Atmanand Prakash Pustak 044 Ank 09

Author(s): Jain Atmanand Sabha Bhavnagar
Publisher: Jain Atmanand Sabha Bhavnagar

Page 9

6
વ્યાધિમીમાંસા
લેખક:-આચાર્યશ્રી વિજયકસ્તૂરસૂરિજી મહારાજ
સંસારમાં માનવી વ્યાધિથી અહુ જ ઠ્ઠીએ છે, કારણ કે વ્યાધિ મતના દૂત છે. તેને કાઢવાને માટે કજીસમાં કબ્રુસ માણસ પણ પૈસા છૂટથી વાપરે છે. જેની પાસે પૈસા ન હેાય તે દેવું કરીને પણ નીરોગી બનવા પ્રસાસ કરે છે. વ્યાધિ માનવીનાં રૂપ, ખળ, સુંદરતા આદિના નાશ કરીને કૃશ બનાવી દે છે, જેથી માનવી દીન-ક’ગાળ જેવા બની જાય છે અને મિથ્યાભિમાન એગળી જવાથી ખીજાઓની પાસે દયાની યાચના કરે છે. વ્યાધિની અસા શિષ્યા તેવા નથી, વગેરે ખીના જણાવી, છવીશમા Àાકમાં સ્પષ્ટ પ્રતિપાદન કરે છે કેકર્જાને માન્યા સિવાય કર્મસિદ્ધિ ન થાય, ને ક્રમનાં કુલા જે કર્માંને ખાંધે, તે જ ભગવી શકે છે, તે ફૂલના, કર્માંની માફક, આઠ ભેદે છે. કર્મ, એ રૂપી અને પૈાલિક છે, તેને અનુસારે આઠ ભેદો ફૂલના ઘટે છે. આવી આવી બીના જણાવનાર આપના સિવાય બીજો કોઈ છે જ નહિ. અહીં જણાવેલી મીનાથી વિરુદ્ધ માન્યતાવાળા પરવાદીના વચનનું ખંડન કરવાને માટે દિવાકરજીએ આ વસ્તુ સ્તુતિરૂપે જણાવી છે. તે જ પ્રમાણે રમા શ્લોકમાં નીરપણે જાહેર કર્યું છે કે—હે પ્રભા! એકલું જ્ઞાન કે જ્ઞાન વિનાની કારી ક્રિયા મેાક્ષનુ કારણ છે જ નહિ, આ રીતે હેતુયુક્તિપુરસ્કર પરવાદીના મનનું ખંડન કરતા એવા આપશ્રીએ મેાક્ષને આપનારી તથા વિવિધ ફ્લેશરૂપી દાવાનલને ઠારનારી, પથ્થરમાં જાણે ટાંકણાથી કાતરેલ ન હેાય, તેવી અખાધ્ય પદ્ધતિ જણાવી છે. તે પદ્ધતિને એટલે “જ્ઞાનનિયામ્યાં મોક્ષ, નાિિરયાદ
વ્યાધિ એટલે અડધુ માત. જો વ્યાધિને :અને પેાતાને પરસ્પર સસ્થા સંબંધ ન હોય તા કાઇ પણ વ્યાધિથી છ્હીએ નહિં અને તેને કાઢવાની પૂરતી કાળજી પણ કાઇ રાખે નહિઁ'; મા” આ રહસ્યવાળા ટકશાલી વચનને આપ સિવાય બીજો કેાઇ પણ પરવાદી જણાવત્રા સમ છે જ નહિ, તે પછી પેાતાના સચાટ અનુભવ ત્રીશમા લેાકમાં જણાવે છે કે હે પ્રભા ! અન્ય દનીય શાસ્ત્રો અને યુક્તિઆમાં જે કાંઇ સારાં ( સ્યાદ્વાદ ) વચને રૂપી સંપત્તિ જણાય છે તે આપના જ પૂર્વ રૂપી સમુદ્રમાંથી ઊછળેલાં બિંદુ છે, એમ હુ શ્રદ્ધાપૂર્વક માનુ છું. આ લેાકમાં દિવાકરજી મહારાજે અપૂર્વ તત્ત્વ એ પણ સમજાવ્યુ` કે
શ્રી જિનવચનાના મળે જ પરવાદીઓ સ્વમતના દેશથી પણ પ્રચાર કરી શક્યા છે, તેમાં તેમણે જો કે શબ્દપરાવૃત્તિ જ કરી છે, પણ અર્થના વિચાર કરતાં સ્યાદ્વાદી જરૂર જાણી શકે છે કે પરવાદીએ રૂપાંતરથી પણ સ્યાદ્વાદવચનના જ આધાર લીધા છે વગેરે બીના જણાવી. છેવટે મત્રીશમા લેાકમાં દિવાકરજી જણાવે છે કે હે પ્રભેા ! અમે પણ આપની જ ગુણકથા કરીએ છીએ, તેમાં અસાધારણ કારણું ક્યુ છે ? તે જણાવી આ બત્રીશી પૂરી કરી છે. અહીં ૩૧ શ્લોકા ઉપજાતિમાં, તે
મોણો, લમ્પીનશાનચારિત્રાણિ મોક્ષ-લે Àાક શિખરિણીમાં છે. ( ચાલુ )
તીવ્ર વેદનાથી દુઃખી થતા દરદીને જોઇને કંઠાર હૃદયવાળા શત્રુને પણ કાંઈક દયા આવી જાય છે અને પેાતાનાથી ખનતું કરે છે. સગાસંબધી ન્યાતજાતના ભેદ ભૂલી જઈને રસ્તે જનાર માનવીનું હૃદય પણ વ્યાધિગ્રસ્તની સેવા કરવા આકર્ષાય છે.