Atmanand Prakash Pustak 037 Ank 03

Author(s): Jain Atmanand Sabha Bhavnagar
Publisher: Jain Atmanand Sabha Bhavnagar

Page 6

હિલા બળી
જન સમાજમાં પર્વોની પ્રવૃત્તિ કોઇને પુન્ય તથા નિર્જરા અથવા તો કેવળ નિજ રાકાંઈ હેતુસર જ થયેલી છે. અને તે પર્વો ના હેતુથી ઉજવાયેલાં પર્વ તે લોકોત્તર પર્વ લૌકિક અને લેકોત્તર એમ બે પ્રકારે પ્રસિ.
અથવા તે સાચા લોકોત્તર પુરુષોને આશ્રયીને દ્વિમાં આવેલાં છે. પર્વ, એ નામમાં તે
પ્રવૃત્તિમાં આવેલાં પર્વ તે લેકોત્તર પર્વ અને કાંઈ ફરક નથી, પરંતુ પર્વને ઉજવવાના
લૌકિક પુરુષોને આશ્રયીને પ્રવૃત્તિમાં આવેલાં પરિણામ અને પ્રવૃત્તિની ભિન્નતાના અંગે જ
છે જ પર્વ તે લોકિક પર્વ. પૂર્વોક્ત બે પ્રકારોમાં વહેંચાઈ ગયા છે. દિવાળી પર્વ લૌકિક માર્ગમાં પણ ઉજલૌકિક પર્વોની ઉજવણીમાં મુખ્યત્વે કરીને વાય છે અને લોકોત્તર માર્ગમાં પણ ઉજવાય ઈતર દિવસો કરતાં વધુ મોહપિદા કરનાર છે. આ પર્વ ઉજવવામાં કેટલીક બાહ્ય પ્રવૃત્તિ ચિત્તાકર્ષક અને મને રંજક પાંચે ઇંદ્રિયોને એક સરખી જણવા છતાં બંનેને ઉદ્દેશ તો પ્રિય એવા પિદુગલિક પદાર્થોને ઉપભેળ ભિન્ન જ છે. લોકિક માર્ગમાં શ્રી રામચંદ્રજી કરવામાં આવે છે. કદાચ કોઈ સમજીને ધર્મ રાવણ ઉપર વિજય મેળવી સીતાજીને પાછી બુદ્ધિથી એ પર્વ ઉજવે તો પણ તે નિર્જરાના લાવ્યા તેની ખુશાલીમાં જનપદવાસીઓએ ઉદ્દેશથી તે નહિં જ, પણ પૂન્ય બંધાશે દીપક પ્રગટાવી ઉત્સાહ મનાવ્યા ત્યારે લોકેઅને તેથી આ લેક તેમ જ પરલોકમાં સુખી રર માર્ગમાં પ્રભુશ્રી મહાવીર નિર્વાણ પામથઈશું, ધન-સંપત્તિ, પુત્ર-કલત્ર આદિ અશ્વ-વાથી ભવ્ય સંસાર ઘણે જ શેકગ્રસ્ત થયે, Wતા મળશે એવી ભાવનાથી ઉજવે છે. ત્યારે અને એ સમયે પોતાના કાર્ય માટે ભેગા લકત્તર પર્વોની ઉજવણીમાં મુખ્યત્વે કરીને થયેલા કાશી, કોશલ દેશના નવ મલ્લઈ અને ઇદ્રિયપષક પગલિક પદાર્થોનો ત્યાગ કરે- નવ લિચ્છવી જાતિના અઢાર ગણુ રાજાઓએ વામાં આવે છે, વ્રત, જપ, તપ, નિયમ આહાર-પૌષધ કરી ઉદાસીભાવે ભાવ પ્રકાશ આદરવામાં આવે છે, નિજરાના ઉદેશથી અસ્ત થવાના સૂચનરૂપ દીપક પ્રગટાવી દ્રવ્ય દરેક પ્રકારની પ્રવૃત્તિ કરવામાં આવે છે. ઉદ્યોત કર્યો ત્યારથી કારતક વદ અમાવાસ્યાને
આ લેકોત્તર પર્વ આત્માને લૌકિક- દિવસ દિવાળી પર્વ તરિકે પ્રસિદ્ધિમાં પૌગલિક અને તે પણ દુઃખને જ માની આવ્યા. લીધેલા સુખોથી છોડાવીને લોકોત્તર–આત્મિક- આ પ્રમાણે લૌકિક તથા લેકોત્તર માર્ગમાં સાચું સુખ પ્રાપ્ત કરવાના હેતુથી ઉજવવામાં હર્ષથી તથા શેકથી દિવાળી પર્વ ઉજવવાની આવે છે, અર્થાત્ કેવળ પુન્યબંધના ઉદ્દેશ- પ્રથા ચાલી આવે છે. આ પર્વ સર્વસાધાથી જ ઉજવાયેલાં પર્વ તે લૌકિક પર્વ અને રણ હોવાથી, તેમજ લૌકિક જનસમૂહ બહેળા