________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
પાંચ
એ તો ષ
સ : કા ૨
અનુ. અભ્યાસી B. A. આજકાલ એમ કહેવામાં આવે છે કે પણ એ લક્ષ્ય શું છે? એ પ્રશ્ન સૌથી વધારે આળસુ અને અકર્મણ્ય લોકો પોતાની દુર્બળતા વિચારણીય છે. છુપાવવા માટે સંતેષના વખાણ કર્યા કરે છે. વિષયસુખને માટે અસંતોષની જાગૃતિ વસ્તુતઃ સંતેષ એવા નકામા લે કોના કામની કદાપિ લાભદાયક નથી, કેમકે વિષયસુખ ચીજ છે. આ સંતેષની ભાવનાએ ભારતવાસી- સાચું સુખ છે જ નહિ. વિષયસુખ માટે ઓને કર્તવ્યવિમુખ બનાવીને પરાધીનતાની જેટલે અસંતોષ વધશે, તેને મેળવવાના બેડીઓમાં જકડી લીધા છે. એનાથી મુક્ત થવાને જેટલા પ્રયત્નો થશે અને જેટલે વિષય પ્રાપ્ત ઉપાય અસંતોષ, વૃદ્ધિ અને વિસ્તાર જ થશે એટલે જ વિષયોને અભાવ વધશે. છે. અસંતોષ જ ઉન્નતિનું મૂળ છે, અસંતોષ જ ગમે તેટલા વિષની પ્રાપ્તિ થાય, ગમે તેટલા આપણી સ્થિતિને સાચો અનુભવ કરાવીને દુર્લભ વિષયે મળી જાય પરંતુ મનુષ્યનું મન આગળ વધવાને માટે પ્રોત્સાહિત કરે છે, કદાપિ તેનાથી તૃપ્ત થઈ શકતું નથી. યયાતિ અસંતોષથી જ જીવનમાં જાગૃતિ આવે છે અને રાજાએ પોતાના પુત્રની જુવાની મેળવીને હજારો અસંતોષ જ મનુષ્યને કર્તવ્યપરાયણ બનાવીને વર્ષ સુધી વિષયોગ કરીને ભગતૃષ્ણા તૃપ્ત તેને સુખી બનાવી શકે છે.
કરવા ઈછયું, પરંતુ તે ઉત્તરોત્તર વધતી જ ગઈ એટલા માટે આજકાલ આ યુગના પ્રસિદ્ધ ત્યારે તેણે હારીને કહ્યું “પૃથ્વીમાં જેટલી ખાવાજનસેવક તરફથી જ્યાં ત્યાં અસંતોષની પીવાની ચીજે, ધન, દોલત, હાથી, ઘોડા, ગાય, આગ સળગાવવાના વિવિધ પ્રયત્ન કરવામાં સ્ત્રી, પુત્ર છે તે સઘળું મળવાથી પણ કામાસક્ત આવે છે. અસંતોષની આગ સળગાવવાથી મનુષ્યના મનની કદી તૃપ્તિ થઈ શકતી નથી. વિશ્વવ્યાપી ક્રાંતિ થશે અને કાંતિ થતા સ્થાયી વિષયની કામના, વિષ ભેળવવાથી કદી પણ સુખના સાધન એકત્ર થશે તેથી કરીને અત્યારે શાંત થતી નથી. ઊલટું ઘી નાખવાથી જેવી જે જનસમુદાય દુઃખી છે અથવા જેના દુઃખ- રીતે આગ વધારે થાય છે તેમ કામનાની આગ નિવારણના થડા ઘણા સાધને પણ મજુદ પણ વધારે થાય છે. જ્યારે મનુષ્ય કોઈનું પાનું છે તેઓએ દુઃખ-નિવારણનો ઉપાય નહિ કરે બુરું ન ઈરછીને સર્વ પ્રાણીમાં રામદષ્ટિ થઈ જોઈએ, કેમકે દુઃખ ઓછા થવાથી અસંતોષ જાય છે ત્યારે તેને સર્વ દિશાએ સુખમય ભાસે દબાઈ જશે અને તેને લઈને ક્રાંતિમાં વધારે છે. જે વસ્તુને ત્યાગ કરવાનું દુબુદ્ધિ પુરુષોને વિક્ષેપ થશે. આ મત આજકાલના ઉન્નતિ માટે બહુ કઠીન હોય છે, અને શરીર જીણ કામી પુરુષમાં છે.
થઈ જવા છતાં પણ જે જીર્ણ નથી થતી તેવી એટલું સત્ય છે કે લક્ષ્ય પ્રાપ્ત કરવા માટે તૃણાનો સુખી થવા ઇચ્છનાર માણસે જલદી મનની અંદર વસંતેષની વૃત્તિ જાગવી જોઈએ ત્યાગ કરે જોઈએ. અને પુરાં એક હજાર વર્ષ
For Private And Personal Use Only
