________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
૧૨૮
શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ
છે ત્યાં સુધી શરીર પણ રહેવાનું જ. સર્વ પ્રકુ લઈને જીવ સ્વરૂપે ઓળખાતા આત્મા તિઓને ક્ષય થયા પછી જ્યારે જીવ અશરીરી પિતાની પ્રકૃતિને વિકાશ સાધી શકતો નથી. થાય છે ત્યારે તેને આત્મા કહેવામાં આવે રાગદ્વેષ મારી પ્રકૃતિ નથી પણ કમની વિકૃતિ છે. આવા આત્માની પ્રકૃતિ તે જ તેને સ્વભાવ છે અને તેની સાથે મારે તાવિક સંબંધ જ ગુણ કહેવાય છે. અશરીરી આત્માઓ સરખી નથી, કારણ કે તે રાગદ્વેષ પૌગલિક વસ્તુરીતે જ્ઞાન સ્વભાવવાળા હોવાથી છાની પ્રકૃ- ઓના સંસર્ગથી પુદ્ગલસ્વરૂપ કર્મમાં થવાતિની જેમ ભેટવાળા દેતા નથી. આત્માની વાળી વિકૃતિ છે, માટે તે રૂપી છે અને હું પ્રકૃતિ જીવ અવસ્થામાં નષ્ટ થતી નથી, કારણ તો અરૂપી છું. વિકૃતિ માત્ર રૂપી પુદ્ગલેનું જ કે તે પ્રકૃતિ જ્ઞાનસ્વરૂપ હોવાથી આત્માથી પરિણામ છે. અરૂપી વસ્તુઓમાં વિકૃતિ છે જ અભિન્ન છે. જે જ્ઞાન પ્રકૃતિને નાશ થાય તો નહિ. અને જે અરૂપીમાં વિકૃતિ કહેવાય છે આત્માનો પણ નાશ થઈ જાય. પછી આત્મા- તે ઔપચારિક હોવાથી તાત્વિક નથી. આત્મની જીવ જેવી અવસ્થા જ ન રહે કર્મના દર્શન થયા પછી આત્મા સમજ્ઞાની થાય છે, સંગથી આત્માની પ્રકૃતિ ઢંકાઈ જાય છે. પણ જેથી કરીને તે પોતાની પ્રકૃતિનો સંપૂર્ણ નષ્ટ થતી નથી. તેમજ તેમાં કઈ પણ પ્રકાર- વિકાસ સાધી શકે છે, માટે પ્રથમ આત્મદર્શન ની વિકૃતિ થતી નથી. પણ પુદ્ગલ સ્વરૂપ મેળવવા પ્રયાસ કરવાની જરૂરત છે. જીવકર્મમાં અનેક પ્રકારની વિકૃતિઓ થાય છે. દશામાં જ્યાં સુધી વિકૃતિ સ્વરૂપ પ્રકૃતિને તેને અધિષ્ઠાતા આત્મા હોવાથી તેની કહેવાય પિતાની પ્રકૃતિ તરીકે માનીને માન-મેટાઈ છે અને તેથી તે સંસારી જીવ તરીકે ઓળ- મેળવવા ધર્મના પ્રચારના બહાને બાહ્ય આડંબર ખાય છે. કર્મની જેટલી વિકૃતિઓ છે તેટલી જ કરનારા તથા અમે સાચા અને બીજા જૂઠા જીવની પ્રકૃતિઓ. આવી વિકૃતિ સ્વરૂપ પ્રકૃ- એમ કહેનારા, અમે કહીએ છીએ તે જ વીતતિઓ નાશવાળી હોય છે. તેને સર્વનાશ રાગનો માર્ગ છે, અને તે માર્ગમાં ચાલનારને થવાથી જીવ શુદ્ધ થાય છે, જેથી તેને મુક્તા- જ મુક્તિ છે પણ બીજામાં મુક્તિ નથી એમ ત્મા કહેવામાં આવે છે. આત્માને આત્મદર્શન- કહેનારા, અને નિશ્ચયને આગળ ધરીને પૌમાં આડી આવનાર પ્રકૃતિને શાસવાળાઓ ગલિક આસક્તિભાવને પિષનારા જે એમ દર્શનમોહ તરીકે ઓળખાવે છે. તે પ્રકૃતિ કહેતા હોય કે અમને આત્મદર્શન થયું છે
જ્યારે નષ્ટ થાય છે, ત્યારે જીવને આત્મદર્શન તે તે વીતરાગના માર્ગથી દૂર અવળે રસ્તે થવાથી એવી શ્રદ્ધાવાળે થાય છે કે હું આત્મા ચાલી રહ્યા છે. અને તે આત્મવિકાશના અધિછું પણ જીવ નથી. જ્યારે જીવ પિતાને કારી નથી, અને તેથી તે સ્વપરના અકલ્યાણ આત્મા તરીકે ઓળખાતો થાય છે ત્યારે તે કરનારા હોય છે માટે આવા જીવાથી અનેકનું સંસારને પણ સાચી રીતે ઓળખે છે અને અશ્રેય થાય છે અને તેથી આત્મહિનૈષિઓ સાચી રીતે જાણે છે કે કષાય વિષય આત્માની એવા વચન ઉપર શ્રદ્ધા રાખતા નથી અને પ્રકૃતિ નથી પણ વિકૃતિ છે. અને તે વિકૃતિને તેમની ઉપેક્ષા જ કરે છે.
(ચાલુ)
For Private And Personal Use Only
