૌતમ બુદ્ધ બીજાનાં કરવા માંડ્યું છે. માટે હવે સત્ત્વગુણમાં પ્રતિષ્ઠિત દુઃખોથી દાઝીને અને બુદ્ધત્વ પામ્યા, શ્રમણ થતા મારે કામ, લેભ, તૃષ્ણ અને કૃપતા મહાવીર સૂક્ષ્મતમ દયાભાવનાથી (પર્યાયે તે ત્યાગ કરી જાઓ. મેં કે, લેભ, કામ, રાગ અન્ય જીનાં દુઃખથી દાઝીને) મહાવીરપદ અને કઠોરતાને ત્યાગ કર્યો છે, તેથી લેભવશ પામ્યા હતા એમ આ પિતાનાં દુઃખોથી દાઝીને મૂખની જેમ હું દુખી નહિ થાઉં. કામ ક્રોધથી બુદ્ધત્વ પામે છે. તેથી કક્ષાભેદે ભગવાન બુદ્ધ પેદા થયેલું દુઃખ અને અરતિ રજોગુણથી થાય અને ભગવાન મહાવીરની આચારકિયા વ્યવહાર છે માટે કામને અનુસરનાર, રાગદ્વેષ પેદા દષ્ટિએ શ્રેષ્ઠ દેખાય છે, છતાં મેકિ પણ બુદ્ધત્વ કરનારા રજોગુણને હું ત્યાગ કરીશ. હવે ગ્રીષ્મ પામે છે. તેથી સ્વયં બુદ્ધ પ્રબોધે છે એ પ્રમાણે,
તુમાં તપી ગયેલે પુરુષ જેમ શીતળ ધરામાં “શ્રેષ્ઠત્વ, નિકૃષ્ટત્વની સરખામણી કરવી એ પિસીને આનંદ પામે એવી રીતે મેં બ્રહ્મમાં એગ્ય નથી તેમ જ અનાસક્ત મનુષ્ય સાંપ્રદાયિક પ્રવેશ કર્યો છે, હું શાન્તિ (શમ) પામ્ય છું, દષ્ટિથી જોતા નથી.(“સુત્તનિપાતમાં પરમકપરિનિર્વાણ પામ્યો છું અને કેવળ સુખાનુભવ સુત્ત). તેથી માણસ જેમ તેમ કરીને પણ કરી રહ્યો છું હુ તારે વર૬ અને પછી અનાસક્ત, તૃષ્ણારહિત અને વીતરાગ થાય છે બેઃ “જગતમાં જે કામસુખ છે અને સ્વર્ગનું એ જ મહત્ત્વનું છે.
મહાવીર જયંતિ અંક
For Private And Personal Use Only
