________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
૧૮૦
શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ.
( ૬ ) અહિત : Harm
વસ્તુ પણ તેમાં તણાઈ જાય છે. લુચ્ચાઈ કે દોંગાહસતી ગેલ કરતી જરા ( વૃદ્ધાવસ્થા) ઇથી હજાર મેળવ્યા હોય ત્યારે કેટલાકને સારું વાઘણની જેમ સામે રાહ જોઈ રહેલ છે: લાગતું હશે, પણ તેનાથી એનું એટલું નૈતિક અધઃદુમનના જેવા રોગો શરીરને હાલ બેહાલ પતન થાય છે કે એ થોડાં માસ કે વર્ષ પછી કરી રહ્યા છે; ભાંગેલા ઘડામાંથી કવતા
જ પિતાની ઘરની પુંજી પણ ઈ બેસે છે. પાણીની માફક આઉખું ટપક્યા કરે છે
અને માણસે યાદ રાખવું જોઈએ કે દરેક દિવસે
આઉખું ઘટતું જાય છે, જુવાનીને લટકે ચાર દહાછતાં લેકે અહિત કર્યા જ કરે છે.
ડાને છે, તેની બીજી બાજુએ ઘડપણ રાહ જોઈને એ ખરેખર આશ્ચર્યકારક છે. બે છે અને નજીક આવતું જાય છે, ટાઈફોઈડ, જરા વાત વાતમાં પારકાનું સત્યાનાશ કાઢવામાં ક્ષય, પ્લેગ, કોલેરા જેવા દર વીખરાયેલા પડેલા માણસને જરાયે આંચકેએ થતું નથી. એને કઈ છે અને એને ભોગ થતાં રાંધ્યા રજક રહેશે અને જાતને લાભ હોય કે ન હોય, પણ બીજાને એનાથી ગમે તે રીતે મેળવેલ પૈસા કે લીધેલ લાભો અહીં નુકશાન કેટલું થશે એને એ વિચાર પણ કરે પડયા રહેશે અને પિતાને ઉઘાડે હાથે પગ ઘસતાં નહિ. એ તે ગમે તેમ ભરડે રાખે, ગમે તેવું બે ચાલ્યા જવું પડશે અને તે વખતે ગેરવાજબી લાભ બદામનું બોલી સામાને હજારોના નુકસાનમાં ઉતારે, સાથે નહિ આવે, પૈસા અહીં પડયા રહેશે અને પિતાને બે આનાને લાભ થતું હોય તો સામાને કઈ જગાએ ઘડી ઘડીના અને પળપળના હિસાબ સેંકડોનું નુકશાન થાય તેમાં એને ખેદ પણ ન થાય. આપવા પડશે. અહીં કરેલાં ખેટાં કામના ભરપદે એ સિવાય કોઈની નિંદા કરવામાં, કોઇનાં અવર્ણ બદલા ભરવા પડશે ત્યારે સ્વાધીન દશા પણ કદાચ વાદ બલવામાં, કોઈના સંબંધી બનાવટી વાતો કર- નહિ હેય. આમ છે તે પછી પારકાનું અહિત વામાં, કોઈને હલકા પાડવામાં જરાએ સંકોચ પણ કેમ કરાય ? શામાટે કરાય ? કેટલાએ જવાબ ન થાય, ગમે તે રીતે પોતાનાં ખીસ્સાં ભરાય, અને તો અહીં ને અહીં આપવા પડે, શરીરમાં વાળા તેની અસર અન્ય પર કેવી થાય છે તેને ખ્યાલ નીકળે, વિસ્ફોટક થાય, નામ ન લેવાય તેવા, કાળી પણ ન આવે એ તે ભારે નવાઈની વાત છે. બળતરા કરાવે તેવા રોગો થાય. ત્યારે એ સર્વ કોના
માણસે વિચારવું ઘટે કે બીજાનું બગાડીને માટે અને અંતે જવાનું તે નક્કી છે, તે પછી પિતાનું સુધારવું એ તે નરી બાલિશતા છે. ખ્યાલમાં આંખ ઉઘાડો, વિચાર કરો અને જરા આગળ નજર રાખવું જોઈએ કે એવી અધમ રીતે મેળવેલ લાભ કરો. દાવાનળમાંથી નીકળી જવું હોય, વ્યાધિમાંથી ઘણો વખત ટકતું નથી. ભીખનાં હાલાં કદી શીંકે બચવું હોય, આંટાફેરા અળસાવવા હોય તે આખે ચઢતા નથી. પણ બાકી કેટલીક વાર અનાચાર કે રાહ બદલી નાખે, નવો રાહ પકડી લો અને જીવનને અત્યાચારનાં ફળને માટે રાહ જોવી પડે છે, પણ પલટો આપી દો. પરહિત બને તેટલું કરે અને તેની
ખ્યાલમાં રહે કે અંતે તો એને પાટલે ધુળની અંતરની મોજ જુઓ. તમને પિતાને જ સુંદર પલટ ધૂળ જ રહે છે અને કેટલીકવાર તે ઘરની પિતાની અનુભવાશે અને તત્ત્વજ્ઞાનીના આશ્ચર્યને છેડે આવશે.
व्याघीव तिष्ठति जरा परितर्जयन्ती, रोगाश्च शत्रव इव प्रहरन्ति देहम् । आयुः परिस्रवति भिन्नघटादिवाम्भो, लोक्स्तथाप्यहितमाचरतीति चित्रम् ॥
ભર્તુહરિ.
For Private And Personal Use Only
