________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
જ્ઞાનવિ પ્રભુ મહાવીર
શુદ્ધ આચરણાથી અને ભાવનાથી લેાકાને આકર્ષી, જાણે નવા જ શુદ્ધ મા નિર્માણ કરે છે.
પ્રભુ મહાવીરને અત્યંત પ્રતિકૂલ અને કપરા કાળમાંથી પોતાની શ્રમણ સંસ્કૃતિને સ્થાપન કરવાની હતી.
ધર્મનાં સૂત્રા ઐહિક પુરાહિતાના હાથમાં જઇ પડેલાં હતાં. સ્વાર્થ, સુખાપભાગ, વિલાસ, વૈભવ વિગેરે મેળવવવાની અને લાલસાની પૂર્તતા કરવાના અનુષ્ઠાનેાએ ધર્મનું સ્વાંગ લીધું હતું. ધર્મના નામ પર અનેક અનુશાનેાના પ્રચાર થઇ રહ્યો હતા. નિર્દોષ અને અસહાય મૂક પશુઓની હત્યા સરેરાસ ચાલી રહી હતી. ધર્મ ખતાવનારાઓ સ્વાર્થી, લંપટ અને દંભી બની ગયા હતા. પશુઓની હત્યા કરી તેમને સ્વર્ગમાં મોકલવાના ઇજારા સ્વાર્થાંધ લેાકાએ પેાતાના હાથમાં લે લીધેલા હતા. અને એ બધું અધર ધર્મના નામે ચઢાવી દેવામાં આવ્યું હતુ.
ધર્મના મત્રા લાકાના કાને પણુ ન પડે અને કદાચ કાને કાને પડે તેા જેના કાને પડે તેને જ સાકરવામાં આવતી, પુરાહિતા ગમે તેવા ગુને કરે તેને માફી કરી દેવામાં આવતી. સામાન્ય જનતાને શાસ્ત્ર સાંભળવાના અધિકાર જ ન હતા. શાસ્ત્રા પણ સંસ્કૃત ભાષામાં જ રહ્યા હતા. લેાકભાષાથી ધર્મ અભડાઈ જતા હતા.
સ્ત્રીના દરો ઘટાડી દેવામાં આવ્યા હતા. ઘરમાં રહેલા રાચરચીલા અને આધુનિક ભાષામાં કહીએ તે ફરનીચરમાં તેમને સમાવેશ કરી દેવામાં આવેલા હતા. તેને લીધે હાલમાં જેને ચાયુ' વ્રત કહે છે તેને સમાવેશ પાંચમા પરિહરમાણુમાં જ થઇ ગએલા હતા. અર્થાત્ સ્ત્રી જે ગૃહસ્વામિની ગણાવી જોઇએ એનુ મહત્ત્વ ખુરસી રેમ્બલ કે પલંગ જેટલું થઈ ગયું હતું. હાલમાં પાંચ મહાવ્રતા ગણાય છે તેને ઠેકાણે ચાર જ મહાવ્રતા ગણાતા હતા.
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
19
ભરનારા હજારો પડિત કહેવડાવનારાઓના રાષવ્હારી લેવાના હતા. ઘણાએના સ્થિર આસને તેડી પાડી લેાકેાના રાષના પાત્ર તેને કરવાના હતા. એ કાર્યની સાધના માટે અલૌકિક સંતમહાત્માની જરૂર હતી.
આવું વિલક્ષણ અને સામાન્ય બુદ્ધિવાળાથી જેનુ આકલન પણ થઈ ન શકે એવુ ધ કાય કરવાનું હતું. સાધુધર્મ અને શ્રાવકધર્મને ઉજાળેા આપવાને હતા. એ નવું તીર્થ સ્થાપવાનું કાર્ય કરવાને ભગવત મહાવીર વગર ખીજો કાણુ સમર્થ થઈ શકે ?
સાધુધર્મ વધારે ઉજ્વલ બને અને લેાકેાના આદરને વધુ પાત્ર બને તે માટે સાધુધમ ઉપર વધારે સખત આચારધર્મની યંત્રણા પ્રભુએ નિર્માણુ કરી. વસ્ત્ર પાત્ર વિગેરેમાં સાદાઇ અને નિલે પતા લાવી, અનેક આચારાની નિયમિતતા અને અનિવાયતાનેા આદેશ આપ્યા. સાધુઓ સુખશીલિયા ન બને તે માટે વિહાર અને ચાતુર્માસ ગાળવાના નિયમે નવેસરથી ધડી આપ્યા. તેમજ સાધુએ અધ્યયન અધ્યાપનમાં સતત જોડાઇ રહી નિત્ય નિયમે સખ્ત રીતે પાળતા રહે એવી યાજના કરી આપી. મતલબ કે દેશકાળના પરિવર્તનને અનુસરી આચારામાં સુધારા વધારા કર્યાં. આમ ક્રાંતિ કરવા જતાં કેવી મુશ્કેલી નડી હશે એને વિચાર કરતા ભગવતની અપૂર્વ આત્મશક્તિ માટે મસ્તક સહેજે નમી જાય છે.
ચાર મહાવ્રતાને ઠેકાણે એક નવા મહાવ્રતના ઉમેરે કરતા સ્વકીયા સાથે જ ધ્રુવા સંધર્ષ કરવા પડયા હશે એને વિચાર કરતા પ્રભુની ગંભીરતા અને દૃઢ ધૈર્યની કલ્પના આવી શ છે. એ ચાયુ મહાવ્રત ઉમેરતા સ્ત્રીનું સ્વાતંત્ર્ય અને ધર્મમાગમાં તેમનું સ્થાન પ્રભુએ કેવુ ઉંચુ અને પુરૂષાની ખરાખરીમાં લાવી મૂકયું એ જોઈ આશ્ચર્ય લાગ્યા વગર રહેતું નથી.
For Private And Personal Use Only
પ્રભુ મહાવીર ભગવંતને એ દૂષણે। દૂર કરી નવી ઘટના તૈયાર કરવાની હતી. નવા તીર્થની સ્થાપના કરવાની હતી. ભાન ભૂલેલાઓને ઠેકાણે લાવવાના હતા. ધણા
અસ્પૃશ્ય મનાતા દલિત વર્ગનુ સ્થાન તેમના જન્મકુલથી મનાતું હતું. પ્રભુએ તેને ગુણુક સાથે જોડી, સ્થાપિત હિત ધરાવનારાઓની સાન ઠેકાણે લાવવાનીજાતીભેદને મેાટા ધક્કો આપી તે વર્ગને પણ તેઓ ધારે
હતી. અર્થાત્ હજારા લાખાની અધર્મથી ચાલતી રાજીમાં ખલેલ પાડવાની હતી. અનેક જીવાને સહાર કરી પેટ
તો ઉંચી કાટીમાં તે શું પણ વદ્ય પુરૂષામાં તેમને સ્થાન કરી આપ્યું હતું. એ ક્રાંતિ જેવી તેવી ન હતી. ગમે તેવી
