________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
૧૦
શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ.
અને ગગનચુંબી શિખરવાળા સંખ્યાબંધ મંદિરોનાં નામ, ઠામ અને વર્ણન આદિ જૈન પુસ્તકમાં મળી આવે છે તેમાંનું આજે એક પણ અસ્તિત્વ ધરાવતું નથી. જે ચંદ્રાવતી જેનેનાં વૈભવશાળી ભવનો અને દેવવિમાનો જેવા જિનાલયે વડે જેના ને ઈદ્રની અમરાવતીનું સ્મરણ કરાવતી હોવાના ઉલ્લેખો ઈતિહાસમાંથી સ્થળે સ્થળે મળી આવે છે, તેનું આજે નામ અને સ્થાન પણ ભાગ્યેજ કઈ જાણતું હશે. માલવાનું મંડળાચલદુર્ગ (માંડવગઢ) અને ભરૂચ પાસેનું ગંધાર બંદર કે જ્યાં આજથી ૨૫૦–૩૦૦ વર્ષ પહેલાં હજારે જૈન શ્રીમતે વસતા હતા અને હીરવિજયસૂરિ, વિજયસેનસૂરિ અને વિજયદેવસૂરિ આદિ તપાગચ્છના મહા પ્રભાવક આચાર્યો સેંકડે શિષ્યોની સાથે વાસસ્થાન કરતા હતા ત્યાં આજે એક રાત્રિ રહેવા જેટલી પણ સગવડ નથી. આ લખવાનું તાત્પર્ય એ છે કે જેન ધર્મના તિર્થો, મેદિરે અને ક્ષેત્રે (સ્થળે) જેટલા પૂર્વે હતા તેમાંથી આજે શતાંશ પણ નથી ! મહારાજ કુમારપાલ અને મહામાત્ય વસ્તુપાલના બનાવેલા હજારે મંદિરમાંથી આજે બે ચાર વિદ્યમાન છે. મહા મંત્રી પેથડશાહે બંધાવેલા ૮૪ જિનમંદિરે કે જેમના ક્રમ પૂર્વક નામે, મુનિ સુંદરસૂરિએ પિતાની “ગુર્નાવલિ” માં સેમતિલકસૂરિનું સ્તોત્ર ટાંકિ બતાવ્યા છે. અને રત્નમંડણગણિએ “સુકૃતસાગર” માં ગણાવ્યાં છે તેમાંનું એક પણ દષ્ટિગોચર થતું નથી. આ તો ઉદાહરણ રૂપે એક બે જણાના નામે જણાવ્યા છે, પરંતુ આવા તો સેંકડો ગ્રહસ્થોના નામ ઇતિહાસના પૃષ્ઠમાં લખેલાં છે. આ સિવાય એવા હજારો મંદિર નષ્ટ થઈ ગયા છે કે જેમનું આપણે નામ ઠામ ઈત્યાદિ કાંઈ જાણતા નથી. અને નેક મંદિરમાં હિંદુઓએ પોતપોતાના દેવ-દેવિઓ સ્થાપન કરી દીધાના ઉલ્લેખે, ગવર્નમેંટના પુરાણું શોધખોળના ખાતાનાં રીપેર્ટીમાંથી મળી આવે છે. આવી જ રીતે મુસલમાનોએ પણ મંદિરની મસજીદ કરી દીધેલી ઘણા ઠેકાણે જોવામાં આવે છે. જે કેટલેક ઠેકાણે આ જૂના જવાહમાંનાં કઈ કઈ નંગ બચી રહેલા છે તે આપણી પોતાની અજ્ઞાનતા અને બેદરકારીના લીધે વર્તમાનમાં પણ પતનશિલ થઈ રહેલા છે અને દિવસે દિવસે વધારે જર્જરિત થઈ જમીનદોસ્ત થવા તૈયાર થઈ રહેલા છે.
આર્યાવર્તની બીજી હિંદ જતિઓ કરતાં આપણી જેન જાતિને પ્રાચીન ઈ તિહાસ વધારે ઉપલબ્ધ છે એમ જાણું આપણને જે કાંઈક સંતોષ અને હર્ષ ઉપજે છે તેના માટે આપણે આપણા પૂર્વ પુરૂષોને ઉપકાર માન જોઈએ. આપણું પૂર વજોએ પ્રતિમાં અને પુસ્તક સંબંધી પ્રશસ્તિઓમાં ટૂંકી ટુંકી પણ મતલબની જે
For Private And Personal Use Only
