Agam 24 Chhed 01 Nishith Sutra Part 01 Sthanakvasi

Author(s): Amarmuni, Kanhaiyalal Maharaj
Publisher: Amar Publications

Page 273

भाष्यगाथा ३७७-३८३ ]
पीठिका दाणि लोउत्तरित्रो भण्णति । सो समासो दुविहो -
सुहुमो य बादरो य, दुविहो लोउत्तरो समासेणं ।
कागादि साण गोणे, कप्पटुग रक्खण ममत्ते ॥३८०॥ इसि ममत्तभावो सुहुमो परिग्गहो भण्णति। तिव्वो य ममत्तभावो बायरो परिग्गहो भण्णति । एसो दुविहो वि, पुणो वि चउहा वित्थारिज्जति- दब-खेत-काल-भावे। तत्थ दवे "कागादि" पच्छद्धं । अप्पणो पाणगादिसु काकं प्रवरज्झत णिवारेति । "प्रादि" गहणातो साण-सिगालादि, साणं वा डसमाणं, गोणं वा वसहिमादिसु अवरभंत, सेज्जायरादियाण वा कप्पट्टगं अण्णावदेसेण रक्खइ, सयणादिसु वा ममत्तगं करेइ ।।३८०॥
सेहादी पडिकुट्ठो, सच्चित्ते अणेसणादि अचित्ते ।
ओरालिए हिरण्णे, छक्काय परिग्गहे जं च ॥३८१॥ सेहा वा पडिकुट्ठा पव्वावेंतस्त परिग्गहो भवति । अण्णाभव्वं वा पवावणिज्ज सचित्तं पवावेतस्स परिग्गहो भवति । “प्रादि" भेदवाचकः । अणेसणीयं वा अचित्तं भत्तादिगेण्हंतस्स परिग्गहो भवइ । 'पादि" सद्दो भेदवाचकः । प्रादिसद्दातो वा वत्थ-पाद-सेज्जा घेप्पंति । अचित्तगहणातो वा अतिरित्तोवहिग्रहणं करोति । स चानुपकारित्वात् परिग्रहो भवतीत्यर्थः । घडियरूवं द्रविणं ओरालियं भण्णति, अघडियरूवं पुण हिरणं भण्णति, एताणि गेण्हंतस्स परिग्गहो भवति । छक्कायसच्चित्ते जीवनिकाए गेण्हंतस्स परिग्गहो भवति । जं च ति जं एतेसु कागादिसु पायच्छित्तं तं च दट्ठव्वमिति ॥३८॥ एतेसिं कागाइयाणिमा चिरंतणा पायच्छित्तगाहा -
पंचादी लहुगुरुगा, एसणमादीसु जेसु ठाणेसु ।
गुरुगा हिरण्णमादी, छक्कायविराधणे जं च ॥३८२॥ पंच त्ति पणगं, तं प्राइ काउं एसणादिसु जत्थ जत्थ संभवति जं पायच्छित्तं तं दायवमिति । लहुगा गुरुगा य त्ति पणगा एव संबझंति ।
अहवा पणगमादि काउं जाव चउलहु चउगुरुगा जे जेसु ठाणेसु पायच्छित्तं संभवति तं दायवमिति। "प्रादि" सद्दातो उप्पायण उग्गमा घेप्पंति । "हिरणं" गिण्हतस्स चउगुरुगा। “प्रादि" सद्दातो ओरालिए वि चउगुरुगा । छक्कायविराहणे "ज" पायच्छित्तं दट्ठव्वं तं चिमं "'छक्काय चउसु लहुगा' कारग गाहा ।।३८२॥ इणमेवार्थ भाष्यकारो व्याख्यानयति -
गिहिणोऽवरज्झमाणे, सुण-मज्जारादि अप्पणो वा वि ।
वारेऊण न कप्पति, जिणाण थेराण तु गिहीणं ॥३८३॥ गिहिणो गिहत्थस्स अवरभंति अवराहं करेंति, सणो मज्जारो वा. "प्रादि" सद्दातो गोणगादग्रो घेप्पंति, अप्पणो वा एते भत्तादिसु प्रवरझंति, ते "अवरज्झमाणे" वि वारेऊण ण कप्पंति, जिणाण जिणकप्पियाण, थेरा गच्छवासिणो, तेसु गिहत्थाण अवरज्झमाणः वारेऊण ण कप्पंति, अप्पणो य वारेऊण कप्प.त्यर्थः ॥३८३॥
१ गा. ११७ ।