________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ.
નૂતન વર્ષની ભાવનાઓ.
ન ગ ત વર્ષની સમાપ્તિ અને નવિન વર્ષની શરૂઆત એ કાળની ગણત્રીમાં મુખ્ય . ભાગ ભજવે છે. હિંદુઓમાં ગુજરાત અને કાઠીયાવાડાદિ પ્રદેશમાં નવિ
છે ન વર્ષની શરૂઆત કાર્તિક માસથી થાય છે, તે વિક્રમ સંવત નામથી
જ ઓળખાય છે. વિકમની વીશમી સદીના સંવત ૧૫૯ ના વર્ષના શ્રાવણ માસથી હારે જન્મ થયો તેને ગયા અશાડમાસમાં ૧૩ વર્ષ પુરા થઈ આ માસથી ચૌદમા વર્ષની શરૂઆત થાય છે. જેનદર્શનમાં ચૌદમા અંકનો મહિમા તત્ત્વજ્ઞાનની બાબતમાં ઘણો અગત્યનો ભાગ બજાવે છે. તિથીઓની અંદર દરેક ચૌદશે પખવાડીઆમાં જે કંઈ પ્રાયશ્ચિત લાગ્યું હોય તેને માટે યથાશક્તિ તપ કરવામાં આવે છે અને પાક્ષિક પ્રતિ ક્રમણ કરવામાં આવે છે. વ્રતધારી અને મૂનિઓને તે ફરજીઆત છે. બીજાઓએ આવસ્યક ક્રિયા તરીકે તે કરવાની ફરજ છે. જૈન શાસ્ત્રકારોએ, મૃત જ્ઞાનને ૧૪ પુર્વની સંજ્ઞાથી ઓળખાવે છે. ચૌદપુર્વિમુનિઓ હોય છે, અને તે નિશ્ચ સમકિતવંત હોય છે. પુર્વધરને શ્રુતજ્ઞાનીની સંજ્ઞાથી ઓળખવામાં આવે છે. જગની અંદર રહેલા પદાર્થને શ્રુતજ્ઞાનીઓ શુતજ્ઞાનના બળથી કેવળજ્ઞાનીની પેઠે જાણું શકે છે. અને પદાર્થના ભાવનું વર્ણન કરી શકે છે. આહારક લબ્ધિના અધિકારી ચૌદ પુર્વિજ હોઈ શકે. આહારક લબ્ધિવંત મુનીની શકિત ઘણું હોય છે. એ વિષય શાસ્ત્રદ્વારે સમજવાને ભલામણ કરવામાં આવે છે. વર્તમાનમાં પુર્વધને અભાવ છે. વર્તમાનમાં વર્તતા જ્ઞાનીઓની અપેક્ષાએ શ્રતજ્ઞાનીઓનો આત્માનંદ કેટલા 'બધા વધુ પ્રમાણમાં હશે, તેની કલ્પના કરવી અશકય છે. નુતન વર્ષમાં મહારા વાચકે અને જેનશાસનના અનુયાયીઓ તાનમાં ઘણું આગળ વધે અને જેનેતર બંધુએના ઉપર કારૂણ્યભાવ લાવી જેન તત્વજ્ઞાનને સ્વાદ તેમને બતાવી આત્માનંદ પ્રાપ્ત કરવાની તેમનામાં જીજ્ઞાસા ઉત્પન્ન કરે એવી હારી પહેલી ભાવના છે.
જૈન દર્શનના તત્વજ્ઞાનીઓનું સાધ્ય-લક્ષબિંદુ-કર્મ રહિત થઈને મેક્ષ પ્રાપ્ત કરવાનું હોય છે. મોક્ષસ્થાન ચૌદ રાજલોકના ઉપલા પ્રદેશમાં છે. જ્યાં કર્મમળથી રહિત થએલા સિદ્ધ છે અલોકને ફરસીને આદી અનંત ભાગે રહે છે. અને અવ્યાબાધ આનંદમાં રમણતા કરે છે. ચૌદ રાજલકની અંદર રહેલ છકાયના જીમાં ફક્ત મનુષ્ય પંચદ્ધિ જીવજ મેક્ષ પ્રાપ્ત કરવાને ઉદ્યોગ કરી શકે છે. ગર્ભજ મનુષ્ય પંચેદ્રિ શિવાયના છામાં તેની લાયકી હોતી નથી. વર્તમાનમાં આ ભરત
For Private And Personal Use Only
