Atmanand Prakash Pustak 044 Ank 09

Author(s): Jain Atmanand Sabha Bhavnagar
Publisher: Jain Atmanand Sabha Bhavnagar

Page 7

આ. શ્રી સિદ્ધસેન દિવાકરસૂરિના ઉપલબ્ધ ગ્રંથને રંક પરિચય બત્તીસાબત્તીસી (દ્વાચિંશદ્વાચિંશિકા–બત્રીશ બત્રીશીઓ)
લે-આચાર્યશ્રી વિજયપધસૂરિજી મહારાજ
(ગતાંક પૃષ્ઠ ૧૫૩ થી શરૂ ). પૂજ્યશ્રી દિવાકરજી મહારાજે બત્રીશ બત્રી વિચારોનું રહસ્ય યથાર્થ સ્વરૂપે સમજવામાં શીઓ રચી હતી. તેમાંની હાલ ૨૧ મળી શકે નિષ્ફળ નિવડે એવી બીના પણ કેટલીક અહીં છે. તેમાં ન્યાયાવતાર ગણતાં ૨૨ બત્રીશીઓ જણાવી છે એમ બત્રીશીઓ જોતાં જણાય છે. હાલ લભ્ય છે. દરેક બત્રીશીના બત્રીશ બત્રીશ આવી અર્થજ્ઞાનની મુશ્કેલી વગેરે કારણને લઈને કલેકે ગણતાં બાવીશે બત્રીશીઓના લેકે તે બત્રીશીઓની ઉપર કઈ પણ વિદ્વાને વૃત્તિ કુલ ૭૦૪ થવા જોઈએ પણ ૨૧ મી બત્રીશીના આદિની રચના ન કરી હોય, એમ સંભવે છે.
લોકે ૩૩ છે, ને આઠમી, અગીઆરમી, પંદ. કદાચ કરી હોય તો પણ હાલ તે મળી શકતી . રમી અને ઓગણીશમી બત્રીશીઓમાં પૂરે. નથી. કલિકાલસર્વજ્ઞ આચાર્ય શ્રી હેમચંદ્રપૂરા બત્રીશ પઘો નથી પણ ઓછા છે. તેથી સૂરીશ્વરજી મહારાજે બનાવેલી અગવ્યછેદશ્રી જૈન ધર્મ પ્રસારક સભા તરફથી છપાએલ કાત્રિશિક અને તેની ઉપર શ્રીમક્ષિણસૂરિ બત્રીશીઓના કુલ કે ૬૫ થાય છે. મહારાજે બનાવેલી સ્યાદ્વાદમંજરી ટીકાનું સંભવ છે કે બત્રીસીઓની રચના થયા બાદ કોઈ રહસ્ય વિચારતાં જરૂર જણાય છે કે દિવાકરજી કારણથી તેમ બન્યું હોય. આ બત્રીશીઓની મહારાજની આ કૃતિની રચના તરફ લક્ષ્ય રાખી. બાબતમાં કેટલાક વિદ્વાનો જણાવે છે કે- ને જ કલિકાલસર્વજ્ઞ ભગવંતે તેની (અગ“કેટલીએક બત્રીશીઓની રચના દીક્ષા લીધી વ્યવ છેદ કાત્રિશિકાની) રચના કરી છે. તેઓપહેલાં પણ કર્તા શ્રી દિવાકરજીએ કરી હોય, શ્રીએ પહેલી ઢાત્રિશિકાની શરૂઆતમાં જ ને બાકીની બત્રીશીઓની રચના સાધુ અવ- જણાવ્યું છે કેસ્થામાં કરી હોય, ને પાછળથી તેમણે અથવા રા સિદ્ધસેનuત્ત માથા બીજા કેઈએ તે સર્વેને સંગ્રહ કર્યો હોય.
___ अशिक्षितालापकला क्व चैषा ॥ એમ સંભવે છે.” આ બત્રીશીઓની પ્રતમાં અશુદ્ધિ વધારે હોવાથી કેટલેક સ્થળે અર્થ અર્થ_સિદ્ધસેન દિવાકરજી મહારાજે બનાસમજાતું નથી. પ્રમાણુ શાસ્ત્રની મજબૂત સંક- વેલી વિશાલ અર્થાવાળી સ્તુતિઓ કયાં? અને લના કરનાર–પૂજ્ય શ્રી દિવાકરજી મહારાજે અશિક્ષિત મનુષ્યના વચન જેવી મારી આ આ બત્રીશીઓમાં સાંખ્યાદિ વિવિધ દર્શનના રચના ક્યાં? એટલે સિદ્ધસેન દિવાકરજીએ બનાગૂઢ અને ગંભીર વિચારો જુદા જુદા પ્રસંગે વેલી સ્તુતિ અર્થવાળી બત્રીશીઓ ગૂઢ ગંભીર જણાવ્યા છે. ભલભલા વિદ્વાને પણ તે તે અર્થવાળી છે, તેવી મારી આ કૃતિ નથી. આથી