Agam 24 Chhed 01 Nishith Sutra Part 01 Sthanakvasi

Author(s): Amarmuni, Kanhaiyalal Maharaj
Publisher: Amar Publications

Page 274

१३२ सभाष्य-चूणिके निशीथसूत्रे
[प्रायश्चित्त द्वारम् - एतेसु चेव “कागादिसु पच्छित्तं भण्णति -
काकणिवारणे लहुओ, जाव ममत्तं तु लहुअ सेसेसु ।
मज्झसवासादि त्ति व, तेण लहू रागिणो गुरुगा ॥३८४॥ कागं णिवारेति मासलहुँ, सेससु ति साण-गोण चउलहुगा, सेज्जातरममत्तेण कप्पट्टगं रक्खति च उलहुगं चेव । मज्झसवासा एगग्गामणिवासिनः स्वजना वा तेण सणादिगा दिसु ममत्तेण रक्खति तहावि चउल हुँ । अह कप्पटुगं रागेण रक्खति तो चउगुरुगं ॥३८४॥
“सेहादिपडिकुटे" त्ति अस्या व्याख्या -
भेदअडयालमेहे, दुरूवहीणा तु ते भवे पिंडे ।
घडितेतरमोरालं, वत्थादिगतं ण उ गणेति ॥३८शा प्रडयालीसं भेदा सेहाण अपव्वावणिज्जा, ते य इमा। गाहा - "अट्ठारस पुरिसेसु, वीसं इत्थीसु, दस णपुसेसु।
पव्वावणा अणरिहा, भणिया माणेण एते उ॥" एतेसि तु सरूवं पच्छित्तं च जहा प्रणलसुत्ते तहा दद्वव्वमिति । इह पुण सामण्णम्रो चउगुरु पच्छित्तं । अणाभव्वं सच्चित्तं गेण्हंतस्स चउगुरुगा चेव ।
"प्रणेमणे" इति अस्य व्याख्या--दुरूवहीणामो ते भवे पिंडे पडिकुटुभेदा ये अधिकृता ते दुरूवहीणा भेदा पिंडे भवन्तीत्यर्थः । अडयालीसभेदमझातो दो रूवा सोहिता जाता छायालीसं। कहं पुण छायालीसं भवति ?
गाहा – “सोलसमुग्गमदोसा, सोलसमुप्पायणाए दोसा उ ।
दस एसणाए दोसा, संजोयणमादि पंचेव ॥" संजोयणा, अइप्पमाणं, इंगाले, धूम, णिवकारणे त एते सव्वे समुदिता सत्तयालीसं भवंति । एत्थ मीसजायं अझोयर-सरिसं काऊण के डिजति अतो छायालीसं । अण्णे पुण आयरिया-सव्व णुप्पाती संका इति काउं संकं प्रवणयंति ।
अण्णे पुण-संजोयणादि णिक्का रणव जिया छायालीसं करेंति । एतेसि सरूवं जहा "डिणिज्जुतीए", पच्छित्तं जहा' “कप्पपेढे" तहा इहं पि दट्ठयमिति । अचित्ते जहण्ण-मज्झिम-उक्कोसेसु तण्णिप्फणं दट्ठन्वमिति ।
"पोरालिए हिरणे" अस्य व्याख्या - घडितेतर मोरालियं घडियं प्राभरणादी ओरालं भण्णति, इतरं" पुण अघडियं तं हिरणं भण्णति । एत्थ जहा कमणि से हिरण्णसद्दो लुनो दद्वयो।
ग्रहवा - घडियं, "इतरं" अघडियं, सव्वं सामणेण पोरालियं भण्णति । वत्थं वासाक्प्पादि "प्रादि" सद्दातो पात्रादि धम्मोवकरणं सव्वं घेप्पति । गतशब्दो धर्मोपकरणभेदावधारणे द्रष्टव्यः ।
अहवा - गगारो प्रादि सद्दे पविट्ठो "वत्थातिगं," तगारेण वत्थादिगाण णिद्देसो, णकारो प्रतिषेधे, तु सद्दो अपरिग्गहावधारणे त्ति । ण गणेति णमण्णंती ति वुत्तं भवति । वत्थातीतं धर्मोपकरणं ण परिग्रहं मन्यतेत्यर्थः । तान्येव महद्धनानि मुच्छाए वा परिभुजंतस्स परिग्गहो भवति । चउगुरुगं च से पच्छित्तं भवति । दव्वपरिग्गहो गतो॥३८॥
१ नह० पीठिका गाथा ५३३ से ५४० तक ।