Agam 35 Chhed 02 Bruhatkalpa Sutra Part 05

Author(s): Bhadrabahuswami, Chaturvijay, Punyavijay
Publisher: Atmanand Jain Sabha

Page 322

भाष्यगाथाः ५९९८-६००६] पञ्चम उद्देशः ।
१५८५ नाहार इत्यर्थः । तत्र शर्करादिकमौषधमाहारः, सर्पदष्टादेर्मृत्तिकादिकमौषधमनाहारः ॥६००२॥
जं वा भुंक्खत्तस्स उ, संकसमाणस्स देइ अस्सातं ।।
सव्वो सो आहारो, अकामणिहूँ चऽणाहारो ॥ ६००३ ॥ यद् वा द्रव्यं बुभुक्षार्तस्य 'सङ्कषतः' असमानस्य कवलप्रक्षेपं कुर्वत इत्यर्थः 'आखादं' रसनाहादकं खादं प्रयच्छति स सर्व आहारः । यत् पुनः 'अकामम्' अभ्यवहरामीत्येवमन-3 भिलषणीयम् 'अनिष्टं च' जिह्वाया अरुच्यम् ईदृशं सर्वमनाहारो भण्यते ॥ ६००३ ॥ तच्चानाहारिममिदम्
अणहारों मोय छल्ली, मूलं च फलं च होतऽणाहारो।
सेस तय-भइ-तोयंबिंदुम्मि व चउगुरू आणा ॥ ६००४ ॥ 'मोकं' कायिकी 'छल्ली' निम्बादित्वग् 'मूलं च' पञ्चमूलादिकं 'फलं च' आमलक-हरी-10 तक-बिभीतकादिकम् , एतत् सर्वमनाहारो भवतीति चूर्णिः । निशीथचूर्णी तु-“या निम्बादीनों 'छल्ली' त्वग् यच्च तेषामेव निम्बोलिकादिकं फलं यच्च तेषामेव मूलम् , एवमादिकं सर्वमप्यनाहारः" इति व्याख्यातम् । “सेसं" ति 'शेषम्' आहारः । तस्याहारस्य परिवासितस्य यदि तिलतुषत्वग्मात्रंमप्याहरति, सक्तुकादीनां शुष्कचूर्णानामेकस्यामङ्गुलौ यावती भूतिमात्रा लगति तावन्मात्रमपि यदि अश्भाति, तोयस्य-पानस्य बिन्दुमात्रमपि यद्यापिबति तदा चतुर्गुरु, 15 आज्ञा च तीर्थकृतां कोपिता भति ॥ ६००४ ॥ एते चापरे दोषाः
मिच्छत्ता-संचइए, विराहणा सत्तु पाणजाईओ।
सम्मुच्छणा य तकण, दवे य दोसा इमे होंति ॥ ६००५॥ अशनादि परिवास्यमानं दृष्ट्वा शैक्षोऽन्यो वा मिथ्यात्वं गच्छेत् , उड्डाहं वा कुर्यात्अहो ! अमी असञ्चयिकाः । परिवासिते तु संयमा-ऽऽत्मविराधना भवति । सक्तुकादिषु 20 धार्यमाणेषु ऊरणिकादयः प्राणजातयः सम्मूर्च्छन्ति, पूपलिकादिषु लालादिसम्मूर्च्छना च भवति, उन्दरो वा तत्र 'तर्कणम्' अभिलाषं कुर्वन् पार्श्वतः परिश्रमन् मार्जारादिना भक्ष्यते, एवमादिका संयमविराधना । आत्मविराधना तु तत्राशनादौ लालाविषः सों लालां मुश्चेत् , त्वग्विषो वा जिघ्रन् निःश्वासेन विषीकुर्यात् , उन्दरो वा लालां मुश्चेत् । द्रवे चाहारे एते वक्ष्यमाणा दोषा भवन्ति ॥ ६००५ ॥ अथ “मिच्छत्तमसंचइय" ति पदं व्याख्याति
25 सेह गिहिणा व दिटे, मिच्छत्तं कहमसंचया समणा ।
संचयमिणं करेंती, अण्णत्थ वि नूण एमेव ॥ ६००६ ॥ शैक्षण गृहिणा वा केनापि तत्राशनादौ परिवासिते दृष्टे मिथ्यात्वं भवेत्-एवंविधं सञ्चयं १ भुंजंतस्सा, संकममाण ताभा० ॥ २ मूल कट्ठ फलं ताभा० ॥ ३°नां कटुकवृक्षाणां 'छल्ली' कां० ॥ ४°वति । अत एव प्रथमतो रजन्यामाहारः परिवासयितुमपि न कल्पते ॥ ६००४ ॥ यदि परिवासयति तत एते दोषा:-मिच्छ कां ॥ ५°नादिकं रजन्यां परि कां०॥ ६ वति । तत्र संयमविराधना भाव्यते-सक्तु कां ॥ ७°हारे रात्रौ परिवास्यमाने एते को० ॥