Agam Sutra Satik 10 Prashnavyakarana AngSutra 10

Author(s): Dipratnasagar, Deepratnasagar
Publisher: Agam Shrut Prakashan

Page 139

प्रश्नव्याकरणदशाङ्गसूत्रम् २/४/३९
तं करोतीत्यवंशीलं यत्तत्तथा,
मकारस्त्विह पाठे आगमिकः, पाठान्तरे सिद्धिगतिनिलयं शाश्वतहेतुत्वात् शाश्वतं अव्याबाधहेतुत्वादव्याबाधं अपुनर्भवहेतुत्वादपुनर्भवं अत एव प्रशस्तं सौम्य च सुखेहेतुत्वाच्छिवहेतुत्वाच्च सुखशिवं अचलनहेतुत्वादचलनं अक्षयकरणादक्षयकरणं ब्रह्मचर्यमिति प्रक्रमः, यतिवरैः-मुनिप्रधानैःसंरक्षितंपालितं यत्तत्तथा, सुचरितं शोभनं शोभनानुष्ठानं,सुचरितत्त्वेऽपि नाविशेषेणोपदिष्टं मुनिभिरिति दर्शयन्नाह-सुसाधितं-सुष्टु प्रतिपादितं, 'नवरि'त्ति केवलं मुनिवरैः-महर्षिभिःमहापुरुषाश्चतेजात्याधुत्तमाः धीराणांमध्ये सूराश्च-अत्यन्त-साहसधनाःते च ते धार्मिका धृतिमन्तश्चेति कर्मधारयः अतस्तेषामेव, चशब्दस्यावधारणार्थत्वात्, सदा विशुद्धं-निर्दोष अथवासदापि सर्वदैव कुमाराद्यवस्थासुसस्विपीत्यर्थःशुद्धं-निर्दोषं, अनेन चैतदापास्तं यदुत॥१॥ "अपुत्रस्य गतिनास्ति, स्वर्गो नैव च नैव च ।
तस्मात्पुत्रमुखं दृष्ट्वा, पश्चाद्धर्मं चरिष्यसि ॥"
__-इति, अत एवोच्यते॥१॥ "अनेकानि सहस्राणि, कुमारब्रह्मचारिणाम् ।
दिवं गतानि विप्राणामकृत्वा कुलसन्ततिम् ॥" भव्यं-योग्यं कल्याणमित्यर्थः, तथाभव्यजनानुचरितंनिःशङ्कितं-अशङ्कनीयं, ब्रह्मचारी हिजनानां विषयनिःस्पृहत्वादशङ्कनीयो भवति, तथा निर्भयं,ब्रह्मचारी हि अशङ्कनीयत्वानिर्भयो भवति, निस्तुषमिवल निस्तुष-विशुद्धतन्दुलकल्पं निरायासं-नखेदकारणं निरुपलेपं-स्नेहवर्जितं तथा निवृत्तेः-चित्तस्वास्थ्यस्य गृहमिव गृहं यत्तत्तथा, आह च॥१॥ “कवयामः कवनु तिष्ठामः, किं कुर्मः किन्न कुर्महे ।
रागिणश्चिन्त्यन्त्येवं, नीरागाः सुखमासते।" नीरागश्च ब्रह्मचारिण एव, तथा नियमेन अवश्यंभावि निष्पकम्पं-अविचलं निरतिचारं यत्तत्तथा, व्रतान्तरं हि सापवादमपि स्यात् इदं च निरपवादमेवेत्यर्थः, आह च॥१॥ "नवि किंचि अणुनायं पडिसिद्धं वावि जिनवरिदेहि ।
मोत्तुं मेहुणभावंन तं विणा रागदोसेहिं ।।" ततः पदद्वयस्य कर्मधारये निवृत्तिगृहनियमनिष्पकम्पमिति भवति, तपःसंयमयोर्मूलदलिकं-मूलदलं आदिभूतद्रव्यं तस्य 'नेमं; ति निभं-सशं यत्तत्तथा, पञ्चानां महाव्रतानां मध्ये सुठु-अत्यन्तंरक्षणं-पालनंयस्यतत्तथा, समितिभिः ईर्यासमित्यादिभिर्गुप्तिभिः मनोगुप्तयादिभिर्वसत्यादिभिर्वा नवभिब्रह्मचर्यगुप्तिभिर्युक्तं गुप्तं वायत्तत्तथा, ध्यानवरमेव-प्रधानध्यानमेव कपाट सुकृतं-सुविरचितं रश्रणार्थं यस्य अध्यात्मैव च-सद्भावनारूढं चित्तमेव 'दिण्णो त्ति दत्तो ध्यानकपाटढीकरणार्थं परिघः-अर्गला रक्षणार्थं मेव यस्य तत्तथा, सन्नद्ध इव बद्ध इव
ओच्छाइयत्ति-आच्छादित इव निरुद्ध इत्यर्थः दुर्गतिपथो दुर्गतिमार्गो येन तत्तथा सुगतिपथस्य देशकं-दर्शकं यत्तत्तथा तच्च, लोकोत्तमं च व्रतमिदं दुष्करत्वात्, यदाह॥१॥
"देवदानवगंधव्वाजक्खरक्खस्सकिंनरा।