Atmanand Prakash Pustak 020 Ank 10

Author(s): Jain Atmanand Sabha Bhavnagar
Publisher: Jain Atmanand Sabha Bhavnagar

Page 8

શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ.
તરફ વલણ છે ? જે તમારા આત્મા અને મને દેવતાના વિચાર ઉપગી, સત્યપૂર્ણ અને વિશાળ હશે તો સંસાર તમને તેના હૃદયમાં સ્થાન અવશ્ય આપશેજ. જે તે વિચારે હાનિકારક, અસત્યપૂર્ણ અને સંકીર્ણ હોય તે પણ કશી હરકત નથી. કેવળ એટલુંજ થશે કે તમે એક સાહસિક રીતે, પરંતુ સત્યતાપૂર્વક પ્રારંભ કરેલા પવિત્ર કયમાં નિષ્ફળ થશે. અને એનાથી લાભ એ થશે કે તમારા દેશમાં એક અસત્ય, કપટી અને નકલબાજ લેખક અથવા ગ્રંથકારને બદલે એક નવો અને સાચો દુકાનદાર, નેકર, અથવા ચિત્રકાર બહાર પડશે. એટલા માટે હંમેશાં તમારા પોતાના વિચારે જ પ્રકાશિત કરો.
મરણમાં રાખે કે અમે અહિં આગળ અસંભવિત મલિકતાનું પ્રતિપાદન કરતા નથી. ઉત્તમમાં ઉત્તમ અને મૂળ લેખકને પણ, મધમાખીની માફક, કઈક સ્થળેથી સામગ્રી એકત્રિત કરવી પડે છે. પરંતુ એ સર્વ ઉપર જેમ મધમાખી કરે તેમ આપણે છાપ પણ પાડવી જોઈએ. મધમાખી અનેક પ્રકારનાં પુષ્પમાંથી રસ એકત્રિત કરે છે, પરંતુ મધુરસમાં કોઈ ખાસ પુષ્પની ગબ્ધ આવવા દેતી નથી. લેખકે, ગ્રંથકારો અને કવિએ પણ એમજ કરવું જોઈએ. ગોસ્વામી તુલસીદાસજી પિતાનાં સ્વાભાવિક તુલસીદાસત્વથીજ સંસારને દેદીપ્યમાન અને મુગ્ધ કરી શક્યા છે, પરંતુ તેને લઈને મહર્ષિ વાલ્મીકિ, વેદવ્યાસ, કાળીદાસ અથવા સુરદાસની વિશેષતાઓ, ગુણે તેમજ પ્રતિભામાં જરાપણું ન્યૂનતા અથવા ફીકાશ નથી આવતી. પ્રત્યેક મનુષ્યને માટે જરૂરનું છે કે તેણે પોતાના વિચારો પોતાનાજ શબ્દોમાં પોતાની પ્રણાલીથીજ વ્યક્ત કરવા જોઈએ. શેાધ ખેળ કરનારા ઇતિહાસ શોધકના જાણવામાં એવા સેંકડો ગ્રંથકારે, લેખક અને કવિ-ખદ્યોતે આવી શકે છે કે જેઓ નકલી અનુકરણશીલતાને લઈને જ આજ વિસ્મૃતિના અનંત ગર્ભમાં હમેશને માટે ડુબી ગયા છે અને કેઈને તેઓનું નામ પણ યાદ નથી.
ઉપરનાં વિવેચનથી એટલુંજ સિદ્ધ થાય છે કે આપણે આપણી મૈલિકતા, કાર્ય–પ્રણાલી અને સ્વતંત્ર વિચાર–શૈલી બનાવવી જોઈએ. કેવળ એમ કરવાથી જ આપણી ખ્યાતિ વધશે અને સ્થિર પણ રહી શકશે. જો આપણે આપણા પ્રત્યે સત્ય આચરણ ન રાખીયે અને આપણી પોતાની ધૃણા કરીએ તો પછી અન્ય લેકે આ પણે આદર કરશે એવી આશા તજી દેવી જોઈએ. પહેલાં આપણે આપણા પ્રત્યે જ સાચા બનવું જોઈએ, પછી સંસાર આપણી સાથે સત્યતાપૂર્ણ વ્યવહાર કરશેજ. આપણું વ્યક્તિગત વિશેષતા જ આપણને સંસારમાં આદરપાત્ર બનાવી શકે છે. આપણે પાધડી પહેરતા હોઈએ અને એમાં આપણે સ્વાભાવિક પ્રેમ હોય તે પછી બીજાને જોઈને આપણે પાધડીને બદલે ટેપી પહેરવાની લેશ પણ જરૂર નથી. આપણી વિશેષતા, વિભિન્નતા, અને સ્વતંત્રતા તે પાધડીથીજ સારી રીતે સિદ્ધ થાય છે.