Agam 35 Chhed 02 Bruhatkalpa Sutra Part 05

Author(s): Bhadrabahuswami, Chaturvijay, Punyavijay
Publisher: Atmanand Jain Sabha

Page 305

१५६८
सनियुक्ति-लघुभाष्य-वृत्तिके बृहत्कल्पसूत्रे [ ब्रह्मरक्षाप्रकृते सूत्रम् १९ सूराभिमुहीए एगपाइयाए ठिच्चा आयावणाए आयावित्तए। कप्पइ से उवस्सयस्स अंतोवगडाए संघाडिपडिब
द्धाए पलंबियबाहियाए समतलपाइयाए ठिच्चा । आयावणाए आयावित्तए १९ ॥
नो कल्पते निम्रन्थ्या बहिामस्य वा यावत् सन्निवेशस्य वा 'ऊर्द्धम्' ऊर्धाभिमुखौ बाहू 'प्रगृह्य प्रगृह्य' प्रकर्षण गृहीत्वा कृत्वेत्यर्थः सूर्याभिमुख्याः 'एकपादिकायाः' एकं पादमूर्द्धमाकुञ्चयापरमेकं पादं भुवि कृतवत्या एवंविधायाः स्थित्वा आतापनयाऽऽतापयितुम् । किन्तुकल्पते "से" तस्या उपाश्रयस्यान्तर्वगडायां प्रलम्बितबाहायाः समतलपादिकायाः स्थित्वा 10 आतापनया आतापयितुमिति सूत्रार्थः ॥ अथ भाष्यम्
आयावणा य ति विहा, उक्कोसा मज्झिमा जहण्णा य ।
उकोसा उणिवण्णा, णिसण्ण मज्झा ठिय जहण्णा ।। ५९४५ ॥ .. आतापना त्रिविधा ---उत्कृष्टा मध्यमा जघन्या च । तत्रोत्कृष्टा निपन्ना, निपन्नः-शयितो - 'यां करोतीत्यर्थः । मध्यमा निषण्णस्य । जघन्या “ठिय" ति ऊर्द्धस्थितस्य ॥ ५९४५॥... 15 पुनरेकैका त्रिविधा
तिविहा होइ निवण्णा, ओमत्थिय पास तइयमुत्तागा।
उक्कोसुकोसा उक्कोसमज्झिमा उक्कोसगजहण्णा ॥ ५९४६ ॥ या निपन्नस्योत्कृष्टातापना सा त्रिविधा भवति-उत्कृष्टोत्कृष्टा उत्कृष्टमध्यमा उत्कृष्टजघन्या च । तत्र यद् अवाङ्मुखं निपत्य आतापना क्रियते सा उत्कृष्टोत्कृष्टा । या तु पार्श्वतः शयानः 20 क्रियते सा उत्कृष्टमध्यमा । या पुनरुत्तानशयनेन विधीयते सा 'तृतीया' उत्कृष्टजघन्या॥५९४६॥
मझुकोसा दुहओ, वि मज्झिमा मज्झिमाजहण्णा य ।
अहमुकोसाऽहममज्झिमा य अहमाहमा चरिमा ॥ ५९४७ ॥ १वा, यावत्करणात् खेटस्य वा कवटस्य वा मडम्बस्य वा इत्यादिपरिग्रहः, 'ऊर्ध्वम् कां० ॥ २ उपाश्रयस्य 'अन्तर्वगडायां' वगडा नाम-पाटकस्तस्याभ्यन्तरे 'सङ्घाटीप्रति. बद्धायाः' सवाटीग्रहणेनावग्रहानन्तकादीनामपि साध्वीयोग्यानां समुचितोपकरणानां परिग्रहः, तैः प्रतिबद्धा-सुप्रावृता या सा सङ्घाटीप्रतिवद्धा तस्याः, तथा प्रलम्बिते-लम्बमाने बाहे-बाहू यस्याः सा प्रलम्बितबाहा तस्याः, तथा समतलौ च तो पादौ च समतलपादौ अस्या स्त इति समतलपादिका तस्याः समतलपादिकायाः, एवंविधाया आर्यिकायाः "ठिच्च" त्ति 'स्थित्वा' ऊर्द्धस्थानेनावस्थायाऽऽतापनया आतापयितुमिति सूत्रार्थः कां ॥ ३त्यर्थः । "निसन्न मज्झ" त्ति मध्यमा निषण्णः, उपविष्टः सन् यां करोतीत्यर्थः । "ठिय जहन्न" त्ति स्थितस्य-ऊवस्थितस्य या आतापना सा जघन्या ॥ ५९४५॥ पुन' का० ॥४ ओमंथिय कां०॥