Atmanand Prakash Pustak 037 Ank 12

Author(s): Jain Atmanand Sabha Bhavnagar
Publisher: Jain Atmanand Sabha Bhavnagar

Page 5

વિલાસ અને વિલાસી વિકાસના આધક છે
દિશામાં ખેંચી જનારા સુંદર સુંદર મકાનો, વજ્રા, ખારાક તેમજ બીજા પણ જડના વિકારો વિકાસી આત્માને વિષ જેવા છે.
જ્યાં સુધી પાગલિક વસ્તુએમાં આનંદ, સુખ તથા સગવડતાની ખાતર ઉપયેગીપણું જણાતું હૈાય ત્યાં સુધી વિકાસને માટે અનધિકારીપણું કહી શકાય, કારણ કે વિકાસદૃષ્ટિ અન્યા સિવાય વિકાસ સાધી શકાતા નથી. પૌદ્ગલિક વસ્તુઓમાં રોચકપણું તે વિલાસદૃષ્ટિનું પરિણામ છે. આવી વિલાસદૃષ્ટિથી આત્મા ઉપર રહેલાં કમ નાં આવરણા ખસી શકતાં નથી એટલે આત્માના વિકાસ થઇ શકતા નથી, પરન્તુ પુદ્ગલેાની ચાહનાથી કના પુદ્ગલાને આત્માની સાથે સંબંધ થવાથી આત્માના ગુણેા વધારે ને વધારે ઢંકાતા જાય છે.
[ ૩૨૩ ]
વસ્તુઓમાંથી આસક્તિ ભાવ છેડ્યા સિવાય દેખાવપૂરતા બહારથી વિલાસના સાધને છેડવા માત્રથી વિકાસી બની શકાતુ નથી.
જ્યાં વિલાસના સાધના પુષ્કળ હાય અને તેને વધારે મેહક બનાવીને તેને ઉપભાગ કરનારા વિલાસીએ વસતા હેાય એવા સ્થળેા વિકાસ મેળવનારાઓને અત્યંત વિઘ્નકર્તા થઇ પડે છે. વિકાસની પૂર્ણ ઇચ્છાવાળા મહાપુરુષા આવા સ્થળાને સર્વથા પસંદ કરતા નથી, કારણ કે વિલાસ તથા વિલાસી અનાદિ કાળથી વિલાસના સ’સ્કારવાળા વિલાસી આત્માને પેાતાના તરફ ખેચી જવાના જ. વિલાસ ન કરવાની પ્રતિજ્ઞા કરીને છેડી દીધેલા વિલાસેાને પણ પાછા ભગવવાની ઇચ્છા જાગ્રત થવાની જ. કદાચ કેટ લાક અધનાને લઈને વિલાસી બનવાના અવકાશ ન મળે તે પણ નિરંતર વિલાસ કરવાની સ્ફુરણાએ બની રહેવાથી વિકાસ તે નહિ જ થવાને. જ્યાં સુધી વિલાસના પરિણામના ઉત્પાદક કામ, રાગ, મદ, મોહ, અજ્ઞાન આદિ કમ સત્તામાં વિદ્યમાન છે ત્યાં સુધી તે વિકાસની ઇચ્છાવાળા આત્માએ વિલાસી દુનિયાથી વિમુક્ત રહેવાની જરૂરત છે.
આત્મકલ્યાણની કામનાથી વિલાસનાં સાધના છેડવામાં આવે છે તે પણ નિશ્ચિત વિકાસ થઈ શકતા નથી, કારણ કે કલ્યાણનું યથાર્થ સ્વરૂપ સમજવું અહું જ કહેણું છે. સંસારમાં પૌદ્ગલિક સુખાની ઈચ્છા થી પુણ્ય કમ` ઉપાર્જન કરીને દેવગતિ
જો અશ્િચમાં આળેાટીને પવિત્ર અની શકાતુ હોય તે જ વિલાસી દુનિઆમાં વસીને વિકાસી અની શકાય.’
મેળવવામાં કલ્યાણ માનવાવાળા ઘણા છે, પણુક ક્ષય થવાથી આત્મિક ગુણે પ્રગટ થવામાં કલ્યાણ માનવાવાળા બહુ ઓછા છે. તેમજ મહારથી વિલાસના સાધના છેડવા છતાં પણ અંતઃકરણમાંથી વિલાસની ભાવનાએ ભુસાતી નથી. આના બે કાર્યો પ્રત્યક્ષપણે અનુભવાય છે : એક તે ધર્મોના મહાના નીચે અને ધનુ સાધન દેહના બહાના તળે છેડી દીધેલા વિલાસના સાધનેને ઉપ
શત્રુના ઘરમાં રહીને શત્રના નાશ કરવે જેટલા કઠિન છે તેના કરતાં પણ વધારે કઠણુ ક્રિયા માહના ઘરમાં રહીને માહુના નાશ કરવાની છે. શ્રી મહાવીર પ્રભુ જેવા સમથ પુરુષો પણ માર વર્ષ સુધી મૌનપણે વગડા
ચેાગ કરવા અને ખીજુ` સારામાં સારા સાધનામાં વિચર્યા છે ત્યારે જ વિકાસ સાધી શકયા મેળવવાની ઈચ્છા. આ પ્રમાણે પરપૌદ્ગલિક
છે તે પછી અલ્પ સત્તાવાળા, માહનીય કાઁથી