Atmanand Prakash Pustak 020 Ank 10

Author(s): Jain Atmanand Sabha Bhavnagar
Publisher: Jain Atmanand Sabha Bhavnagar

Page 9

વિચારકે માટે
ઉપરોક્ત સઘળી વાતેથી એટલુંજ સિદ્ધ થાય છે કે સફલતા કેવળ અનુકરણ શીલતામાં રહેલી નથી. મિલિકતા વગર કશું પણ થઈ શકશે નહિ. જે કાંઈ કાર્ય, વ્યવસાય અથવા સાંસારિક વ્યાપાર કરવામાં આવે તેમાં જ્યાં સુધી તેનાં કરનારનું પ્રતિબિંબ ન હોય ત્યાંસુધી એમ જ સમજવું જોઈએ કે તે અમુક અંશે માયામય, અસત્યપૂર્ણ અને વંચકતાથી ભરેલું છે. એટલા માટે મલિકતા–વ્યક્તિગત વિશેષતાની સાચેસાચી છાપ સમસ્ત જીવનનાં પ્રત્યેક કાર્યમાં પડેલી હોવી જોઈએ.
વિચારકે માટે
જે સમયે જે પ્રવૃત્તિનું બાહુલ્ય હોય, તે સમયે તેનું અનુકરણ કરવા સર્વે તલસે-લલચાય છે. અનુગામી વર્ગ અનુકરણીય કાર્યમાં, બાહ્ય દમામને સુબદ્ધ ગોઠવી પિતાના કાર્યની ઉચ્ચતમ કિંમત આંકે છે. પરંતુ આ સાફલ્યતા કયાં સુધી? તેને વિચાર ભાગ્યેજ દીર્ધદષ્ટિથી કરે છે. અનુકૃત્ય કાર્યના આવેશથી વશીભૂત થઈ, તેના બાહ્ય અવયને સુશોભિત કરી શકાય છે, પરંતુ આંતરિક હદયને તેને વું જ ઉજજવલ-નિર્મળ સ્ફટિક સમાન તે કઈ વિરલ પુરૂષે જ કરી શકે છે. વળી વિશ્વમાં એ પણ જોવામાં આવે છે કે, મૂળ વસ્તુના ઉત્પાદકો કેટલેય માર્ગ કુચ કરી ગયા હોય છે, ત્યારે અન્ય જનસમૂહ તેનું અનુકરણ કરવા લલચાય છે. જો કે ઉત્તમ-અનુકરણ તે તે શુભ જ છે, પરંતુ અનુગામીએ ઉતાવળા થયા વગર, મૂળ ઉત્પાદકોની માફક પિતાને મૂળ પાયે દઢીભૂત કરી આગળ વધે, તે તે થોડા સમયમાં ઈચ્છિત મનોરથ સિદ્ધ કરી શકે છે. આથી ઉલટું, જે મૂળ મજબત કર્યા વગર, આવશ્યક ગ્યતા પ્રાપ્ત કર્યા વગર, વિદ્યુતવેગે મૂળ ઉત્પાદકેને પહોંચી વળવા ઈછવું, એ પિતાની હાર જ સૂચવે છે, અર્થાત તેનું સ્થાયિત્વ પણ વિદૂતના જેટલું જ હોય છે. આ કહેવું કેટલે અંશે સત્ય છે, તે દેશના -સમાજના વાતાવરણને બારીક દષ્ટિથી અભ્યાસ-મનન કરવામાં આવે તે જ સમજાય. એવાં ઘણુંયે દાંતે જડી આવે છે કે ફેંકી દષ્ટિવાળા, આવેશવાળા સેંકડો અનુકરણ કરનારા પ્રારંભેલ કાર્યથી હાર ખાઈ, નિરાશ બની પાછા ફર્યા છે. આપણે દૂર ન જતાં આપણા જ સમાજના દષ્ટાંતથી વિચારીયે. “વેતાંબર કોન્ફરન્સ, જેન પિલિટીકલ કોન્ફરન્સ, સ્થાનકવાસી કોન્ફરન્સ, કેટલીયે સંસ્થાઓ, કેટલીયે બેડી ગે, કેટલાંયે માસિકે, વર્તમાનપત્રો અને બીજી કે કે અન્ય પ્રવૃત્તિઓ આવેશમાં આવી અનુકરણ રૂપે શરૂ કરી શકયા, પરંતુ તે આવેશ અંતરને–ચેતનભૂત ન હોવાથી, તે શાંત પડતાં મડદાની માફક સર્વે પ્રવૃત્તિઓ નિર્જીવ થઈ પડી.
વર્તમાન જમાને નુતન ચેતનાના પ્રવાહમાં તણાય છે. તે ઉન્નતગામી પ્ર