Agam 24 Chhed 01 Nishith Sutra Part 01 Sthanakvasi

Author(s): Amarmuni, Kanhaiyalal Maharaj
Publisher: Amar Publications

Page 252

सभाष्य-चूणिके निशीथसूत्रे
[प्रायश्चित्तद्वारम् -
जहा परिहारे तहा इहावि असेसं दट्ठव्वं । णवरं अक्खरत्थो भण्णति । भणति घोडगमहीनो दिट्ठा इति । साहुहि पुच्छियो, कत्थ ? "उज्जाणसमीवे" त्ति बितिय-वयणं । साहवो दट्ठम्वाभिप्पाई वयंति ति ततियवयणं । "दिलृति वडवानो' च उत्थं । “पडिणियत्ता" इति पचमं । "गुरुण पालोएंति पवंचियामो" छटुं। सहोढा पच्चुत्तरपयाणं "प्रामति घोडगमुहीमो जेण दीहं मुहं अहो मुहं च अश्वतुल्य एवेत्यर्थः?" सत्तमं पदं । साहुहिं भण्णति "वहं ता इत्थिानो' सो पडिभणाति "कि खाइति ? मणुस्सा" अट्ठमं पदं । “सव्वे तुब्भे प्रहं एगो" नवमं पदं । “सव्वे बाहिरा पवयणस्स'' दसमं पदं ।।३११॥ एतेसु दससु जहासंखेणिमं पायज्छित्तं -
मासो लहुओ गुरुयो, चउरो मासा हवंति लहुगुरुगा ।
छम्मासा लहुगुरुगा, लेदो मूलं तह दुगं च ॥३१२॥ दुगं प्रणवट्ठपारंचियं । सेसं कंठं । घोडगमुहीमो त्ति गतं ।।३१२ । (१२) इदाणि अवस्सगमणं ति । अस्य व्याख्या -
गच्छमि ण ताव गच्छं, किं खु ण यासि त्ति पुच्छितो भणति ।
वेला ण ताव जायति, परलोगं वा वि मोक्खं वा ॥३१३॥ गच्छसि ण ताव त्ति । कोइ साहू केणइ साहुणा पुच्छियो - 'अजो ! गच्छसि भिखायरियाए ण ताव गच्छसि त्ति' एसा पुच्छा । गच्छं ति सो भए ति--- अवस्सं गच्छामि । तेण साहुणा गिहीतभायणोवकरणेण भण्णइ-प्रज्जो ! एहि वच्चामो । सो पच्चाह-- प्रवरसं गंतव्वे ण ताव गच्छामि, तेग साहुणा पुणो भण्णति-तुभे भणियं "अवस्सं गच्छामि" तो किं पुण जासि त्ति । एवं पुच्छियो भणति-वेला ण ताव पच्छद्धं । परलोगगमणवेला ण ताव जायति, तो ण ताव गच्छामि, मोक्खगमणवेला, वा "अपि” पदार्थ संभावने, कि पुण संभावयति ? प्रवरसं परलोग मोक्खं वा गमिष्यामीत्यर्थः, “वा" विकल्पे । गमणे त्ति गतं ।।३१३।। (१३) इदाणि दिस त्ति । अस्य व्याख्या -
कतरं दिसं गमिस्ससि, पुव्वं अवरं गतो भणति पुट्ठो ।
किं वा ण होइ पुव्वा, इमा दिसा अवरगामस्स ॥३१४॥ एगो साधू एगेण साधुणा पुच्छितो-प्रज्जो ! कतरं दिसं भिक्खायरियाए गमिस्ससि । सो एनं पुच्छितो भणति-पुव्वं । सो पुच्छंतगसाहू उग्गाहेऊण य गतो अवरं दिसं। इयरो वि पुवदिसिगमणवादी अवरं गो। "प्रज्जो ! तुमे भणियं प्रहं पुव्वं गमिस्सामि, कीस प्रवरं दिसिमागतो", एवं पुट्ठो भणइ – “पुट्ठो" पुच्छियो ति वुत्तं भवति "किं वा" पच्छद्धं । अण्णास प्रवरगामस्स इमा पुवदिसा कि पुण ण भवति ? भवति चेव । दिस त्ति गतं ॥३१४।। (१४) एगकुले त्ति । अस्य व्याख्या -
अहमेगकुलं गच्छं, वच्चह बहुकुलपवेमणे पुट्ठो ।
भणति कहं दोण्णि कुले, एगसरीरेण पविसि ॥३१॥
भिक्खणिमित्तुट्टितेण साहुणा साहू भण्णति -प्रज्जो ! एहि वयामो भिक्खाए । सो भणति-प्रहं एगकुलं गच्छं, वच्वह तुब्भे । “अहमि" ति प्रात्मणिर्देशे, "कुलं'' इति गिहं, "गच्छं" पविसे, वच्चह त्ति