Agam 42 Mool 03 Dashvaikalik Sutra

Author(s): Darbarilal Nyayatirth
Publisher: Manikchand Digambar Jain Granthamala Samiti

Page 703

दशवैकालिके द्वितीया चूलिका ।
श्री हरिजसूरिविरचित टीकोपसंहारः ॥
1
डुक्तं निर्युक्तिकृता प्राक् । येन वा यंवा प्रतीत्येति । तत्र येन कृतं ततव - क्तव्यतांमाह ॥ सेनवं गणहरं जिणपडिमादंसणेण पडिबुद्धं ॥ मणगपिारं दसका लिास्स निहगं वंदे ॥ १ ॥ ॥ अस्या व्याख्या ॥ शय्यंज वमनुत्तरज्ञानादिधर्मगणं धारयतीति गणधरस्तं प्रतिबुद्धं मिथ्यात्वा विरत्यज्ञान निद्रापगमेन सम्यक्त्व विकाशं प्राप्तं पूर्वगतोद्धृतार्थ विरचनाकर्तारं वन्दे स्तोमीति गाथा - रार्थः । जावार्थस्तु कथानकादवसेयः । श्रीसुधर्म शिष्यो हि जम्बूस्तस्य श्रीप्रजवस्तस्य शय्यंजवः । मनक पितरं दशवैका लिकरुतं तं वन्दे चेति ॥ १ ॥ ॥ मणगं पडुच्च सिद्धनवेण निक्लू- हिश्राद सप्रयणा || वेया लिखाई वविया तम्हा दसका लिां णाम ॥ २ ॥ म्याख्या ॥ मनकं प्रतीत्य मनकाख्यमपत्यमाश्रित्य शय्यंजवेन निर्यूढानि पूर्वगताडुद्धृत्य विरचितानि दश श्रध्ययनानि द्रुमपुष्पिकादीनि सजिवध्ययनप्रातानि । विगतः कालो विकालः । विकलनं वा विकालः । सकलः खमश्चेति तस्मिन् विकाले निर्वृत्तं दशाध्ययन निर्माणं च इदं वैकालिकम् ॥ २ ॥ ॥ यं प्रतीत्य कृतं तद्वक्तव्यतामाह ॥ बहिं मासेहिं श्रही, श्रप्रयणमिणं तु श्रमणगेण ॥ बम्मासा परिश्रा, यह कालगर्न समाहीए ॥३॥ ॥ अस्या व्याख्या ॥ षड्डिर्मा - सैरधीतं पठितमध्ययनमिदं स्वधीयत इत्यध्ययनम् । इदमेव दशवैकालिकाख्यं शास्त्रम् । केनाधीतमित्याह । आर्यमणकेन । जावाराधनयोगात् श्राराद्यातः सर्वदेयधर्मेन्य इत्यार्यः । श्रार्यश्चासौ मणकचेति विग्रहस्तेन । षण्मासाः पर्याय इति । तस्यार्यमएकस्य षण्मासा एव प्रव्रज्याकालः अल्पजीवितत्वात् । अत एवाह । श्रथ कालगतः समाधिनेति । यथोक्तशास्त्राध्ययनपर्यायानन्तरं कालगत आगमोक्तेन विधिना मृतः । समाधिना शुभलेश्याध्यानयोगेनेति गायार्थः ॥ ३ ॥ ॥ अत्र चैवं वृद्धवादः । यथा तेनैतावता श्रुतेनाराधितमेवमन्येऽप्येतदध्ययनानुष्ठानत श्राराधका जवत्विति ॥ आणंदसुपायं, कासी सिऊंनवा तहिं थेरा ॥ जसजद्दस्स य पुछा, कहा अविश्रा ला संघे ॥ ४ ॥ ॥ अस्या व्याख्या । श्रानन्दाश्रुपातमहो आराधितमनेनेति हर्षाश्रमोक्षणमकार्षुः कृतवन्तः शय्यंजवाः प्राग्व्याख्यातस्वरूपास्तत्र तस्मिन् कालगते स्थविराः श्रुतपर्यायवृद्धाः प्रवचनगुरवः । पूजार्थं बहुवचनमिति । यशोजद्रस्य च शय्यंजव प्रधान शिष्यस्य गुर्वश्रुपातदर्शनेन किमेतदाश्चर्यमिति विस्मितस्य सतः पृष्ठा । जगवन् किमेतदतपूर्वमित्येवंभूता । कथना च जगवतः संसारस्नेह ईदृशः । सुतो ममायमित्येवंरूपा । चशब्दादनुतापश्च यशोजद्रादीनाम् । श्रहो गुराविव गुरुपुत्र के वर्त्तितव्य मिति ।
1
ઢ
६७