Atmanand Prakash Pustak 020 Ank 10

Author(s): Jain Atmanand Sabha Bhavnagar
Publisher: Jain Atmanand Sabha Bhavnagar

Page 6

૨૪૦
શ્રી આત્માન‘ઢ પ્રકારા.
માલિક્તા—કાઈ કાર્ય ના આરંભ કર્યાં પહેલાં જરાક વિચાર કરી લેવાની ટે-જેટલે દરજજે પહોંચે છે તેટલે દરજ્જે કાઈ પણ મનુષ્ય સલતા કેવી રીતે મેળવી શકે છે તેનું એક સારૂ ઉદાહરણ અહિં આપવામાં આવે તે અસ્થાને નહિ ગણાય. એક વખતે વિલાયતમાં પીતળની ઘડીયાળ બનાવનાર એક નામાંકિત ઘડીમાળી હતા. તે ત્યાંની જનતામાં પોતાનું નામ કાયમ રાખવાના હેતુથી પેાતાની અનાવેલી ઘડીયાળામાં હમેશાં કાંઈને કાંઈ પરિવર્ત્તન અવશ્ય કરતા રહેતા અને તેની સૂચના સમાચાર--પત્રામાં આપ્યા કરતા હતા. તેનામાં એટલી બધી ચેાગ્યતા નહાતી કે તે કઇ જાતના નવા આવિષ્કાર કરી શકે, પર ંતુ તે પેાતાના જુના સંચાઓમાં કંઇક સુધારા અથવા રૂપ-પરિવતન કર્યો વિના રહેતા નહાતા. કાઈ વખત કાંટા ખદલી નાંખતા હતા, કોઇ વખત આકારમાં જ ફેરફાર કરી નાંખતા હતા, કેાઈ વખત ઘડીયાળના રંગ બદલ્યા કરતા હતા, કાઇ વખત ધડીયાળામાં કેવળ સાદાઇથી જ કામ લેતા હતા, કાઇ વખત તેની અંદર એકાદ આકર્ષક ચિત્ર ગાઢવી દેતા હતા, તેા કાઇ વાર ઘડીયાળે અવાજ આપતી હતી. એ પ્રમાણે તે વારંવાર ભિન્ન ભિન્ન પ્રકારના ફેરફારો કર્યા કરતા હતા. અને તે સઘળી વાતાના વખતેવખત સમાચાર આપીને તેણે પેાતાની સ્હેજસાજ બુદ્ધિવિશેષતાને લઈને હુજારા ગ્રાહક મેળવ્યા અને તે વિલાયતમાં એક પ્રસિદ્ધ ઘડીયાળી કહેવાઇ ગયે. તેણે કેઇ જાતના નૂતન આવિષ્કાર કર્યાં નહાતા તેમજ જુના આવિષ્કારમાં તે કાઇ જાતના વિશેષ સુધારા કરી શકયા નહેાતા, છતાં પણ સ્હેજસાજ મોલિક્તાને લઇને તે દ્રવ્ય તથા કીર્તિ મેળવવા શક્તિમાન થયા. દિલ દઈને કાર્ય કરવાથી એ પ્રમાણે બનવુ સહજ છે.
આપણા વ્યવસાય અને યેાગ્યતાની ઉન્નતિ તથા વૃદ્ધિ કરવામાં સંકીણું તા અને અંધપર ંપરાથી ઘણે ભાગે ઘાતક રિઝુમ આવે છે. વર્તમાન સમયની, બલ્કે ઘેાડી ઘણી ભવિષ્યની પણુ, આવશ્યક્તાએ અને આદેશા ધ્યાનમાં રાખ્યા વગર કાર્ય સિદ્ધિ કદી પણ થઇ શકતી નથી. આજકાલ વિજ્ઞાન, બુદ્ધિ, ચાતુર્ય અને ભયં કર પ્રતિદ્વંદ્વૈતાના યુગ પ્રવતી રહ્યો છે. હવે તે દિવસે નથી રહ્યા કે જયારે મનુ બ્ય લાકડીના એક નાના જીણું શીણું કટકાના આધારે સસાર-સાગરમાં કૂદી પડને હતા અને દશવીશ માણુસનાં સંમિલિત કુટુંબનું પાલન-પોષણ કરી શકતા હતા. બુદ્ધિના ખર્ચ કર્યા વિના, ઘેાડા વિચાર કર્યાં વિના, આસપાસની દુનિયા પાસેથી કાંઇપણ શીખ્યા વિના, અત્યારે કેવળ શારીરિક પરિશ્રમ અને મિતવ્યયી સ્વભા વથી કશું થઇ શકે તેમ નથી. જો તમે વેપારી હા તે પહેલાં એ વાતના નિષ્ણુ ય કરવાની જરૂર નથી ? કે તમને કયા દેવમાં શ્રદ્ધા છે અથવા તમારા જાણવામાં રાજ નીતિ સંબંધી કયુ પુસ્તક સાથી ઉત્તમ છે, પરંતુ તમે જે વસ્તુના વેપાર કરા છે તેના ભાવ વિગેરેની જુદા જુદા દેશેામાં કેવી સ્થિતિ છે તે તમારે અનેક પ્રયત્ન