Agam 24 Chhed 01 Nishith Sutra Part 01 Sthanakvasi

Author(s): Amarmuni, Kanhaiyalal Maharaj
Publisher: Amar Publications

Page 289

भाष्यगाथा ४३०-४३४ ]
जाहे मासद्वाणं प्रतीतो भविष्यति तदा चउलहुट्ठाणं पत्तस्स प्रादेशांतरेण ग्रहणं भविष्यतीत्यर्थः । एस संखेवेण भणितो गाहत्थो ॥ ४३२ ॥
safi एती गाहा वित्यरेणत्थो भण्णति -
"एसणे" त्ति प्रस्थ व्याख्या
-
ससणिद्ध-सुहुम- ससरक्ख-वीय- घट्टादि पणग संजोगा ।
जा तं भिण्णमतीतो, रुद्दादिणिकेयणे गेहे ॥ ४३३॥
पीठिका
एसए श्रादि सद्दाश्रो उग्गमो उप्पायणा घेष्वंति । एतेसु जत्थ जत्थ पणगं तेणं पुव्वं गेण्हति । ससिद्धिं ति हत्थो उदगेण ससिणिद्धो । सुहुम त्ति सुहुमपाहुडीया । ससरक्ख त्ति सच्चित्तपुढविरएण दव्वं हत्थो मतो वा उग्गु डितेत्यर्थः । बीजं सालिमादी, तस्संघट्टणेण पाहुडीया लढा, "प्रादि" सद्दातो परिकार मीसे परंपरणिक्खित्ते इत्तरट्ठविया य घेप्पंति । पणगं ति एतेसु सव्वेभु जहुद्दिट्ठेसु पणगं भवतीत्यर्थः । संजोग त्ति जा पणगेण पज्जतं लब्भति ताहे जाबतितं पणगेण लब्भति तावतितं घेत्तु, सेसं दसरातिदियदोसेण दुट्ठ अज्झवपूरयं गेहंति । पंचरा इंदियदुद्वं जाहे सव्वहा ण लम्भति ताहे सव्वं दसरातिदियदोसेण दुटुं गेण्हंति । तं पि जया पज्जत्तं ण लब्भति तया पण्णरसराइदिएदोसेण दुटुं श्रज्भवपूरगं गेव्हंति । जया दसरा इंदिय दोसेण दुट्टु सव्वा ण लब्भति तया सव्वं चेव पण्णरसराइदियदोसेण दुटुं गेण्हति । जता तं पि पज्जत्तं ण लब्भति तदा वीरातिदियदोसेण दुटुं श्रज्झत्रपूरयं गेण्हति । एवं हेट्ठिल्लपदं मुळेचमाणेण उवरिमपदेण भज्झवपूरयतेण ताव णेयव्वं जाव सव्वहा भिण्णमासपत्तो ।
एवं गाहापुव्वद्धे वक्खाते सीसो पुच्छति - "ससणिद्धादिसु पणगसंभवो दिट्ठो दसादिप्राण भिण्णमासपज्जवसाणाण ण कुप्रो वि पिंडपत्थारे प्रावत्ति दिट्ठा, कहूं पुण तद्दोसोवलित्ताए भिक्खाए ग्रहणं हवेज्ज ? |
"परकडे दिवस" ति श्रस्य व्याख्या
आयरियाह - संयोगात् ससणिद्वेण पणगं भवति । ससणिद्वेण ससरक्खेण य दसरातं भवति, ससणिद्वेण ससरक्खेण बीयसंघट्टेण य पण्णरसरातिदिया भवंति । ससणिद्वेण ससरक्खेण बीयसंघट्टेण मुहुमपाहुडीया य वीसतिरातिदिया भवंति, ससणिद्वेण ससरक्खेण बीयसंघट्टेण सुहुमपाहुडीयाए इत्तर विष्ण य भिण्णमासो भवति । एवं दसादिप्राण संभवो भवतीत्यर्थः । " रुद्दे" त्ति अस्य व्याख्या रुद्दादि णिकेथणे गेण्ड्इ, रुद्दघरे महादेवायतनेत्यर्थः । " आदि" सद्दातो मातिघरा दिव्वदुग्गादिएसु जाणि उवाचित्राणि णिवेदिताणि राति पुजकडाणि उग्झियहम्मियाणि ताणि पुव्वं मासलहुं दोसेण दुट्ठाणि गृण्हातीत्यर्थः ॥ ४३३॥
-
ताहे पलं बभंगे, चरिमतिए परकडे दिया गिहे ।
ताहे मासियठाणातो आदेसा इमे होंति ॥ ४३४ ॥
-
१४७
पुव्वद्धं ताहे त्ति जाहे रुद्दरादिसु ण लब्भति ताहे पलंबभंगे, चरिमतिगे त्ति पलंबभंगा चउरो लंबसुत्ते बक्खाणिता, ते य इमे भावप्रो अभिणं दव्वतो श्रभिष्णं, भावप्रो अभिष्णं दव्वम्रो भिष्णं, भावतो भिण्णं दव्वप्रो अभिण्णं, भावग्रो भिण्णं दव्वतो भिष्णं - । एतेसि चउन्हं भंगाणं पुव्वं चरिमभंगे गहणं करेति, पच्छा ततियभंगे। परकडे त्ति "परा" गृहस्था, "कड" त्ति निष्ठिता पक्वा इत्यर्थः, ते दिया गेव्हंति ण रात्रावित्यर्थः । तत्थ पुव्दं जं भत्तमीसोववखडं तं गेण्हंति, १ गा. ४३२ ।
तेसि गिहत्थाणं पच्छा प्रमीसोव
कडा परकडा,